UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

igrać

Chronologizacja

1453, SStp

Pochodzenie

psł. *jьgrati 'uczestniczyć w zabawie, skakać, pląsać'

1. z życiem

Definicja

traktować jakieś sprawy ważne bez należytej powagi, lekceważąco lub zabawowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Coraz więcej zawodowców ulega pokusie igrania z fiskusem, szukając luk w prawie podatkowym.

źródło: NKJP: Ojciec Steffi Graf znalazł sposób, żeby ze 177 mln DM córka zapłaciła tylko 10 mln ..., Gazeta Wyborcza, 1995-11-30

W tym czasie Krystyna, wbrew obietnicy, wyprzedziła wszystkie samochody na szosie i gnała z prędkością nieosiągalną dla policyjnych radiowozów. Potem jakby uświadomiła sobie, że za bardzo igra z losem, zwolniła do przepisowych dziewięćdziesięciu i po niecałych dwu kilometrach natknęli się na kontrolę drogową.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

Sarnecki rozdarty jest między pożądaniem pięknej i namiętnej Reginy, igrającej z jego uczuciami, a miłością do Janiny, odległej, idealizowanej, która jako jedyna rozumiała jego młodzieńcze marzenia o walce, powstaniu, bohaterstwie.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Arcybiskup Michalik nawiązał też do myśli przewodniej tegorocznego spotkania, które poświęcone było wartości życia. Nie można igrać życiem. Nie można igrać miłością i przekazywać życia, które się potem będzie niszczyć.

źródło: NKJP: (lew): Wartości cenniejsze niż życie, Życie Podkarpackie, 2009-08-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igram
igramy
2 os. igrasz
igracie
3 os. igra
igrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałem
+(e)m igrał
igrałam
+(e)m igrała
igrałom
+(e)m igrało
igraliśmy
+(e)śmy igrali
igrałyśmy
+(e)śmy igrały
2 os. igrałeś
+(e)ś igrał
igrałaś
+(e)ś igrała
igrałoś
+(e)ś igrało
igraliście
+(e)ście igrali
igrałyście
+(e)ście igrały
3 os. igrał
igrała
igrało
igrali
igrały

bezosobnik: igrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę igrał
będę igrać
będę igrała
będę igrać
będę igrało
będę igrać
będziemy igrali
będziemy igrać
będziemy igrały
będziemy igrać
2 os. będziesz igrał
będziesz igrać
będziesz igrała
będziesz igrać
będziesz igrało
będziesz igrać
będziecie igrali
będziecie igrać
będziecie igrały
będziecie igrać
3 os. będzie igrał
będzie igrać
będzie igrała
będzie igrać
będzie igrało
będzie igrać
będą igrali
będą igrać
będą igrały
będą igrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igrajmy
2 os. igraj
igrajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałbym
bym igrał
igrałabym
bym igrała
igrałobym
bym igrało
igralibyśmy
byśmy igrali
igrałybyśmy
byśmy igrały
2 os. igrałbyś
byś igrał
igrałabyś
byś igrała
igrałobyś
byś igrało
igralibyście
byście igrali
igrałybyście
byście igrały
3 os. igrałby
by igrał
igrałaby
by igrała
igrałoby
by igrało
igraliby
by igrali
igrałyby
by igrały

bezosobnik: igrano by

bezokolicznik: igrać

imiesłów przysłówkowy współczesny: igrając

gerundium: igranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. igranie
igrania
D. igrania
igrań
C. igraniu
igraniom
B. igranie
igrania
N. igraniem
igraniami
Ms. igraniu
igraniach
W. igranie
igrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: igrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. igrający
igrający
igrający
igrające
igrająca
D. igrającego
igrającego
igrającego
igrającego
igrającej
C. igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającej
B. igrającego
igrającego
igrający
igrające
igrającą
N. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającą
Ms. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. igrający
igrający
igrające
igrające
D. igrających
igrających
igrających
igrających
C. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
B. igrających
igrających
igrających
igrające
N. igrającymi
igrającymi
igrającymi
igrającymi
Ms. igrających
igrających
igrających
igrających

odpowiednik aspektowy: zaigrać

Składnia

bez ograniczeń + igrać +
z CZYM
bez ograniczeń + igrać +
CZYM

2. radośnie

Definicja

spędzać czas na radosnej, swawolnej zabawie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Cytaty

Wypływaliśmy na środek i dawaliśmy się nieść nurtowi, igrając, baraszkując, ścigając się, aż poza następny zakręt.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Wśród drzew z Afryki, dorzeczy Amazonki i południowo-wschodniej Azji igrałyby goryle, gibony i inne gatunki małp.

źródło: NKJP: Danuta Dowjat: Zwierzętom źle w Londynie, Gazeta Wyborcza, 1992-07-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igram
igramy
2 os. igrasz
igracie
3 os. igra
igrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałem
+(e)m igrał
igrałam
+(e)m igrała
igrałom
+(e)m igrało
igraliśmy
+(e)śmy igrali
igrałyśmy
+(e)śmy igrały
2 os. igrałeś
+(e)ś igrał
igrałaś
+(e)ś igrała
igrałoś
+(e)ś igrało
igraliście
+(e)ście igrali
igrałyście
+(e)ście igrały
3 os. igrał
igrała
igrało
igrali
igrały

bezosobnik: igrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę igrał
będę igrać
będę igrała
będę igrać
będę igrało
będę igrać
będziemy igrali
będziemy igrać
będziemy igrały
będziemy igrać
2 os. będziesz igrał
będziesz igrać
będziesz igrała
będziesz igrać
będziesz igrało
będziesz igrać
będziecie igrali
będziecie igrać
będziecie igrały
będziecie igrać
3 os. będzie igrał
będzie igrać
będzie igrała
będzie igrać
będzie igrało
będzie igrać
będą igrali
będą igrać
będą igrały
będą igrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igrajmy
2 os. igraj
igrajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałbym
bym igrał
igrałabym
bym igrała
igrałobym
bym igrało
igralibyśmy
byśmy igrali
igrałybyśmy
byśmy igrały
2 os. igrałbyś
byś igrał
igrałabyś
byś igrała
igrałobyś
byś igrało
igralibyście
byście igrali
igrałybyście
byście igrały
3 os. igrałby
by igrał
igrałaby
by igrała
igrałoby
by igrało
igraliby
by igrali
igrałyby
by igrały

bezosobnik: igrano by

bezokolicznik: igrać

imiesłów przysłówkowy współczesny: igrając

gerundium: igranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. igranie
igrania
D. igrania
igrań
C. igraniu
igraniom
B. igranie
igrania
N. igraniem
igraniami
Ms. igraniu
igraniach
W. igranie
igrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: igrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. igrający
igrający
igrający
igrające
igrająca
D. igrającego
igrającego
igrającego
igrającego
igrającej
C. igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającej
B. igrającego
igrającego
igrający
igrające
igrającą
N. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającą
Ms. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. igrający
igrający
igrające
igrające
D. igrających
igrających
igrających
igrających
C. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
B. igrających
igrających
igrających
igrające
N. igrającymi
igrającymi
igrającymi
igrającymi
Ms. igrających
igrających
igrających
igrających

odpowiednik aspektowy: zaigrać

3. z kobietą

Definicja

spędzać czas na czynnościach o charakterze erotycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Cytaty

[...] za przepierzeniem na żelaznym łóżku igrają ze sobą pokryci egzemą ludzie – tłusty, trójfałdzisty kark Wohsedta spoczywa między kształtnymi piersiami Johanny.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igram
igramy
2 os. igrasz
igracie
3 os. igra
igrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałem
+(e)m igrał
igrałam
+(e)m igrała
igrałom
+(e)m igrało
igraliśmy
+(e)śmy igrali
igrałyśmy
+(e)śmy igrały
2 os. igrałeś
+(e)ś igrał
igrałaś
+(e)ś igrała
igrałoś
+(e)ś igrało
igraliście
+(e)ście igrali
igrałyście
+(e)ście igrały
3 os. igrał
igrała
igrało
igrali
igrały

bezosobnik: igrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę igrał
będę igrać
będę igrała
będę igrać
będę igrało
będę igrać
będziemy igrali
będziemy igrać
będziemy igrały
będziemy igrać
2 os. będziesz igrał
będziesz igrać
będziesz igrała
będziesz igrać
będziesz igrało
będziesz igrać
będziecie igrali
będziecie igrać
będziecie igrały
będziecie igrać
3 os. będzie igrał
będzie igrać
będzie igrała
będzie igrać
będzie igrało
będzie igrać
będą igrali
będą igrać
będą igrały
będą igrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igrajmy
2 os. igraj
igrajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałbym
bym igrał
igrałabym
bym igrała
igrałobym
bym igrało
igralibyśmy
byśmy igrali
igrałybyśmy
byśmy igrały
2 os. igrałbyś
byś igrał
igrałabyś
byś igrała
igrałobyś
byś igrało
igralibyście
byście igrali
igrałybyście
byście igrały
3 os. igrałby
by igrał
igrałaby
by igrała
igrałoby
by igrało
igraliby
by igrali
igrałyby
by igrały

bezosobnik: igrano by

bezokolicznik: igrać

imiesłów przysłówkowy współczesny: igrając

gerundium: igranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. igranie
igrania
D. igrania
igrań
C. igraniu
igraniom
B. igranie
igrania
N. igraniem
igraniami
Ms. igraniu
igraniach
W. igranie
igrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: igrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. igrający
igrający
igrający
igrające
igrająca
D. igrającego
igrającego
igrającego
igrającego
igrającej
C. igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającej
B. igrającego
igrającego
igrający
igrające
igrającą
N. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającą
Ms. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. igrający
igrający
igrające
igrające
D. igrających
igrających
igrających
igrających
C. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
B. igrających
igrających
igrających
igrające
N. igrającymi
igrającymi
igrającymi
igrającymi
Ms. igrających
igrających
igrających
igrających

Składnia

bez ograniczeń + igrać +
z KIM

4. słowem

Definicja

książk. 
bawić się językiem, tworząc nowe pojęcia lub nadawać nowe znaczenia istniejącym już słowom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  bawić się

Cytaty

Czytając moje książki łatwo można się przekonać, że każda jest inna. Pociągało mnie szukanie nowych form wypowiedzi, igranie słowem. Zmieniałem nastroje - od tragizmu po przewrotny humor.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

W wierszach swych prezentował się więc Rymkiewicz jako poeta-intelektualista, igrający filozoficznymi pojęciami.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Teozofia to jedno z ulubionych zajęć czytelników pisma „Nieznany Świat”: [...] A filologia... Filologia jest jeszcze lepsza.To kunsztowne igranie znaczeniem wyrazu oraz jego źródłosłowem, z którego wynika, że narkoman to tylko taki śpioszek, jako że narkos to po grecku sen, a man to wcale nie angielski człowiek (względnie mężczyzna), tylko maniak po grecku.

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008

W przeciwieństwie do niektórych dzisiejszych sterylnych pisarzy, którzy nie są zakorzenieni w swojej mowie i oddychają raczej żargonem gazeciarskim, i ciągle ich nęka obawa, że mogą się ośmieszyć, ten stary mistrz żył w polszczyźnie. A kiedy się oddycha polszczyzną, można nią również, z czułością, igrać.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych : eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igram
igramy
2 os. igrasz
igracie
3 os. igra
igrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałem
+(e)m igrał
igrałam
+(e)m igrała
igrałom
+(e)m igrało
igraliśmy
+(e)śmy igrali
igrałyśmy
+(e)śmy igrały
2 os. igrałeś
+(e)ś igrał
igrałaś
+(e)ś igrała
igrałoś
+(e)ś igrało
igraliście
+(e)ście igrali
igrałyście
+(e)ście igrały
3 os. igrał
igrała
igrało
igrali
igrały

bezosobnik: igrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę igrał
będę igrać
będę igrała
będę igrać
będę igrało
będę igrać
będziemy igrali
będziemy igrać
będziemy igrały
będziemy igrać
2 os. będziesz igrał
będziesz igrać
będziesz igrała
będziesz igrać
będziesz igrało
będziesz igrać
będziecie igrali
będziecie igrać
będziecie igrały
będziecie igrać
3 os. będzie igrał
będzie igrać
będzie igrała
będzie igrać
będzie igrało
będzie igrać
będą igrali
będą igrać
będą igrały
będą igrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igrajmy
2 os. igraj
igrajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałbym
bym igrał
igrałabym
bym igrała
igrałobym
bym igrało
igralibyśmy
byśmy igrali
igrałybyśmy
byśmy igrały
2 os. igrałbyś
byś igrał
igrałabyś
byś igrała
igrałobyś
byś igrało
igralibyście
byście igrali
igrałybyście
byście igrały
3 os. igrałby
by igrał
igrałaby
by igrała
igrałoby
by igrało
igraliby
by igrali
igrałyby
by igrały

bezosobnik: igrano by

bezokolicznik: igrać

imiesłów przysłówkowy współczesny: igrając

gerundium: igranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. igranie
igrania
D. igrania
igrań
C. igraniu
igraniom
B. igranie
igrania
N. igraniem
igraniami
Ms. igraniu
igraniach
W. igranie
igrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: igrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. igrający
igrający
igrający
igrające
igrająca
D. igrającego
igrającego
igrającego
igrającego
igrającej
C. igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającej
B. igrającego
igrającego
igrający
igrające
igrającą
N. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającą
Ms. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. igrający
igrający
igrające
igrające
D. igrających
igrających
igrających
igrających
C. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
B. igrających
igrających
igrających
igrające
N. igrającymi
igrającymi
igrającymi
igrającymi
Ms. igrających
igrających
igrających
igrających

Składnia

bez ograniczeń + igrać +
CZYM

5. promienie słoneczne

Definicja

książk. 
o zjawiskach optycznych: pojawiać się i znikać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  migotać

Cytaty

Hilda narzuciła na siebie szlafrok i paląc papierosa obserwowała, jak blask księżyca igra na ledwo dostrzegalnych falach ogromnego, jeziora.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Słoneczne zajączki migały na ścianie, odbijały się w tkwiącej na parapecie szklanej, pękatej muchołapce, igrały po gładkiej stali stojącej pod ścianą broni.

źródło: NKJP: Jan Rutkiewicz: Ostland, Akant, 2007-02

Gdy trzy dni później wojewoda Bociański udawał się do swego urzędu, ujrzał na dachu czerwony sztandar, igrający wesolutko w podmuchach wiatru.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Na jej ustach igrał cień uśmiechu.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igram
igramy
2 os. igrasz
igracie
3 os. igra
igrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałem
+(e)m igrał
igrałam
+(e)m igrała
igrałom
+(e)m igrało
igraliśmy
+(e)śmy igrali
igrałyśmy
+(e)śmy igrały
2 os. igrałeś
+(e)ś igrał
igrałaś
+(e)ś igrała
igrałoś
+(e)ś igrało
igraliście
+(e)ście igrali
igrałyście
+(e)ście igrały
3 os. igrał
igrała
igrało
igrali
igrały

bezosobnik: igrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę igrał
będę igrać
będę igrała
będę igrać
będę igrało
będę igrać
będziemy igrali
będziemy igrać
będziemy igrały
będziemy igrać
2 os. będziesz igrał
będziesz igrać
będziesz igrała
będziesz igrać
będziesz igrało
będziesz igrać
będziecie igrali
będziecie igrać
będziecie igrały
będziecie igrać
3 os. będzie igrał
będzie igrać
będzie igrała
będzie igrać
będzie igrało
będzie igrać
będą igrali
będą igrać
będą igrały
będą igrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. igrajmy
2 os. igraj
igrajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. igrałbym
bym igrał
igrałabym
bym igrała
igrałobym
bym igrało
igralibyśmy
byśmy igrali
igrałybyśmy
byśmy igrały
2 os. igrałbyś
byś igrał
igrałabyś
byś igrała
igrałobyś
byś igrało
igralibyście
byście igrali
igrałybyście
byście igrały
3 os. igrałby
by igrał
igrałaby
by igrała
igrałoby
by igrało
igraliby
by igrali
igrałyby
by igrały

bezosobnik: igrano by

bezokolicznik: igrać

imiesłów przysłówkowy współczesny: igrając

gerundium: igranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. igranie
igrania
D. igrania
igrań
C. igraniu
igraniom
B. igranie
igrania
N. igraniem
igraniami
Ms. igraniu
igraniach
W. igranie
igrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: igrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. igrający
igrający
igrający
igrające
igrająca
D. igrającego
igrającego
igrającego
igrającego
igrającej
C. igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającemu
igrającej
B. igrającego
igrającego
igrający
igrające
igrającą
N. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającą
Ms. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
igrającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. igrający
igrający
igrające
igrające
D. igrających
igrających
igrających
igrających
C. igrającym
igrającym
igrającym
igrającym
B. igrających
igrających
igrających
igrające
N. igrającymi
igrającymi
igrającymi
igrającymi
Ms. igrających
igrających
igrających
igrających

odpowiednik aspektowy: zaigrać

Składnia

bez ograniczeń + igrać +
GDZIE

Frazeologizmy

ktoś igra z ogniem
Data ostatniej modyfikacji: 03.04.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj