Chronologizacja
Pochodzenie
Od: przymiotnika *orzbojьnъ 'dotyczący walki, grabieży' (z przyrostkiem -ik), Por. rozbój , zob. rozbić .
1. rabuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Połączenia
- młodociany, młody, nastoletni, nieletni, 18-letni, 19-letni, 22-letni...; legendarny, szlachetny rozbójnik; uliczni rozbójnicy
- jeden rozbójnik; dwaj, trzej rozbójnicy; czterdziestu/40, czterech, trzech rozbójników; jeden z rozbójników
- rozbójnik Rumcajs
- złodziej i rozbójnik
- rycerz rozbójnik
- banda, gang, grupa; atak, napad; ofiara; rysopis; gniazdo rozbójników
- rozbójnicy grasują
- zatrzymać, złapać rozbójnika
Cytaty
|
Funt zbójnicki, wykonany z alpaki i mosiądzu, ma 27 mm średnicy. Na awersie znajduje się beskidzki rozbójnik Ondraszek [...]. źródło: NKJP: jak: Są już funty zbójnickie, Dziennik Zachodni, 2011-01-07 |
|
|
[...] 19-letni mieszkaniec Oświęcimia podszedł do mężczyzny i grożąc nożem zażądał pieniędzy. [...] Zdarzenie zauważyli policjanci z Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu, którzy zatrzymali rozbójnika i osadzili go w policyjnej izbie zatrzymań. źródło: NKJP: (wod): Rozbój na Zasolu, Gazeta Krakowska, 2003-04-28 |
|
|
Z policyjnego doświadczenia wynika, że rozbójnicy atakują najczęściej między godziną 14 a 22. źródło: NKJP: Agnieszka Smogulecka: Co biorą?; Bywają brutalni; Jak sobie radzić?; Być bezpiecznym; Niebezpieczne piątki, Polska Głos Wielkopolski, 2004-05-24 |
|
|
Do zatrzymania rozbójników doszło dzięki szybkiej pracy policjantów ze służby kryminalnej i prewencyjnej. źródło: NKJP: RAD AS PIL PIT KB: Z życia Konina, Gazeta Poznańska, 2006-09-26 |
|
|
Chłopak nie chcąc ryzykować fizycznej konfrontacji z rozbójnikami, dał im aparat o wartości 500 zł. źródło: NKJP: Krótko, Dziennik Polski, 2002-04-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rozbójnik |
rozbójnicy |
ndepr |
| rozbójniki |
depr | ||
| D. | rozbójnika |
rozbójników |
|
| C. | rozbójnikowi |
rozbójnikom |
|
| B. | rozbójnika |
rozbójników |
|
| N. | rozbójnikiem |
rozbójnikami |
|
| Ms. | rozbójniku |
rozbójnikach |
|
| W. | rozbójniku |
rozbójnicy |
ndepr |
| rozbójniki |
depr |
2. niegodziwiec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Cytaty
|
[...] demokracja przybiera różne formy, wyrodnieje i nierzadko staje się narzędziem w ręku pasożytów, drapieżców i rozbójników politycznych, socjalnych i ekonomicznych. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Deklaracja głosiła, że wojsko „Rzeczypospolitej Polskiej, znajdujące się na terytorium Związku Radzieckiego, będzie prowadzić wojnę przeciw niemieckim rozbójnikom ramię przy ramieniu z wojskiem radzieckim”. źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345: organizacja, personalia, polityka, 1993 |
|
|
Zupełnie inaczej ma się rzecz z kłusownikami. Ci są prawdziwymi rozbójnikami, bo prąd wykorzystują do masowego zabijania ryb. źródło: NKJP: Agnieszka Rychwalska, Artur Włodarski: Rybacy legalnie głuszą ryby, Gazeta Wyborcza, 1997-08-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rozbójnik |
rozbójnicy |
ndepr |
| rozbójniki |
depr | ||
| D. | rozbójnika |
rozbójników |
|
| C. | rozbójnikowi |
rozbójnikom |
|
| B. | rozbójnika |
rozbójników |
|
| N. | rozbójnikiem |
rozbójnikami |
|
| Ms. | rozbójniku |
rozbójnikach |
|
| W. | rozbójniku |
rozbójnicy |
ndepr |
| rozbójniki |
depr |
3. zwierzę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Cytaty
|
16 października w nocy w oborach K. ryki cieląt i krów, gospodarze wstali i pod zabudowaniami stanęli oko w oko z wilkiem. Czy było więcej, czy był tylko jeden basior rozbójnik. [...] Wilki tym razem nie mogąc upolować bydła domowego, w pobliskim Rozdzielu rozszarpały w tych dniach w masywach leśnych cztery dorodne łanie. źródło: NKJP: (e): Wilki postrachem, Gazeta Krakowska, 2001-10-23 |
|
|
[...] ile trudu kosztowało nas złapanie półkilowego szczupaka na oko, ile to trzeba było się nabobrować po tatarakach i trzcinach, by takiego czasem trzykilowego rozbójnika dostać do saka [...]. źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007 |
|
|
Myśliwych za odstrzelenie psa rozbójnika może spotkać nawet kara, natomiast nie bierze się pod uwagę szkód, jakie pies może wyrządzić wśród leśnej zwierzyny. źródło: NKJP: Józef Słowik: Niewinni zabójcy, Gazeta Krakowska, 2006-02-10 |
|
|
Kłusują nie tylko psy. Czynią to także koty. W 2005 roku myśliwi naliczyli 3762 kocich rozbójników. W tym roku już ponad 2 tysiące. Ich ofiarami padają przeważnie ptaki i drobna zwierzyna. źródło: NKJP: Sławomir Włodarczyk: W lesie jak w rzeźni, Głos Szczeciński, 2006 |
|
|
Aby zmniejszyć liczbę lisów, należy wprowadzić odstrzały redukcyjne oraz znieść okres ochronny, trwający od kwietnia do sierpnia. [...] Główny ciężar walki z rudymi rozbójnikami spada więc na myśliwych. źródło: NKJP: (MAS): Rude rozbójniki, Gazeta Wrocławska, 2001-12-18 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rozbójnik |
rozbójniki |
|
| D. | rozbójnika |
rozbójników |
|
| C. | rozbójnikowi |
rozbójnikom |
|
| B. | rozbójnika |
rozbójniki |
|
| N. | rozbójnikiem |
rozbójnikami |
|
| Ms. | rozbójniku |
rozbójnikach |
|
| W. | rozbójniku |
rozbójniki |