Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
nadmę się |
nadmiemy się |
|||
2 os. |
nadmiesz się |
nadmiecie się |
|||
3 os. |
nadmie się |
nadmą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nadąłem się +(e)m się nadął |
nadęłam się +(e)m się nadęła |
nadęłom się +(e)m się nadęło |
nadęliśmy się +(e)śmy się nadęli |
nadęłyśmy się +(e)śmy się nadęły |
2 os. |
nadąłeś się +(e)ś się nadął |
nadęłaś się +(e)ś się nadęła |
nadęłoś się +(e)ś się nadęło |
nadęliście się +(e)ście się nadęli |
nadęłyście się +(e)ście się nadęły |
3 os. |
nadął się |
nadęła się |
nadęło się |
nadęli się |
nadęły się |
bezosobnik: nadęto się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
nadmijmy się |
|
2 os. |
nadmij się |
nadmijcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nadąłbym się bym się nadął |
nadęłabym się bym się nadęła |
nadęłobym się bym się nadęło |
nadęlibyśmy się byśmy się nadęli |
nadęłybyśmy się byśmy się nadęły |
2 os. |
nadąłbyś się byś się nadął |
nadęłabyś się byś się nadęła |
nadęłobyś się byś się nadęło |
nadęlibyście się byście się nadęli |
nadęłybyście się byście się nadęły |
3 os. |
nadąłby się by się nadął |
nadęłaby się by się nadęła |
nadęłoby się by się nadęło |
nadęliby się by się nadęli |
nadęłyby się by się nadęły |
bezosobnik: nadęto by się
bezokolicznik: nadąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nadąwszy się
gerundium: nadęcie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | nadęcie się |
nadęcia się |
D. | nadęcia się |
nadęć się |
C. | nadęciu się |
nadęciom się |
B. | nadęcie się |
nadęcia się |
N. | nadęciem się |
nadęciami się |
Ms. | nadęciu się |
nadęciach się |
W. | nadęcie się |
nadęcia się |
odpowiednik aspektowy: nadymać się
Pochodzenie
Zob. dąć
1. wciągnąć powietrze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Cytaty
Bączki potrafią też nadąć się do postaci bez mała kuli, co może nastraszyć ewentualnych wrogów. źródło: NKJP: Krzysztof Filcek: Znajomi wędkarzy, Gazeta Wyborcza, 1992-05-22 |
|
[...] Kaczor nadął się, kwaknął coś gniewnie i ruszył na intruza z rozcapierzonymi skrzydłami. źródło: NKJP: Ewa Ćwikła: Wędkarskie opowieści Stynki, 2008 |
|
[...] niechcący przydepnęła rozłożoną na podłodze jaszczurkę. Wyciągnęła rękę, chcąc przenieść ją w bezpieczniejsze miejsce, ale Arba nieprzyjaźnie zasyczała, nadęła się i silnie machnęła ogonem. źródło: NKJP: Internet |
|
[...] kilka dni temu w szkole jeden chłopak z siódmej klasy wyzywał na przerwie drugiego, a napadnięty nadął się, puścił bąka i powiedział: - Remis. źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010 |
2. wypełnić się gazem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- nadąć się jak balon
Cytaty
Łabędziom nadęły się worki wolowe. Od razu było widać, kto jest przywódcą, ma najwięcej sprytu i potrafi przepędzić rywala źródło: NKJP: Robert Litwińczuk: Dokarmianie łabędzi, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1995-11-01 |
|
Kobieta wzięła głęboki wdech, zatrzymała powietrze tak, że jej poliki nadęły się niczym dwa czerwone balony. źródło: Internet: pl.linkedin.com |
|
Klatka piersiowa nadęła się, a z ust wypływały westchnienia [...]. źródło: Marcin Jakimowicz: Taka mała, Gość Niedzielny, 23/2014 (gosc.pl › gosc.pl › Tygodnik Gość Niedzieln) |
3. sukcesem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- nadąć się pychą
- nadąć się z dumy
- nadąć się jak paw, jak (stara) purchawka, jak ropucha, jak żaba
Cytaty
[...] jak chwalą, to nadąć się wypada, by nie urazić tych, co chwalą. źródło: NKJP: Internet |
|
Dla Polaka, który nadął się wielką pychą dzięki „Solidarności”, najbardziej szokującą lekturą jest rocznik statystyczny. Jesteśmy jednym z najbardziej zacofanych krajów Europy. źródło: NKJP: Internet |
|
Milioner nadął się jak stara purchawka. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
|
Tak zwane elity polityczne, jednakowo w błocie utytłane, niezależnie od kierunku i frazeologii, nadęły się pogardliwie i zarzuty zlekceważyły jako bezpodstawne. źródło: NKJP: Dlaczego tak cicho?, Dziennik Polski, 2003-06-20 |
|
W Polsce [...] mamy jeszcze trzecią grupę, bardzo zresztą liczną: criers (krzykaczy). Ci ostatni mają u nas najlepiej. Niczego nie muszą wiedzieć, na niczym się znać. Wystarczy, że nadmą się, poczerwienieją i zaczną wykrzykiwać o złodziejach i sprzedawczykach. Poklask, popularność i kariery mają murowane. źródło: NKJP: Jeleń we mgle, Dziennik Polski, 2002-11-22 |
|
Ojciec Bertold nadął się z dumy jak skórzany wór napełniony winem. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960 |
Składnia
![]() |
+ | nadąć się | + |
(CZYM)
|