Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zrzednieję |
zrzedniejemy |
|||
| 2 os. |
zrzedniejesz |
zrzedniejecie |
|||
| 3 os. |
zrzednieje |
zrzednieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zrzedniałem +(e)m zrzedniał |
zrzedniałam +(e)m zrzedniała |
zrzedniałom +(e)m zrzedniało |
zrzednieliśmy +(e)śmy zrzednieli |
zrzedniałyśmy +(e)śmy zrzedniały |
| 2 os. |
zrzedniałeś +(e)ś zrzedniał |
zrzedniałaś +(e)ś zrzedniała |
zrzedniałoś +(e)ś zrzedniało |
zrzednieliście +(e)ście zrzednieli |
zrzedniałyście +(e)ście zrzedniały |
| 3 os. |
zrzedniał |
zrzedniała |
zrzedniało |
zrzednieli |
zrzedniały |
bezosobnik: zrzedniano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zrzedniejmy |
|
| 2 os. |
zrzedniej |
zrzedniejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zrzedniałbym bym zrzedniał |
zrzedniałabym bym zrzedniała |
zrzedniałobym bym zrzedniało |
zrzednielibyśmy byśmy zrzednieli |
zrzedniałybyśmy byśmy zrzedniały |
| 2 os. |
zrzedniałbyś byś zrzedniał |
zrzedniałabyś byś zrzedniała |
zrzedniałobyś byś zrzedniało |
zrzednielibyście byście zrzednieli |
zrzedniałybyście byście zrzedniały |
| 3 os. |
zrzedniałby by zrzedniał |
zrzedniałaby by zrzedniała |
zrzedniałoby by zrzedniało |
zrzednieliby by zrzednieli |
zrzedniałyby by zrzedniały |
bezosobnik: zrzedniano by
bezokolicznik: zrzednieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zrzedniawszy
gerundium: zrzednienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zrzednienie |
zrzednienia |
| D. | zrzednienia |
zrzednień |
| C. | zrzednieniu |
zrzednieniom |
| B. | zrzednienie |
zrzednienia |
| N. | zrzednieniem |
zrzednieniami |
| Ms. | zrzednieniu |
zrzednieniach |
| W. | zrzednienie |
zrzednienia |
odpowiednik aspektowy: rzednieć
Pochodzenie
1. o masie
Definicja
Warianty
- częściej zrzednąć
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozrzednąć, rozrzedzić się | |
| antonimy: | zagęścić się, zgęstnąć, zgęstnieć, zgęstwieć, zgęścić się |
Cytaty
|
[...] na wrzący syrop wrzucić gruszki, przesmażyć na silnym ogniu, potem na bardzo wolnym ogniu smażyć [...]. Tak długo, aż syrop zgęstnieje, a gruszki staną się przezroczyste. [...] można składać w słoiki, jeżeli syrop nie zrzednieje. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapach gruszek, Dziennik Polski, 2006-09-30 |
|
|
- Dziewczyny, powiedzcie mi, czy mogę zagnieść już dziś ziemniaki z mąką i jajkiem na kopytka i trzymać w lodówce, by jutro mieć gotowe ciasto? - Chyba nie, ciasto Ci zrzednieje. źródło: Internet: przyslijprzepis.pl/forum |
2. o lesie
Definicja
Warianty
- częściej zrzednąć
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozrzedzić się | |
| antonimy: | zagęścić się, zgęstnąć, zgęstnieć, zgęścić się |
Połączenia
- las, tłum zrzedniał
Cytaty
|
Tłum na parkiecie jakby zrzedniał, tancerze powoli się wykruszali [...]. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008 |
|
|
Dopełznęliśmy do miejsca, gdzie las zrzedniał i przez pnie i krzaki widać było świeże pobojowisko. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Wojna futbolowa, 2005 |
|
|
Podkochiwałem się w podstawówce w koleżance z klasy. [...] Ładna buźka, zgrabna figurka. A teraz nie do poznania. Zrobił jej się wielki nos, usta zmalały, włosy zrzedniały... źródło: Internet: wykop.pl |
3. o mgle
Definicja
Warianty
- częściej zrzednąć
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozrzednąć, rozrzedzić się | |
| antonimy: | zagęścić się, zgęstnieć, zgęścić się |
Połączenia
- mgła zrzedniała
Cytaty
|
Dym zrzedniał i bez latarki wiedziały, że idą w dobrym kierunku. źródło: Barbara Nawrocka-Dońska: Powszedni dzień dramatu, 2021 (books.google.pl) |
|
|
[...] mgła zrzedniała na tyle, że poznali z łatwością bliskość obozu. źródło: Wacław Sieroszewski: Ucieczka, 1959 (books.google.pl) |
|
|
Na świecie zrobiło się zupełnie jasno, zanim w jaskini mrok powoli zrzedniał. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinson, 1954 |