UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

puszyć się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. puch

1. ptak

Definicja

o ptakach: nadymając się, sprawiać, że pióra odstają od powierzchni ciała, a nie leżą gładko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  napuszać się, stroszyć się

Cytaty

Po przeciwległej stronie ulicy na parapecie różową gołębicę obiegał, pusząc się i tańcząc, stary, brzydki gołąb....

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski:: Król Tanga, 1997

Ptaszki na gałęziach. Na kawałku kory. Siedzą i puszą się na pniu brzozy.

źródło: NKJP: M.Rutkowska: W płońskiej galerii „P”: Ptasi świat Andrzeja Graczyka, Tygodnik Ciechanowski 2003-07-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

odpowiednik aspektowy: napuszyć się

2. kot

Definicja

jeżyć sierść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jeżyć się

Cytaty

Z sąsiedzkiej zagrody przybiegł pies. Za nim zakradł się srebrny kot i pusząc się, usiadł po drugiej stronie strumienia.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

odpowiednik aspektowy: napuszyć się

3. ciasto

Definicja

o cieście: rosnąć i stawać się puszystym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  napuszać się

Cytaty

Ciasto wychodzi lekko chlebowe, ale bardzo smaczne. Ładnie rośnie, choć nie puszy się tak jak pizza na drożdżach.

źródło: Internet: wkuchni.usagi.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

odpowiednik aspektowy: napuszyć się

4. włosy

Definicja

o włosach: skręcać się i stroszyć, stając się zbyt puszystymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  napuszać się

Połączenia

  • włosy puszą się

Cytaty

Właściwy kształt fryzury pomogą zachować produkty [...], które zapobiegają pierzeniu się włosów, ich puszeniu się, zabezpieczają także przed wilgocią.

źródło: NKJP: karo: Pomóż włosom przetrwać, Trybuna Śląska 2003-12-16

Dlaczego włosy się puszą? Głównie dlatego, że są suche i zniszczone.

źródło: Internet: polki.pl

Jeżeli pozwalasz włosom wyschnąć na powietrzu, za pomocą tej płukanki zlikwidujesz puszenie się spowodowane wilgocią.

źródło: Internet: kafeteria.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

odpowiednik aspektowy: napuszyć się

5. bazie

Definicja

wyglądać jak coś puszystego, złożonego z nastroszonych elementów, wypukłego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Cytaty

Przy okazji można było uciąć kilka witek, na których srebrzyście puszyły się bazie [...]

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Smaki polskie czyli jak się dawniej jadało, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

6. człowiek

Definicja

pejorat. 
okazywać dumę i poczucie wyższości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kokosić się, nadymać się, napuszać się, wywyższać się

Połączenia

  • puszyć się jak paw

Cytaty

Ponieważ ostoją Litwy była jej własna stara kultura chłopska, musiało dochodzić do ciągłych starć, w których strona polska występowała z typowym szlacheckim puszeniem się i pogardą dla „prostaków”.

źródło: NKJP: Czesław Miłowsz: O konflikcie polsko-litewskim, Kultura 1989

Podczas przesłuchania puszył się swoją godnością wojskową i stale drażniąco gestykulował buławą marszałkowską.

źródło: NKJP: Buławą po głowie, Polityka 2005-04-26

Kupiec pokazał w Biblii, że Ezaw sprzedał swoje pierworództwo za miskę soczewicy, szczodrze okraszonej... Pradziad wróciwszy do domu puszył się, że zrobił dobry interes.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

- Łaskawy kolego! - pyta Franek. - Czy rzeczywiście w tych sprawach radził się pan u naszego kochanego Rokity? - Ależ jak najbardziej! Wspominałem mu o tych planach i zamiarach! - puszy się odurzony nadziejami adiunkt Piaskawy.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski,1977

[...] minister skarbu puszy się przed posłami, zszokowanymi do tego stopnia, że nie są mu w stanie w tej sytuacji porządnie nawtykać za bełkot, którym ich raczy.

źródło: NKJP:Artur Warzocha: Leszek, Marek albo Józek, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska” 2004-04-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

odpowiednik aspektowy: napuszyć się

Składnia

bez ograniczeń + puszyć się +
(przed KIM)
bez ograniczeń + puszyć się +
że ZDANIE + (przed KIM)
bez ograniczeń + puszyć się +
MOWA WPROST

7. kanapa

Definicja

robić swoim wyglądem wrażenie czegoś imponującego, budzącego podziw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pysznić się

Cytaty

Nagle paryskość zaczyna wyglądać niestosownie. Opera puszy się niezgrabnie, jak główka kapusty na wystawie ze sztuczną biżuterią.

źródło: NKJP: Agnieszka Osiecka: Pocztówka z Paryża, Gazeta Wyborcza 1993-07-30

W kącie puszyła się kozetka ancien régime'u Louis XVI, a taburet Louis Philippe rozsiadł się szeroko i wygodnie, pamiętając jeszcze te ładne czasy.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944)

[...] zaglądał im za klinkierowe płoty, gdzie puszyły się dobre samochody, a grillowe altany były bardziej wystawne niż jego dwupokojowe mieszkanko w bloku [...]

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

A najbliżej hotelu, bo tuż nad brzegiem morza, puszyło się kilka wyniosłych drzew tak niezmiernie ładnych i tak nierealnych, jakby żywe wyszły z Disneyowej „Fantazji”.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszę się
puszymy się
2 os. puszysz się
puszycie się
3 os. puszy się
puszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłem się
+(e)m się puszył
puszyłam się
+(e)m się puszyła
puszyłom się
+(e)m się puszyło
puszyliśmy się
+(e)śmy się puszyli
puszyłyśmy się
+(e)śmy się puszyły
2 os. puszyłeś się
+(e)ś się puszył
puszyłaś się
+(e)ś się puszyła
puszyłoś się
+(e)ś się puszyło
puszyliście się
+(e)ście się puszyli
puszyłyście się
+(e)ście się puszyły
3 os. puszył się
puszyła się
puszyło się
puszyli się
puszyły się

bezosobnik: puszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się puszył
będę się puszyć
będę się puszyła
będę się puszyć
będę się puszyło
będę się puszyć
będziemy się puszyli
będziemy się puszyć
będziemy się puszyły
będziemy się puszyć
2 os. będziesz się puszył
będziesz się puszyć
będziesz się puszyła
będziesz się puszyć
będziesz się puszyło
będziesz się puszyć
będziecie się puszyli
będziecie się puszyć
będziecie się puszyły
będziecie się puszyć
3 os. będzie się puszył
będzie się puszyć
będzie się puszyła
będzie się puszyć
będzie się puszyło
będzie się puszyć
będą się puszyli
będą się puszyć
będą się puszyły
będą się puszyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. puszmy się
2 os. pusz się
puszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. puszyłbym się
bym się puszył
puszyłabym się
bym się puszyła
puszyłobym się
bym się puszyło
puszylibyśmy się
byśmy się puszyli
puszyłybyśmy się
byśmy się puszyły
2 os. puszyłbyś się
byś się puszył
puszyłabyś się
byś się puszyła
puszyłobyś się
byś się puszyło
puszylibyście się
byście się puszyli
puszyłybyście się
byście się puszyły
3 os. puszyłby się
by się puszył
puszyłaby się
by się puszyła
puszyłoby się
by się puszyło
puszyliby się
by się puszyli
puszyłyby się
by się puszyły

bezosobnik: puszono by się

bezokolicznik: puszyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pusząc się

gerundium: puszenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puszenie się
puszenia się
D. puszenia się
puszeń się
C. puszeniu się
puszeniom się
B. puszenie się
puszenia się
N. puszeniem się
puszeniami się
Ms. puszeniu się
puszeniach się
W. puszenie się
puszenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: puszący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. puszący się
puszący się
puszący się
puszące się
pusząca się
D. puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącego się
puszącej się
C. puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącemu się
puszącej się
B. puszącego się
puszącego się
puszący się
puszące się
puszącą się
N. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącą się
Ms. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. puszący się
puszący się
puszące się
puszące się
D. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się
C. puszącym się
puszącym się
puszącym się
puszącym się
B. puszących się
puszących się
puszących się
puszące się
N. puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
puszącymi się
Ms. puszących się
puszących się
puszących się
puszących się

Składnia

bez ograniczeń + puszyć się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj