UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odczytywać

Chronologizacja

1809, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odczytuję
odczytujemy
2 os. odczytujesz
odczytujecie
3 os. odczytuje
odczytują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odczytywałem
+(e)m odczytywał
odczytywałam
+(e)m odczytywała
odczytywałom
+(e)m odczytywało
odczytywaliśmy
+(e)śmy odczytywali
odczytywałyśmy
+(e)śmy odczytywały
2 os. odczytywałeś
+(e)ś odczytywał
odczytywałaś
+(e)ś odczytywała
odczytywałoś
+(e)ś odczytywało
odczytywaliście
+(e)ście odczytywali
odczytywałyście
+(e)ście odczytywały
3 os. odczytywał
odczytywała
odczytywało
odczytywali
odczytywały

bezosobnik: odczytywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę odczytywał
będę odczytywać
będę odczytywała
będę odczytywać
będę odczytywało
będę odczytywać
będziemy odczytywali
będziemy odczytywać
będziemy odczytywały
będziemy odczytywać
2 os. będziesz odczytywał
będziesz odczytywać
będziesz odczytywała
będziesz odczytywać
będziesz odczytywało
będziesz odczytywać
będziecie odczytywali
będziecie odczytywać
będziecie odczytywały
będziecie odczytywać
3 os. będzie odczytywał
będzie odczytywać
będzie odczytywała
będzie odczytywać
będzie odczytywało
będzie odczytywać
będą odczytywali
będą odczytywać
będą odczytywały
będą odczytywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odczytujmy
2 os. odczytuj
odczytujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odczytywałbym
bym odczytywał
odczytywałabym
bym odczytywała
odczytywałobym
bym odczytywało
odczytywalibyśmy
byśmy odczytywali
odczytywałybyśmy
byśmy odczytywały
2 os. odczytywałbyś
byś odczytywał
odczytywałabyś
byś odczytywała
odczytywałobyś
byś odczytywało
odczytywalibyście
byście odczytywali
odczytywałybyście
byście odczytywały
3 os. odczytywałby
by odczytywał
odczytywałaby
by odczytywała
odczytywałoby
by odczytywało
odczytywaliby
by odczytywali
odczytywałyby
by odczytywały

bezosobnik: odczytywano by

bezokolicznik: odczytywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odczytując

gerundium: odczytywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odczytywanie
odczytywania
D. odczytywania
odczytywań
C. odczytywaniu
odczytywaniom
B. odczytywanie
odczytywania
N. odczytywaniem
odczytywaniami
Ms. odczytywaniu
odczytywaniach
W. odczytywanie
odczytywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odczytujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odczytujący
odczytujący
odczytujący
odczytujące
odczytująca
D. odczytującego
odczytującego
odczytującego
odczytującego
odczytującej
C. odczytującemu
odczytującemu
odczytującemu
odczytującemu
odczytującej
B. odczytującego
odczytującego
odczytujący
odczytujące
odczytującą
N. odczytującym
odczytującym
odczytującym
odczytującym
odczytującą
Ms. odczytującym
odczytującym
odczytującym
odczytującym
odczytującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odczytujący
odczytujący
odczytujące
odczytujące
D. odczytujących
odczytujących
odczytujących
odczytujących
C. odczytującym
odczytującym
odczytującym
odczytującym
B. odczytujących
odczytujących
odczytujących
odczytujące
N. odczytującymi
odczytującymi
odczytującymi
odczytującymi
Ms. odczytujących
odczytujących
odczytujących
odczytujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: odczytywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odczytywany
odczytywany
odczytywany
odczytywane
odczytywana
D. odczytywanego
odczytywanego
odczytywanego
odczytywanego
odczytywanej
C. odczytywanemu
odczytywanemu
odczytywanemu
odczytywanemu
odczytywanej
B. odczytywanego
odczytywanego
odczytywany
odczytywane
odczytywaną
N. odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
odczytywaną
Ms. odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
odczytywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odczytywani
odczytywani
odczytywane
odczytywane
D. odczytywanych
odczytywanych
odczytywanych
odczytywanych
C. odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
odczytywanym
B. odczytywanych
odczytywanych
odczytywanych
odczytywane
N. odczytywanymi
odczytywanymi
odczytywanymi
odczytywanymi
Ms. odczytywanych
odczytywanych
odczytywanych
odczytywanych

odpowiednik aspektowy: odczytać

1. na głos

Definicja

wypowiadać czytany tekst

Pochodzenie

Zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • odczytywać czyjeś nazwiska; wyrok
  • odczytywać z kartki
  • głośno odczytywać

Cytaty

Artykuł przepisałem i odczytuję co jakiś czas sobie i innym.

źródło: NKJP: Maria Turlejska: Listy od czytelników, Gazeta Wyborcza, 1994-08-19

Milczeli również następnego dnia, gdy odczytywano im serię zarzutów: 5 morderstw, 10 przypadków usiłowania pozbawienia życia.

źródło: NKJP: Piotr Janik: Kowbojska tradycja, Detektyw, nr 2 (150), 1999

Kiedy sąd odczytywał, że uniewinnia go od zarzutu, Mariusz S. rozpłakał się.

źródło: NKJP: (X): Nieobiektywne dowody, Dziennik Polski, 1999-10-26

- Czy odwrócone lustro w pani mieszkaniu to element jakiegoś rytuału? - Zdort odczytuje z kartki pytanie.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Lustra, 1999

Teraz wśród zwałów żydowskiej odzieży Jurek odczytywał półgłosem tekst: ... Jakże daleko jesteśmy od tych dni czupurnych, kiedy to garstka szaleńców rzuciła w twarz nieruchawym politykom wezwanie [...].

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (KOMU) + (z CZEGO)
bez ograniczeń + odczytywać +
(KOMU) + (z CZEGO) + że ZDANIE
bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (z CZEGO) + MOWA WPROST

2. po cichu

Definicja

zapoznawać się z tekstem pisanym

Pochodzenie

Zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Teksty, które odczytuję [...], są przygotowane wcześniej.

źródło: NKJP: Katarzyna Szałańska: Mówić do oczu, Gazeta Wyborcza, 1993-04-02

Gdy zaczęto odczytywać kroniki, raporty i korespondencję państwa Mari, wyszła na jaw rzecz nad wszelki wyraz zaskakująca.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Odczytuję, że post został wysłany.

źródło: NKJP: Internet

Odczytuje na murach napisy po polsku: „Żydzi do gazu” i po niemiecku: „Juden raus”.

źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Gdybym był Żydem, byłbym dumny?, Gazeta Wyborcza, 1995-08-26

[...] Wielka Pustynia Piaszczysta, Pustynia Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii… – odczytywał i w wyobraźni widział bezkresne obszary pokryte piachem [...].

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (GDZIE)
bez ograniczeń + odczytywać +
że ZDANIE + (GDZIE)
bez ograniczeń + odczytywać +
CO + MOWA WPROST

3. z trudem

Definicja

czytać z trudem tekst napisany niewyraźnie lub przy użyciu wcześniej nieznanych znaków

Pochodzenie

Zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozszyfrowywać

Cytaty

[...] Błądzili między składami, coraz dalej, tam gdzie mgliste światło pozwalało odczytywać na metrykach przewozowych terminale transportu. Ale nie trafiali na znajome nazwy miast.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Jeszcze nie stoi na cmentarzu, może kawalątkiem tamtej puszczy, złotowłosa dziewczynka, która wielkimi, zafascynowanymi oczami odczytuje na wpół zatarte daty starych nagrobków.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Jasność i dal. Wspomnienia z nie-pamięci, 2003

Newton do dziś jednak nie znalazł się w sprzedaży, gdyż nie umie odczytywać tekstów pisanych różnymi charakterami pisma.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Wielka szóstka dla PIC-u, Gazeta Wyborcza, 1993-02-10

Przez następny dzień, w ostrym słońcu, z lupą odczytywałem własny rękopis, litera po literze, jak papirolog.

źródło: NKJP: Piotr Parandowski: Mitologia wspomnień, 2008

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (GDZIE)

4. sens

Definicja

poznawać znaczenie czegoś

Pochodzenie

Zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  interpretować
hiperonimy:  domyślać się

Połączenia

  • odczytywać znaki; mowę ciała; czyjeś emocje, intencje, myśli

Cytaty

Te filmy są przypowieściami o człowieku, oba można odczytywać jako parabole społeczne.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Festiwal bez arcydzieł..., Gazeta Wyborcza, 1997-05-19

Nie znam się na psychologii, ale zdarza się, że jeszcze przed operacją wiem, kto będzie żył, a kto umrze... po oczach chorego. Tak, niekiedy odczytuję to z oczu pacjenta.

źródło: NKJP: (X): Fachowiec, Gazeta Wyborcza, 1992-06-20

Ktoś z wyrazu mojej twarzy odczytuje, że potrzebuję porozmawiać o tym, co się dzieje w moim życiu.

źródło: NKJP: Internet

Widzowie bez problemu sami odczytują, kto jest krzywdzonym, a kto krzywdzącym.

źródło: NKJP: Krzysztof Lubczyński: Kapitalizm krzywdzi, Trybuna, 2006

Wprawdzie nauczyliśmy się i uczymy w dalszym ciągu odczytywać znaczenie uśmiechu, jakim ktoś nas obdarza, czy min, jakimi ktoś na coś reaguje, potrafimy określić czyjś uśmiech jako ironiczny, porozumiewawczy, radosny itp., ale nie zawsze nasze przypuszczenia są słuszne.

źródło: NKJP: Piotr Fijewski: Jak rozwinąć skrzydła, 1993

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (jako CO)
bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (z CZEGO | w CZYM)
bez ograniczeń + odczytywać +
(z CZEGO | w CZYM) + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

5. wyniki

Definicja

zapoznawać się ze wskazaniami przyrządu, wynikami pomiarów, badań, itp.

Pochodzenie

Zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zapoznawać się

Cytaty

W ciągu ostatnich 15 lat biologowie nauczyli się nie tylko izolować i kopiować dowolne fragmenty DNA, lecz także odczytywać w nich sekwencję liter.

źródło: NKJP: Andrzej Jerzmanowski: Geny na sprzedaż, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29

[...] Jego pracownicy odczytywali dane z parkomatów, oni też wystawiali mandaty dla kierowców.

źródło: NKJP: Mirosław Łukaszuk: Parkomaty i kasa, Trybuna Śląska, 2002-09-25

- Wtedy będziesz niańczył wnuki - stwierdzam ze złością. Nie miał na to szans i zdawał sobie sprawę, bo odczytywał swoje elektrokardiogramy.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990

[...] Z tabeli 4.2 odczytujemy, że przesunięcia całej cząsteczki w kierunku „z” transformują się zgodnie z reprezentacją, a w kierunkach „x” i „y' - zgodnie z ”E„ [...].

źródło: NKJP: Paweł Kowalczyk: Fizyka cząsteczek: energie i widma, 2000

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (w CZYM | z CZEGO)
bez ograniczeń + odczytywać +
(z CZEGO) + że ZDANIE

6. pliki

Definicja

znajdować informacje na nośniku danych i wprowadzać je do pamięci, powodując, że stają się gotowe do przetwarzania

Pochodzenie

Kalka ang. to read; zob. czytać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czytać

Połączenia

  • odczytywać dane, listy; pliki; zawartość czegoś

Cytaty

Czasem chcielibyśmy nie tylko odczytywać dane z płyt CD czy DVD, ale także móc nagrać własną płytę.

źródło: NKJP: Marek Kowalski: Multi to znaczy wiele, Enter, nr 1, 2003

[...] Odczytuje zawartość z portu 60h i wyświetla ją na ekranie.

źródło: NKJP: Piotr Besta: Tworzenie gier 2D i 3D w języku Turbo Pascal, 2002

ClearType to nowa technologia [...], ułatwiająca odczytywanie tekstu na płaskim ekranie.

źródło: NKJP: Aleksandra Tomaszewska-Adamarek: Windows XP PL. Ilustrowany przewodnik, 2005

Wybierając ich wygląd, pamiętaj, że to za ich pomocą będziesz wprowadzał, modyfikował i odczytywał dane.

źródło: NKJP: Danuta Mendrala, Marcin Szeliga: Access 2003 PL. Kurs, 2003

Składnia

bez ograniczeń + odczytywać +
CO + (z CZEGO) + (na CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 04.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj