Chronologizacja
Współczesna postać bezokolicznika nowsza wobec lutować się
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
lituję się |
litujemy się |
|||
| 2 os. |
litujesz się |
litujecie się |
|||
| 3 os. |
lituje się |
litują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
litowałem się +(e)m się litował |
litowałam się +(e)m się litowała |
litowałom się +(e)m się litowało |
litowaliśmy się +(e)śmy się litowali |
litowałyśmy się +(e)śmy się litowały |
| 2 os. |
litowałeś się +(e)ś się litował |
litowałaś się +(e)ś się litowała |
litowałoś się +(e)ś się litowało |
litowaliście się +(e)ście się litowali |
litowałyście się +(e)ście się litowały |
| 3 os. |
litował się |
litowała się |
litowało się |
litowali się |
litowały się |
bezosobnik: litowano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się litował będę się litować |
będę się litowała będę się litować |
będę się litowało będę się litować |
będziemy się litowali będziemy się litować |
będziemy się litowały będziemy się litować |
| 2 os. |
będziesz się litował będziesz się litować |
będziesz się litowała będziesz się litować |
będziesz się litowało będziesz się litować |
będziecie się litowali będziecie się litować |
będziecie się litowały będziecie się litować |
| 3 os. |
będzie się litował będzie się litować |
będzie się litowała będzie się litować |
będzie się litowało będzie się litować |
będą się litowali będą się litować |
będą się litowały będą się litować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
litujmy się |
|
| 2 os. |
lituj się |
litujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
litowałbym się bym się litował |
litowałabym się bym się litowała |
litowałobym się bym się litowało |
litowalibyśmy się byśmy się litowali |
litowałybyśmy się byśmy się litowały |
| 2 os. |
litowałbyś się byś się litował |
litowałabyś się byś się litowała |
litowałobyś się byś się litowało |
litowalibyście się byście się litowali |
litowałybyście się byście się litowały |
| 3 os. |
litowałby się by się litował |
litowałaby się by się litowała |
litowałoby się by się litowało |
litowaliby się by się litowali |
litowałyby się by się litowały |
bezosobnik: litowano by się
bezokolicznik: litować się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
litując się
gerundium: litowanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | litowanie się |
litowania się |
| D. | litowania się |
litowań się |
| C. | litowaniu się |
litowaniom się |
| B. | litowanie się |
litowania się |
| N. | litowaniem się |
litowaniami się |
| Ms. | litowaniu się |
litowaniach się |
| W. | litowanie się |
litowania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: litujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | litujący się |
litujący się |
litujący się |
litujące się |
litująca się |
| D. | litującego się |
litującego się |
litującego się |
litującego się |
litującej się |
| C. | litującemu się |
litującemu się |
litującemu się |
litującemu się |
litującej się |
| B. | litującego się |
litującego się |
litujący się |
litujące się |
litującą się |
| N. | litującym się |
litującym się |
litującym się |
litującym się |
litującą się |
| Ms. | litującym się |
litującym się |
litującym się |
litującym się |
litującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | litujący się |
litujący się |
litujące się |
litujące się |
| D. | litujących się |
litujących się |
litujących się |
litujących się |
| C. | litującym się |
litującym się |
litującym się |
litującym się |
| B. | litujących się |
litujących się |
litujących się |
litujące się |
| N. | litującymi się |
litującymi się |
litującymi się |
litującymi się |
| Ms. | litujących się |
litujących się |
litujących się |
litujących się |
odpowiedniki aspektowe: ulitować się , zlitować się
Pochodzenie
Czasownik odprzymiotnikowy od psł. *ljutъ 'srogi, okrutny, dziki; ostry, piekący'; zob. luty, litość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- litować się nad ludźmi, nad sobą
Cytaty
|
Cały czas towarzyszy jej wrażenie, że nie pasuje do towarzystwa, w którym się znalazła. W pewnym momencie lituje się nad nią jeden z kolegów z pracy i pomaga jej przejść zaskakującą przemianę. Z Kopciuszka pomału staje się księżniczką. źródło: NKJP: Piotr Kozłowski: Randka z Bogiem i z człowiekiem czyli Kochaj i rób co chcesz... i z kim chcesz!, 2009 |
|
|
Podkreślić należy, że do tej pory mieszkańcy Wyrzy litowali się nad niechcianymi zwierzakami i przygarniali je do swoich domów. źródło: NKJP: (TR): Sposób na pozbycie się zwierząt, Nakielski Czas, 2003-10-01 |
|
|
Miękki - całkowite przeciwieństwo twardziela - to ktoś czulszy na ludzkie dole i niedole niż matka Teresa. Takie osoby mają poważną tendencję do litowania się i rozczulania nad sobą, cechuje je chwiejność emocjonalna i brak nie tylko pewności siebie, ale i odporności psychicznej. źródło: NKJP: Wojciech Warecki, Marek Warecki: Śmiej się z siebie, Polityka, 2007-10-27 |
|
|
Któregoś wieczoru byłem ich jedynym gościem. Czy to litując się nad moją samotnością, czy też może chcąc oszczędzić sobie pracy, zaprosili mnie do swojego stolika. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005 |
Składnia
|
+ | litować się | + |
nad KIM/CZYM
|