UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przebiegle

Chronologizacja

1822, J. M. Ossoliński: Wiadomości historyczno-krytyczne do dziejów literatury polskiej..., books.google.pl

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy przebiegle
stopień wyższy przebieglej

Pochodzenie

Zob. biec, biegać

1. oszukać kogoś

Definicja

tak, że ktoś radzi sobie w każdej sytuacji i czerpie z niej korzyść dla siebie, postępując przy tym często w sposób, który ma zmylić innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • przebiegle zrobić coś; wykorzystać kogoś; udawać coś; poszczuć kogoś na kogoś; kluczyć
  • przebiegle szyfrowane; skomponowane
  • bardzo przebiegle

Cytaty

[...] Prometeusz przebiegle oszukał Zeusa.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Obronny potencjał rodziny wzmocniła holenderska wiatrówka, którą tata przemycił z delegacji służbowej na Zachód, a do deklaracji celnej wpisał ją przebiegle jako wiatrówkę męską [...].

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Kiedy partia ogłosiła treść przebiegle skonstruowanego pytania plebiscytowego, szala wagi zaczęła z wolna przechylać się na stronę tak.

źródło: NKJP: Piotr Szczebiot: Plebiscyt błędnego koła, Polityka, nr 20, 1980

Nowe prawo jest tak przebiegle skonstruowane, że państwowa dotacja celowa może zostać pomniejszona właśnie o wpływy z tego podatku.

źródło: NKJP: (X): Siedemnaście i pół procent, Dziennik Polski, 2001-12-05

Wiadomości mogą być naprawdę przebiegle szyfrowane.

źródło: NKJP: (X): Reklama, która wciąga, Dziennik Internautów, 2005-05-30

2. ukryć coś

Definicja

w sposób świadczący o umiejętności radzenia sobie w każdej sytuacji i czerpania z niej korzyści dla siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chytrze, sprytnie

Połączenia

  • przebiegle zachowywać się; działać; zrobić; czynić; ukryć coś; ukryć; wyśliznąć się; unikać czegoś; radzić sobie z czymś; posłużyć się czymś; pytać, zagadać; uśmiechać się; mrugnąć
  • przebiegle obliczona; zaplanowana; urzeczywistnione; przebiegle ustawione; dominujące; zagarnięte
  • dość; tak przebiegle; znacznie; jeszcze przebieglej

Cytaty

[...] Zgarnął pieniądze i wybiegł ukryć je gdzieś przebiegle, za obrazkiem albo pod materacem.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Bohaterowie walczą ze strachem i osamotnieniem, próbują zabiegać o względy swoich potężnych patronów, a jednocześnie przebiegle wykorzystać ich siłę do własnych celów.

źródło: NKJP: (azg): Potomkowie Tronu Cienia, Dziennik Zachodni, 2007-10-02

Jeżeli liczysz na szybki awans, miejsce pracy czy podwyżkę, porozmawiaj z szefem, ale nie zapomnij, by do słowa doszedł ładny dekolt i zgrabne nogi. [...] Mówiła małej Natalii, uśmiechając się przebiegle.

źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski: Ostatni weekend, 2007

[...] Ktoś ostrożnie, lecz przebiegle zyska twoje względy [...].

źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000

Data ostatniej modyfikacji: 13.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj