UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obyć się

Chronologizacja

1570, SPXVI
Datacja przybliżona.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obędę się
obędziemy się
2 os. obędziesz się
obędziecie się
3 os. obędzie się
obędą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obyłem się
+(e)m się obył
obyłam się
+(e)m się obyła
obyłom się
+(e)m się obyło
obyliśmy się
+(e)śmy się obyli
obyłyśmy się
+(e)śmy się obyły
2 os. obyłeś się
+(e)ś się obył
obyłaś się
+(e)ś się obyła
obyłoś się
+(e)ś się obyło
obyliście się
+(e)ście się obyli
obyłyście się
+(e)ście się obyły
3 os. obył się
obyła się
obyło się
obyli się
obyły się

bezosobnik: obyto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obądźmy się
2 os. obądź się
obądźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obyłbym się
bym się obył
obyłabym się
bym się obyła
obyłobym się
bym się obyło
obylibyśmy się
byśmy się obyli
obyłybyśmy się
byśmy się obyły
2 os. obyłbyś się
byś się obył
obyłabyś się
byś się obyła
obyłobyś się
byś się obyło
obylibyście się
byście się obyli
obyłybyście się
byście się obyły
3 os. obyłby się
by się obył
obyłaby się
by się obyła
obyłoby się
by się obyło
obyliby się
by się obyli
obyłyby się
by się obyły

bezosobnik: obyto by się

bezokolicznik: obyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obywszy się

gerundium: obycie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. obycie się
obycia się
D. obycia się
obyć się
C. obyciu się
obyciom się
B. obycie się
obycia się
N. obyciem się
obyciami się
Ms. obyciu się
obyciach się
W. obycie się
obycia się

odpowiednik aspektowy: obywać się

Pochodzenie

Zob. być

1. bez samochodu

Definicja

książk. 
poradzić sobie bez kogoś lub czegoś uważanego za potrzebne lub niezbędne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obejść się

Cytaty

Mam niewielką wadę wzroku, więc na razie obędę się chyba bez soczewek i okularów.

źródło: NKJP: (mig): Okulista w trambusie, Dziennik Łódzki, 2005-08-13

Jakość obrazu nie będzie rewelacyjna, ale przecież obyliśmy się bez aparatu, laboratorium fotograficznego i poczty...

źródło: NKJP: Jak szybko wysłać komuś swoje aktualne zdjęcie? Mitsubishi obiecuje, że będzie to bardzo proste. Uśmiechamy ..., Gazeta Wyborcza, 1999-04-27

Może są więc zasadne obawy mężczyzn, że wkrótce kobiety będą mogły obyć się bez nich.

źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Gra wstępna rozpisana na 62 felietony, 2003

Składnia

bez ograniczeń + obyć się +
bez KOGO/CZEGO

2. byle czym

Definicja

książk. 
mając niewielkie wymagania, zadowolić się czymś skromnym, prostym, niewielkim, tanim lub kimś, kto niczym szczególnym się nie wyróżnia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poprzestać, zadowolić się

Cytaty

Sforzowie jednak nie mogli obyć się byle szlachcicem. Izabela Aragońska, moja rodzicielka, chciała dla mnie kogoś zdecydowanie lepszego. Chciała króla – i do roli rządzenia nawet królem byłam przygotowywana od dzieciństwa.

źródło: Internet: slodkiflirt.pl/.../t61845,1-ile-waży-korona-one-shot-historyczne-psychologiczne

No cóż, do pewnego czasu musiałem obyć się samym pisaniem. Nie od razu przecież Rzym zbudowano. Każdego dnia siadaliśmy o określonej porze i do późnych godzin nocnych klikaliśmy w klawiatury. Rozmowa z nią była czymś więcej i wzbudzała różne, do tamtej pory, nieznane uczucia i emocje.

źródło: Internet: wattpad.com/286916242-by-zmienić-wszystko-podróż-marzeń-przeszłość

Składnia

bez ograniczeń + obyć się +
KIM/CZYM

3. bez awarii

Definicja

książk. 
używane do opisania tego, że nie stało się nic niepożądanego lub kłopotliwego, co mogło się stać w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obejść się

Połączenia

  • (nie) obyć się bez awantury, bez kłopotów, bez komplikacji, bez kontuzji, bez niespodzianek, bez ofiar, bez protestów, bez przygód, bez ran, bez rozlewu krwi, bez skandalu, bez tragedii, bez upadków, bez walki, bez wypadku

Cytaty

Mimo wszystko nie obędzie się bez cięć. Według prezesa budżet klubu, który żyje głównie z własnej działalności gospodarczej, będzie mniejszy – w stosunku do poprzedniego sezonu – aż o 40 procent.

źródło: NKJP: Tomasz Mucha: Przegląd męskich charakterów, Trybuna Śląska, 2002-07-04

Druga runda „okrągłego stołu”, zorganizowana 1 grudnia, była już bardziej konkretna, choć nie obyło się bez spięć.

źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

Wiadomo, derby wyzwoliły u chłopaków dodatkowe emocje, ale trzeba przyznać, że spotkanie toczyło się w atmosferze sportowej i obyło się bez niepotrzebnych zgrzytów i złośliwości.

źródło: NKJP: Łukasz Pokrzywa: Podkarpacka Liga Juniorów, I liga, Dziennik Polski, 2005-05-09

Jak podkreśla dyrekcja szpitala, realizacja programu obyła się bez zwolnień grupowych.

źródło: NKJP: Michał Wroński: Koniec, czyli początek, Dziennik Zachodni, 2004-01-30

Składnia

Ø + obyć się +
bez CZEGO
bez ograniczeń + obyć się +
bez CZEGO

4. ze sceną

Definicja

książk. 
przez częsty lub bliski kontakt przyzwyczaić się do kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okrzesać się, oswoić się

Cytaty

Szybko obyłam się z miastem, językiem, kulturą, środowiskiem, pracą i czułam się lepiej niż w domu!

źródło: NKJP: (US): America Dream, Dziennik Polski, 2006-01-05

Przyglądałem się, jak pracują i dużo się od nich nauczyłem. Przede wszystkim obyłem się z profesjonalnym planem.

źródło: NKJP: Krzysztof Ajgel: Jubileusz w Leśnej Górze, Dziennik Zachodni, 2007-09-21

Chcemy także naszych młodych muzyków przygotować do występów na scenie, żeby obyli się z publicznością [...].

źródło: NKJP: Ewa Podolska: Przywitali jesień, Gazeta Krakowska, 2005-09-28

Składnia

bez ograniczeń + obyć się +
z KIM/CZYM

Frazeologizmy

ktoś obszedł się smakiem
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj