UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nyża

Chronologizacja

1855, M. Mann: Podróż na Wschód, Tom II, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nyża
nyże
D. nyży
nyż
C. nyży
nyżom
B. nyżę
nyże
N. nyżą
nyżami
Ms. nyży
nyżach
W. nyżo
nyże

Pochodzenie

niem. nische

Regionalna odmiana wyrazu nisza, z nm., w niemieckiej wymowie potocznej -sch- tu brzmi jak -ż- (Bańk.).

1. z rzeźbą

Definicja

przest. 
wnęka w murze, półkolista lub prostokątna, służąca najczęściej jako miejsce do ustawienia w niej rzeźby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nisza

Cytaty

Nad dzióbkiem tarczy – w osi sygnaturki – znajduje się złota nyża (wnęka), wykształcona górą półkoliście. We wnęce znajduje się figura w lekko esowatej,gotyckiej pozie (...)

źródło: Internet: http://10blog.wp.mil.pl/pl/105.html

2. w skale

Definicja

wgłębienie w skalnej lub lodowej ścianie, w którym może zmieścić się człowiek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nisza

Połączenia

  • głęboka nyża
  • siedzieć w nyży

Cytaty

Dominującym uczuciem było zmęczenie - tempem wspinaczki i brakiem wody. (...) Rankiem wypatrzyłyśmy nyżę, od której należało iść bardziej w prawo, w trudnym terenie, zbliżając się niemal do kantu filara. Zaraz za nyżą były znów ryski, potem zauważyłyśmy haki.

źródło: NKJP: Wanda Rutkiewicz: Na jednej linie 2010

Teren był trawiasto-skalny. Przy asekurowaniu, nie zważając na porządny garnitur, musiałem usiąść w jakiejś mokrej nyży i zaprzeć się nogami, żeby mieć lepsze stanowisko do asekuracji

źródło: NKJP: Apoloniusz Rajwa, 90 urodziny Witolda Paryskiego, Tygodnik Podhalański 1999-37

Siedział cichuteńko w dość głębokiej nyży, niewidoczny z dołu, i czekał. Dlaczego nie krzyczał? A któż jest w stanie w pełni zrozumieć człowieka uwięzionego w nieznanym, obcym i groźnym dla niego terenie?

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

3. w pokoju

Definicja

część pomieszczenia cofnięta w głąb w stosunku do jednej ze ścian, zwykle bez okien

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nisza, wnęka

Połączenia

  • sypialniana nyża;

Cytaty

W każdym mieszkaniu miejskiej kamienicy musiała być nyża dla „Kaśki”. Wnęka w kuchni, pokoik bądź kuchenne zaplecze z osobnym wejściem.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Nyża jest to dodatkowe pomieszczenie bez okna. Posiada wentylacyjny komin. Mieszkanie jest słoneczne, o powierzchni ponad 37 m2. Położone na 1 piętrze (...)

źródło: Internet: homeexpert.pl/search/sprzedaż/.

Mumia wstał z trudem i oparł się o starą, rozchwianą meblościankę, która przedzielała na pół jedyny pokój w mieszkaniu, tworząc sypialną nyżę i pomieszczenie dzienne.

źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne 2009

(...) biblioteka jest jeszcze większa od salonu. Wypełniały ją wysokie, palisandrowe, oszklone szafy. Lśniły. Migotał mahoń, szkło, mosiężne okucia i kluczyki, złocenia opraw. Migotała też tym wszystkim wielka gablota, umieszczona w nyży pomiędzy dwiema szafami.

źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd 1960

Data ostatniej modyfikacji: 18.11.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj