Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
osierocam |
osierocamy |
|||
| 2 os. |
osierocasz |
osierocacie |
|||
| 3 os. |
osieroca |
osierocają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
osierocałem +(e)m osierocał |
osierocałam +(e)m osierocała |
osierocałom +(e)m osierocało |
osierocaliśmy +(e)śmy osierocali |
osierocałyśmy +(e)śmy osierocały |
| 2 os. |
osierocałeś +(e)ś osierocał |
osierocałaś +(e)ś osierocała |
osierocałoś +(e)ś osierocało |
osierocaliście +(e)ście osierocali |
osierocałyście +(e)ście osierocały |
| 3 os. |
osierocał |
osierocała |
osierocało |
osierocali |
osierocały |
bezosobnik: osierocano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę osierocał będę osierocać |
będę osierocała będę osierocać |
będę osierocało będę osierocać |
będziemy osierocali będziemy osierocać |
będziemy osierocały będziemy osierocać |
| 2 os. |
będziesz osierocał będziesz osierocać |
będziesz osierocała będziesz osierocać |
będziesz osierocało będziesz osierocać |
będziecie osierocali będziecie osierocać |
będziecie osierocały będziecie osierocać |
| 3 os. |
będzie osierocał będzie osierocać |
będzie osierocała będzie osierocać |
będzie osierocało będzie osierocać |
będą osierocali będą osierocać |
będą osierocały będą osierocać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
osierocajmy |
|
| 2 os. |
osierocaj |
osierocajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
osierocałbym bym osierocał |
osierocałabym bym osierocała |
osierocałobym bym osierocało |
osierocalibyśmy byśmy osierocali |
osierocałybyśmy byśmy osierocały |
| 2 os. |
osierocałbyś byś osierocał |
osierocałabyś byś osierocała |
osierocałobyś byś osierocało |
osierocalibyście byście osierocali |
osierocałybyście byście osierocały |
| 3 os. |
osierocałby by osierocał |
osierocałaby by osierocała |
osierocałoby by osierocało |
osierocaliby by osierocali |
osierocałyby by osierocały |
bezosobnik: osierocano by
bezokolicznik: osierocać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
osierocając
gerundium: osierocanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | osierocanie |
osierocania |
| D. | osierocania |
osierocań |
| C. | osierocaniu |
osierocaniom |
| B. | osierocanie |
osierocania |
| N. | osierocaniem |
osierocaniami |
| Ms. | osierocaniu |
osierocaniach |
| W. | osierocanie |
osierocania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: osierocający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | osierocający |
osierocający |
osierocający |
osierocające |
osierocająca |
| D. | osierocającego |
osierocającego |
osierocającego |
osierocającego |
osierocającej |
| C. | osierocającemu |
osierocającemu |
osierocającemu |
osierocającemu |
osierocającej |
| B. | osierocającego |
osierocającego |
osierocający |
osierocające |
osierocającą |
| N. | osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
osierocającą |
| Ms. | osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
osierocającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | osierocający |
osierocający |
osierocające |
osierocające |
| D. | osierocających |
osierocających |
osierocających |
osierocających |
| C. | osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
osierocającym |
| B. | osierocających |
osierocających |
osierocających |
osierocające |
| N. | osierocającymi |
osierocającymi |
osierocającymi |
osierocającymi |
| Ms. | osierocających |
osierocających |
osierocających |
osierocających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: osierocany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | osierocany |
osierocany |
osierocany |
osierocane |
osierocana |
| D. | osierocanego |
osierocanego |
osierocanego |
osierocanego |
osierocanej |
| C. | osierocanemu |
osierocanemu |
osierocanemu |
osierocanemu |
osierocanej |
| B. | osierocanego |
osierocanego |
osierocany |
osierocane |
osierocaną |
| N. | osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
osierocaną |
| Ms. | osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
osierocanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | osierocani |
osierocani |
osierocane |
osierocane |
| D. | osierocanych |
osierocanych |
osierocanych |
osierocanych |
| C. | osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
osierocanym |
| B. | osierocanych |
osierocanych |
osierocanych |
osierocane |
| N. | osierocanymi |
osierocanymi |
osierocanymi |
osierocanymi |
| Ms. | osierocanych |
osierocanych |
osierocanych |
osierocanych |
odpowiednik aspektowy: osierocić
Pochodzenie
Zob. sierota
1. dziecko
Definicja
Warianty
- rzadziej osieracać
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | osamotniać |
Połączenia
- kobieta, matka osieroca; rodzice osierocają
- osierocać córkę, syna; dziecko
Cytaty
|
Najstarszy syn Roch, który został także gospodarzem w Emilianowie, umarł stosunkowo młodo, osierocając trójkę dzieci. źródło: NKJP: (J.M.): Zjazd rodziny Godków w Doruchowie, Czas Ostrzeszowski, nr 200640, 2006 |
|
|
Dowodziła, że powstanie potrwa dłużej i nie mam prawa osierocać syna. źródło: Internet: Maria Ginter: Galopem na przełaj, 1983 (books.google.pl) |
|
|
Pechowy los sprawił, że życie dziewczynki potoczyło się zupełnie inaczej, niż przewidzieli to dla niej ojciec i matka. Oboje zginęli w czasie wspinaczki górskiej, osierocając Maszę. źródło: Internet: East Side Story: Nie ufaj przybyszom z Kaukazu! (esensja.pl/film/recenzje) |
|
|
Kobieta zmarła osieracając czworo dzieci. źródło: NKJP: (olsz): Zgineła na drodze, Gazeta Krakowska, 2001-10-05 |
Składnia
|
+ | osierocać | + |
KOGO
|
2. przyjaciela
Definicja
Warianty
- rzadziej osieracać
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- osierocać męża, żonę
Cytaty
|
Na terenie Warmii i Mazur zapisano kilkanaście pieśni górniczych, które mówią nie tylko o ciężkiej i niebezpiecznej pracy, ale i o tym, że górnicy to uwodziciele, których trzeba się wystrzegać, albo niepewni kandydaci na mężów, ponieważ nierzadko ginęli w kopalniach i osierocali swe rodziny. źródło: Internet: Tadeusz Oracki: Rozmówiłbym kamień ...: z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku, 1976 (books.google.pl) |
|
|
Gdzieś na oceanie [...] uświadamiam sobie pełne znaczenie słów „człowiek jest śmiertelny”. Dotychczas widywałem siebie osierocanego przez przyjaciół [...]. Teraz, po raz pierwszy [...] zdałem sobie sprawę, że obserwacja ta odnosi się też do mnie. źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003 |
|
|
Starałabym się w miarę wiedzy [...] wskazać dziesięcioro ludzi jak najstarszych i dodatkowo samotnych lub przynajmniej mających odchowane dzieci, nie będących tzw. głównymi żywicielami rodziny. Jeśli byłyby tam małżeństwa starszych ludzi - to razem, żeby ich nie osierocać. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
|
+ | osierocać | + |
KOGO
|
3. dom
Definicja
Warianty
- rzadziej osieracać
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Cytaty
|
Nie jest tak, że Stany osierocają trochę Europę na rzecz Azji i Bliskiego Wschodu? źródło: Internet: interia.pl |
|
|
- Nie czuję żebym osierocał miasto. źródło: NKJP: (ET, ern): Słowo się rzekło - rezygnuję, Mazowieckie To i Owo, 2006-03-26 |
|
|
W 1997 r. zmarł na rzadką formę raka jelit, osierocając i Piaggio, i Fiata, którego właśnie został prezesem. źródło: NKJP: Jolanta Berent: Ze skrzydłami u stóp, Polityka nr 2585, 2006 |
Składnia
|
|
+ | osierocać | + |
CO
|