UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

izotoniczny

Chronologizacja

1884, Pamiętnik Akademii Umiejętności w Krakowie. Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, t. 9, polona.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	izotoniczny	izotoniczny	izotoniczny	izotoniczne	izotoniczna
D.	izotonicznego	izotonicznego	izotonicznego	izotonicznego	izotonicznej
C.	izotonicznemu	izotonicznemu	izotonicznemu	izotonicznemu	izotonicznej
B.	izotonicznego	izotonicznego	izotoniczny	izotoniczne	izotoniczną
N.	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym	izotoniczną
Ms.	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznej
W.	izotoniczny	izotoniczny	izotoniczny	izotoniczne	izotoniczna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	izotoniczni	izotoniczni	izotoniczne	izotoniczne
D.	izotonicznych	izotonicznych	izotonicznych	izotonicznych
C.	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym	izotonicznym
B.	izotonicznych	izotonicznych	izotonicznych	izotoniczne
N.	izotonicznymi	izotonicznymi	izotonicznymi	izotonicznymi
Ms.	izotonicznych	izotonicznych	izotonicznych	izotonicznych
W.	izotoniczni	izotoniczni	izotoniczne	izotoniczne

1. roztwór

Definicja

biol. chem.

taki, w którym stężenie jonów jest identyczne ze stężeniem jonów w porównywanym roztworze

Noty o użyciu

Używane zwykle w porównaniu do płynów ustrojowych w organizmie.

Pochodzenie

ang. isotonic

fr. isotonique

niem. isotonisch

gr. tonikós 'napięty, głosowy' + gr. ísos 'równy'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

płyn, roztwór izotoniczny; środowisko izotoniczne

Cytaty

	Podawanie leku jest następujące: 0,5-2,5 mg leku rozpuszcza się w 500 ml 5% roztworu glukozy lub w izotonicznym roztworze chlorku sodowego. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988
	[…] w medycynie płyny, które są długotrwale podawane pacjentom przez kroplówkę, muszą być izotoniczne z osoczem krwi, aby nie wywołać odwodnienia organizmu. źródło: NKJP: Internet
	Płyn do przemywania oczu, aby był skuteczny i bezpieczny, powinien spełniać dwa podstawowe warunki - po pierwsze być jałowy, a po drugie być izotoniczny w stosunku do łez. źródło: NKJP: Internet
	[…] to spray do nosa opracowany na bazie izotonicznej wody morskiej z Adriatyku. Preparat pomaga nawilżyć błonę śluzową nosa [...]. źródło: NKJP: Beata Zagrodzka-Blok: Konkurs / Preparat do pielęgnacji nosa, Polska Głos Wielkopolski 2006-01-27

Składnia

	+	izotoniczny	+	(z CZYM)
szyk: neutralny
	+	izotoniczny	+	(w stosunku do CZEGO)
szyk: neutralny

Odesłania

Zob. też:

hipertoniczny

2. napój

Definicja

uzupełniający niedobory płynów i składników mineralnych w organizmie powstające w czasie wysiłku fizycznego

Pochodzenie

ang. isotonic

fr. isotonique

niem. isotonisch

gr. ísos 'równy' + gr. tonikós 'napięty, głosowy'

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Połączenia

napój, płyn izotoniczny

Cytaty

Dzięki odpowiedniemu składowi napoje izotoniczne znacznie szybciej niż czysta woda wyrównują ubytki płynów ustrojowych. Nie ma specjalnych przeciwwskazań co do stosowania napojów izotonicznych poza potrzebą dostosowania ilości wypijanego płynu do wagi ciała.

źródło: NKJP: Krzysztof Abramek: Witaminy, minerały i suplementy, 2008

Wśród sportowców powodzenie mają soki izotoniczne. Przyczyniają się one do szybkiego wyrównania ubytku wody i elektrolitów w organizmie oraz pomagają utrzymać spadający w czasie wysiłku fizycznego poziom glukozy we krwi.

źródło: NKJP: (maja): Pijmy naturalne soki, Dziennik Bałtycki, 2000-05-24

[…] podczas długich marszów gaszą pragnienie soki owocowe i płyny izotoniczne.

źródło: NKJP: Katarzyna Matusewicz: Wróć cały i zdrowy, Gazeta Krakowska, 2005-08-20

3. skurcz

Definicja

fizjol. sport.

taki, w trakcie którego następuje zmiana długości mięśnia bez zmiany jego napięcia

Pochodzenie

ang. isotonic

fr. isotonique

niem. isotonisch

gr. ísos 'równy' + gr. tonikós 'napięty, głosowy'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

antonimy:

izometryczny

Połączenia

skurcz izotoniczny; ćwiczenia izotoniczne

Cytaty

Ponieważ trudno na podstawie skurczu izotonicznego określić maksymalną siłę mięśnia, większość badaczy woli oceniać siłę mięśnia w skurczu izometrycznym z zachowaniem określonej pozycji.

źródło: NKJP: Aleksander Bator, Tadeusz Kasperczyk: Trening zdrowotny z elementami fizjoterapii, 2000

Najpopularniejszymi ćwiczeniami izotonicznymi są przysiady i pompki.

źródło: Internet: party.pl/porady/zdrowie/fitness-i-sport

4. wiersz

Definicja

lit.

mający jednakową liczbę akcentów w porównywanych fragmentach

Pochodzenie

gr. ísos 'równy' + gr. tonikós 'napięty, głosowy'

Od: tonizm

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

antonimy:

heterotoniczny

Połączenia

szereg, wiersz izotoniczny

Cytaty

[…] jak w dokładnym izosylabicznym wierszu nieoczekiwana różnica o jedną sylabę powoduje załamanie rytmu, tak w wierszu izotonicznym różnica o jeden zestrój gwałci rytm, niepokojąc ucho.

źródło: Stanisław Urbańczyk: Próba „Słownika staropolskiego”, 1947 (books.google.pl)

Zakłócenie toku izotonicznego znajdujemy […] w wierszu Broniewskiego Nocny gość [...].

źródło: Teresa Dobrzyńska, Zdzisława Kopczyńska: Tonizm, 1979 (books.google.pl)

Słowacki łączy rozmaite kontury sylabotoniczne; w łączeniu tym podstawą jest podobieństwo izotoniczne
oraz izosylabiczne, a może też być ostry kontrast.

źródło: Maria Grzędzielska: Wiersz wolny Jana Kasprowicza w ramach polskiej wersyfikacji nieregularnej, Pamiętnik Literacki, 1951 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2022