UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okradać

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. kraść

1. turystów

Definicja

zabierać bezprawnie, potajemnie i bez zamiaru oddania komuś lub z jakiegoś pomieszczenia wiele rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrabowywać, ograbiać
hiperonimy:  kraść

Połączenia

  • bandy, gangi, gangsterzy, grupy przestępcze, młodociani przestępcy, szajki, złodzieje okradają
  • okradać banki, konta, kościoły, mieszkania, samochody, sklepy; kolekcjonerów, pasażerów, turystów
  • okradać z biżuterii, z dokumentów, z dorobku całego życia, z pieniędzy
  • okradany przez domokrążców, przez włamywaczy, przez nieletnich
  • okradany do cna; systematycznie
  • okradać i dewastować sklepy; okradać i zastraszać właścicieli

Cytaty

Policja zatrzymała trzech przestępców, którzy podrabiali karty bankomatowe i okradali prywatne konta.

źródło: NKJP: Karciani oszuści filmowali bankomaty: Metropol, 2001-03-15

On i jego koledzy straszyli ofiary pobiciem, okradali z pieniędzy, papierosów, domagali się wydania cennych przedmiotów.

źródło: NKJP: Przerwana zmowa milczenia: Dziennik Polski, 1999-11-12

Tarnowska policja zatrzymała sześcioosobową szajkę trudniącą się okradaniem pojazdów i sprzedażą zrabowanych przedmiotów.

źródło: NKJP: Włamywacz i piątka paserów: Dziennik Polski, 2001-07-11

Każdego roku producenci programów komputerowych są okradani przez polskich piratów na kwotę około 100 mln zł.

źródło: NKJP: Śląscy piraci: Dziennik Polski, 2002-01-15

Niedawno zakończył się proces grupy okradającej krakowskich kolekcjonerów.

źródło: NKJP: Przyszli po obrazy: Dziennik Polski, 08.2000-08-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradam
okradamy
2 os. okradasz
okradacie
3 os. okrada
okradają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałem
+(e)m okradał
okradałam
+(e)m okradała
okradałom
+(e)m okradało
okradaliśmy
+(e)śmy okradali
okradałyśmy
+(e)śmy okradały
2 os. okradałeś
+(e)ś okradał
okradałaś
+(e)ś okradała
okradałoś
+(e)ś okradało
okradaliście
+(e)ście okradali
okradałyście
+(e)ście okradały
3 os. okradał
okradała
okradało
okradali
okradały

bezosobnik: okradano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okradał
będę okradać
będę okradała
będę okradać
będę okradało
będę okradać
będziemy okradali
będziemy okradać
będziemy okradały
będziemy okradać
2 os. będziesz okradał
będziesz okradać
będziesz okradała
będziesz okradać
będziesz okradało
będziesz okradać
będziecie okradali
będziecie okradać
będziecie okradały
będziecie okradać
3 os. będzie okradał
będzie okradać
będzie okradała
będzie okradać
będzie okradało
będzie okradać
będą okradali
będą okradać
będą okradały
będą okradać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradajmy
2 os. okradaj
okradajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałbym
bym okradał
okradałabym
bym okradała
okradałobym
bym okradało
okradalibyśmy
byśmy okradali
okradałybyśmy
byśmy okradały
2 os. okradałbyś
byś okradał
okradałabyś
byś okradała
okradałobyś
byś okradało
okradalibyście
byście okradali
okradałybyście
byście okradały
3 os. okradałby
by okradał
okradałaby
by okradała
okradałoby
by okradało
okradaliby
by okradali
okradałyby
by okradały

bezosobnik: okradano by

bezokolicznik: okradać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okradając

gerundium: okradanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradanie
okradania
D. okradania
okradań
C. okradaniu
okradaniom
B. okradanie
okradania
N. okradaniem
okradaniami
Ms. okradaniu
okradaniach
W. okradanie
okradania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okradający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradający
okradający
okradający
okradające
okradająca
D. okradającego
okradającego
okradającego
okradającego
okradającej
C. okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającej
B. okradającego
okradającego
okradający
okradające
okradającą
N. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającą
Ms. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradający
okradający
okradające
okradające
D. okradających
okradających
okradających
okradających
C. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
B. okradających
okradających
okradających
okradające
N. okradającymi
okradającymi
okradającymi
okradającymi
Ms. okradających
okradających
okradających
okradających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradany
okradany
okradany
okradane
okradana
D. okradanego
okradanego
okradanego
okradanego
okradanej
C. okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanej
B. okradanego
okradanego
okradany
okradane
okradaną
N. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradaną
Ms. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradani
okradani
okradane
okradane
D. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych
C. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
B. okradanych
okradanych
okradanych
okradane
N. okradanymi
okradanymi
okradanymi
okradanymi
Ms. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych

odpowiednik aspektowy: okraść

Składnia

tylko Rz osobowy + okradać +
KOGO/CO + (z + CZEGO)

2. państwo

Definicja

działać na szkodę finansową państwa, obywateli lub jakiejś grupy społecznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ograbiać
hiperonimy:  szkodzić

Połączenia

  • aferzyści, kombinatorzy, spekulanci okradają, rząd okrada ludzi
  • okradać emerytów i rencistów, naród, obywateli, państwo, podatników, Polskę, rolników, skarb państwa, społeczeństwo, twórców
  • okradać z dorobku, ze wspólnego majątku, z dochodów
  • okradany przez rząd, przez urzędy, przez urzędników, przez reżim, przez niewydolny system
  • okradać bezkarnie
  • ludzie są okradani i rujnowani

Cytaty

Są w parlamencie i poza nim osoby, które twierdzą, że kredyty preferencyjne dla rolnictwa to okradanie ludności miejskiej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.12.1994

Do dziś jeszcze z pewnymi oporami ludzie przyjmują do wiadomości, że piractwo jest po prostu zwykłą kradzieżą, że kupując dziką płytę czy kasetę swojego ulubieńca, po prostu go się okrada.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.10.1999

Gdy gospodarką zarządzali komuniści, twórca był okradany dwa razy: najpierw legalnie - z prawa własności do wynalazku i należytego wynagrodzenia, a drugi raz w sposób nielegalny, kiedy musiał dopisywać jako współautorów własnego wynalazku szereg dygnitarzy partyjnych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.10.1992

Okradana przez ministrów, gubernatorów i generałów, potencjalnie bogata Nigeria stawała się nędzarzem i pariasem.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Gazeta Wyborcza, 1997-12-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradam
okradamy
2 os. okradasz
okradacie
3 os. okrada
okradają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałem
+(e)m okradał
okradałam
+(e)m okradała
okradałom
+(e)m okradało
okradaliśmy
+(e)śmy okradali
okradałyśmy
+(e)śmy okradały
2 os. okradałeś
+(e)ś okradał
okradałaś
+(e)ś okradała
okradałoś
+(e)ś okradało
okradaliście
+(e)ście okradali
okradałyście
+(e)ście okradały
3 os. okradał
okradała
okradało
okradali
okradały

bezosobnik: okradano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okradał
będę okradać
będę okradała
będę okradać
będę okradało
będę okradać
będziemy okradali
będziemy okradać
będziemy okradały
będziemy okradać
2 os. będziesz okradał
będziesz okradać
będziesz okradała
będziesz okradać
będziesz okradało
będziesz okradać
będziecie okradali
będziecie okradać
będziecie okradały
będziecie okradać
3 os. będzie okradał
będzie okradać
będzie okradała
będzie okradać
będzie okradało
będzie okradać
będą okradali
będą okradać
będą okradały
będą okradać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradajmy
2 os. okradaj
okradajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałbym
bym okradał
okradałabym
bym okradała
okradałobym
bym okradało
okradalibyśmy
byśmy okradali
okradałybyśmy
byśmy okradały
2 os. okradałbyś
byś okradał
okradałabyś
byś okradała
okradałobyś
byś okradało
okradalibyście
byście okradali
okradałybyście
byście okradały
3 os. okradałby
by okradał
okradałaby
by okradała
okradałoby
by okradało
okradaliby
by okradali
okradałyby
by okradały

bezosobnik: okradano by

bezokolicznik: okradać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okradając

gerundium: okradanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradanie
okradania
D. okradania
okradań
C. okradaniu
okradaniom
B. okradanie
okradania
N. okradaniem
okradaniami
Ms. okradaniu
okradaniach
W. okradanie
okradania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okradający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradający
okradający
okradający
okradające
okradająca
D. okradającego
okradającego
okradającego
okradającego
okradającej
C. okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającej
B. okradającego
okradającego
okradający
okradające
okradającą
N. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającą
Ms. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradający
okradający
okradające
okradające
D. okradających
okradających
okradających
okradających
C. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
B. okradających
okradających
okradających
okradające
N. okradającymi
okradającymi
okradającymi
okradającymi
Ms. okradających
okradających
okradających
okradających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradany
okradany
okradany
okradane
okradana
D. okradanego
okradanego
okradanego
okradanego
okradanej
C. okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanej
B. okradanego
okradanego
okradany
okradane
okradaną
N. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradaną
Ms. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradani
okradani
okradane
okradane
D. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych
C. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
B. okradanych
okradanych
okradanych
okradane
N. okradanymi
okradanymi
okradanymi
okradanymi
Ms. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych

odpowiednik aspektowy: okraść

Składnia

tylko Rz osobowy + okradać +
KOGO/CO + (z + CZEGO)

3. kogoś z dobrego imienia

Definicja

pozbawiać czegoś, co jest uważane za wartość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pozbawiać

Połączenia

  • okradać kogoś z dobrego imienia, z godności, z szacunku; z marzeń, z ostatniej nadziei; z dzieciństwa; coś z naturalnego piękna, z uroku

Cytaty

Owi chrześcijańscy myśliciele nie odrzucają otwarcie dogmatów, ale okradają je z istotnej treści, twierdząc na przykład, że Zmartwychwstanie Chrystusa jest tylko wyrazem swoistego pośmiertnego promieniowania jego nauki.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Jej wiersze rozsadza bujność doświadczeń, uczuć. Nie stają się zresztą przez to lepsze, wręcz przeciwnie, natłok wrażeń, obserwacji okrada z urody i głębi jej utwory o Ameryce.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Gazeta Wyborcza, 1997-11-27

Starość okrada nas z piękna, nadzieja z wytrwałości, śmierć z życia, zawiść z prawości.

źródło: Internet

Ostateczna walka rozegra się między złodziejami pamięci i okradanymi z niej narodami, społeczeństwami, jednostkami.

źródło: Gustaw Herling-Grudziński: Dziennik pisany nocą, 1973

Stwarzanie niepotrzebnych zajęć i czysto formalnych obowiązków jest okradaniem ludzi z wolnego czasu.

źródło: NKJP: Andrzej Grzegorczyk: Gazeta Wyborcza, 1997-12-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradam
okradamy
2 os. okradasz
okradacie
3 os. okrada
okradają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałem
+(e)m okradał
okradałam
+(e)m okradała
okradałom
+(e)m okradało
okradaliśmy
+(e)śmy okradali
okradałyśmy
+(e)śmy okradały
2 os. okradałeś
+(e)ś okradał
okradałaś
+(e)ś okradała
okradałoś
+(e)ś okradało
okradaliście
+(e)ście okradali
okradałyście
+(e)ście okradały
3 os. okradał
okradała
okradało
okradali
okradały

bezosobnik: okradano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę okradał
będę okradać
będę okradała
będę okradać
będę okradało
będę okradać
będziemy okradali
będziemy okradać
będziemy okradały
będziemy okradać
2 os. będziesz okradał
będziesz okradać
będziesz okradała
będziesz okradać
będziesz okradało
będziesz okradać
będziecie okradali
będziecie okradać
będziecie okradały
będziecie okradać
3 os. będzie okradał
będzie okradać
będzie okradała
będzie okradać
będzie okradało
będzie okradać
będą okradali
będą okradać
będą okradały
będą okradać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okradajmy
2 os. okradaj
okradajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okradałbym
bym okradał
okradałabym
bym okradała
okradałobym
bym okradało
okradalibyśmy
byśmy okradali
okradałybyśmy
byśmy okradały
2 os. okradałbyś
byś okradał
okradałabyś
byś okradała
okradałobyś
byś okradało
okradalibyście
byście okradali
okradałybyście
byście okradały
3 os. okradałby
by okradał
okradałaby
by okradała
okradałoby
by okradało
okradaliby
by okradali
okradałyby
by okradały

bezosobnik: okradano by

bezokolicznik: okradać

imiesłów przysłówkowy współczesny: okradając

gerundium: okradanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okradanie
okradania
D. okradania
okradań
C. okradaniu
okradaniom
B. okradanie
okradania
N. okradaniem
okradaniami
Ms. okradaniu
okradaniach
W. okradanie
okradania

imiesłów przymiotnikowy czynny: okradający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradający
okradający
okradający
okradające
okradająca
D. okradającego
okradającego
okradającego
okradającego
okradającej
C. okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającemu
okradającej
B. okradającego
okradającego
okradający
okradające
okradającą
N. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającą
Ms. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
okradającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradający
okradający
okradające
okradające
D. okradających
okradających
okradających
okradających
C. okradającym
okradającym
okradającym
okradającym
B. okradających
okradających
okradających
okradające
N. okradającymi
okradającymi
okradającymi
okradającymi
Ms. okradających
okradających
okradających
okradających

imiesłów przymiotnikowy bierny: okradany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okradany
okradany
okradany
okradane
okradana
D. okradanego
okradanego
okradanego
okradanego
okradanej
C. okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanemu
okradanej
B. okradanego
okradanego
okradany
okradane
okradaną
N. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradaną
Ms. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
okradanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okradani
okradani
okradane
okradane
D. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych
C. okradanym
okradanym
okradanym
okradanym
B. okradanych
okradanych
okradanych
okradane
N. okradanymi
okradanymi
okradanymi
okradanymi
Ms. okradanych
okradanych
okradanych
okradanych

odpowiednik aspektowy: okraść

Składnia

bez ograniczeń + okradać +
KOGO/CO + z + CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 29.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj