UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukraść

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. kraść

1. jakąś rzecz

Definicja

zabrać bezprawnie, potajemnie i bez zamiaru oddania czyjąś własność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  buchnąć, dmuchnąć, gwizdnąć, podciągnąć, podebrać, podprowadzić, podwędzić, przywłaszczyć, rąbnąć, skraść, skubnąć, świsnąć, zakosić, zwinąć
hiperonimy:  zabrać

Połączenia

  • napastnik, nieznany sprawca, rabuś, włamywacz, złodziej ukradł coś
  • ukraść coś turyście, przechodniowi, pasażerowi
  • ukraść biżuterię, dokumenty, mienie, obraz, pieniądze, portfel, psa, samochód, sprzęt
  • ukraść coś na dworcu, na ulicy
  • ukraść coś przez Internet
  • ukraść coś w pociągu, w sklepie
  • ukraść coś z bankomatu, z kasy, z kieszeni, z samochodu
  • ukraść coś niepostrzeżenie; podstępnie; ponownie
  • chcieć, planować, próbować, usiłować, zamierzać ukraść coś

Cytaty

Raz w meczecie ktoś ukradł mi buty, które zostawiłem przed wejściem.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

W lutym tego roku trzech zamaskowanych bandytów ukradło z banku około 150 tysięcy złotych.

źródło: NKJP: Ślad po napadzie na bank: Dziennik Polski, 2001-10-26

Pięć minut wystarczyło złodziejowi, by ukraść z zaparkowanego samochodu plecak wraz z dokumentami, kartami bankomatowymi i telefonem komórkowym.

źródło: NKJP: Policyjna doba: Dziennik Polski, 2001-08-22

Sale wystawowe powinny być wyposażone w zabezpieczenia gwarantujące, że eksponaty nie zostaną ukradzione.

źródło: NKJP: Izba regionalna czy muzeum?: Dziennik Polski, 2001-07-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnę
ukradniemy
2 os. ukradniesz
ukradniecie
3 os. ukradnie
ukradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłem
+(e)m ukradł
ukradłam
+(e)m ukradła
ukradłom
+(e)m ukradło
ukradliśmy
+(e)śmy ukradli
ukradłyśmy
+(e)śmy ukradły
2 os. ukradłeś
+(e)ś ukradł
ukradłaś
+(e)ś ukradła
ukradłoś
+(e)ś ukradło
ukradliście
+(e)ście ukradli
ukradłyście
+(e)ście ukradły
3 os. ukradł
ukradła
ukradło
ukradli
ukradły

bezosobnik: ukradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnijmy
2 os. ukradnij
ukradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłbym
bym ukradł
ukradłabym
bym ukradła
ukradłobym
bym ukradło
ukradlibyśmy
byśmy ukradli
ukradłybyśmy
byśmy ukradły
2 os. ukradłbyś
byś ukradł
ukradłabyś
byś ukradła
ukradłobyś
byś ukradło
ukradlibyście
byście ukradli
ukradłybyście
byście ukradły
3 os. ukradłby
by ukradł
ukradłaby
by ukradła
ukradłoby
by ukradło
ukradliby
by ukradli
ukradłyby
by ukradły

bezosobnik: ukradziono by

bezokolicznik: ukraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukradłszy

gerundium: ukradzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukradzenie
ukradzenia
D. ukradzenia
ukradzeń
C. ukradzeniu
ukradzeniom
B. ukradzenie
ukradzenia
N. ukradzeniem
ukradzeniami
Ms. ukradzeniu
ukradzeniach
W. ukradzenie
ukradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukradziony
ukradziony
ukradziony
ukradzione
ukradziona
D. ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionej
C. ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionej
B. ukradzionego
ukradzionego
ukradziony
ukradzione
ukradzioną
N. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzioną
Ms. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukradzeni
ukradzeni
ukradzione
ukradzione
D. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
C. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
B. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzione
N. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
Ms. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych

odpowiedniki aspektowe: kraść , ukradać

Składnia

Rz osobowy + ukraść +
(KOMU) + CO + (SKĄD)

2. pomysł

Definicja

przedstawić czyjś pomysł lub czyjąś pracę jako własne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przywłaszczyć

Połączenia

  • ukraść coś autorowi, konkurencji, twórcy
  • ukraść koncepcję, logo, nazwę, piosenkę, pomysł, projekt
  • ukraść coś bezwstydnie, bez żenady; nieświadomie; podstępnie

Cytaty

Wie, że wszystko, co do niego mówię, jest już złożone w redakcji w postaci kolejnego felietonu, i ukraść mi tego nie zdąży.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska, Leszek Talko: Talki w wielkim mieście, 2002

Histeria i brak taktu ujawniają się nawet w słowach tego tekstu – pretensjonalnych, nadużytych, bez żenady ukradzionych z różnych wierszy.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997

Dziś w majestacie prawa byle cwaniak może nam ukraść pomysł lub dzieło życia. Wystarczy, że ma zaradnego adwokata.

źródło: Internet

W roku 1996 Bill Clinton bezwstydnie ukradł republikanom hasła wyborcze i głosił je jako własne.

źródło: NKJP: Show must go on: Dziennik Polski, 2000-08-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnę
ukradniemy
2 os. ukradniesz
ukradniecie
3 os. ukradnie
ukradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłem
+(e)m ukradł
ukradłam
+(e)m ukradła
ukradłom
+(e)m ukradło
ukradliśmy
+(e)śmy ukradli
ukradłyśmy
+(e)śmy ukradły
2 os. ukradłeś
+(e)ś ukradł
ukradłaś
+(e)ś ukradła
ukradłoś
+(e)ś ukradło
ukradliście
+(e)ście ukradli
ukradłyście
+(e)ście ukradły
3 os. ukradł
ukradła
ukradło
ukradli
ukradły

bezosobnik: ukradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnijmy
2 os. ukradnij
ukradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłbym
bym ukradł
ukradłabym
bym ukradła
ukradłobym
bym ukradło
ukradlibyśmy
byśmy ukradli
ukradłybyśmy
byśmy ukradły
2 os. ukradłbyś
byś ukradł
ukradłabyś
byś ukradła
ukradłobyś
byś ukradło
ukradlibyście
byście ukradli
ukradłybyście
byście ukradły
3 os. ukradłby
by ukradł
ukradłaby
by ukradła
ukradłoby
by ukradło
ukradliby
by ukradli
ukradłyby
by ukradły

bezosobnik: ukradziono by

bezokolicznik: ukraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukradłszy

gerundium: ukradzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukradzenie
ukradzenia
D. ukradzenia
ukradzeń
C. ukradzeniu
ukradzeniom
B. ukradzenie
ukradzenia
N. ukradzeniem
ukradzeniami
Ms. ukradzeniu
ukradzeniach
W. ukradzenie
ukradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukradziony
ukradziony
ukradziony
ukradzione
ukradziona
D. ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionej
C. ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionej
B. ukradzionego
ukradzionego
ukradziony
ukradzione
ukradzioną
N. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzioną
Ms. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukradzeni
ukradzeni
ukradzione
ukradzione
D. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
C. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
B. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzione
N. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
Ms. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych

odpowiednik aspektowy: kraść

Składnia

Rz osobowy + ukraść +
(KOMU) + CO + (z CZEGO)

3. marzenia, wolność

Definicja

pozbawić kogoś lub coś jakiejś wartości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odebrać, pozbawić

Połączenia

  • ukraść komuś dzieciństwo, młodość, najpiękniejsze lata; duszę, marzenia, nadzieję, szczęście

Cytaty

Na wybory nie chodzi. Uważa, że politycy ukradli mu Polskę i ukradli marzenia.

źródło: NKJP: Dziennik nieparlamentarny: Dziennik Polski, 2001-01-27

W Polsce żywe jest przekonanie, że Niemcy starali się zniszczyć naród fizycznie, natomiast Rosjanie próbowali ukraść Polakom duszę.

źródło: KJ PWN: Rozmowa z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim: Wprost, 2000-01-16

Nie chciałam myśleć o przyszłości. Lepiej było ukraść losowi tę chwilę szczęścia. Siedzieć razem z tym niezwykłym człowiekiem, słuchać jego opowieści.

źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnę
ukradniemy
2 os. ukradniesz
ukradniecie
3 os. ukradnie
ukradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłem
+(e)m ukradł
ukradłam
+(e)m ukradła
ukradłom
+(e)m ukradło
ukradliśmy
+(e)śmy ukradli
ukradłyśmy
+(e)śmy ukradły
2 os. ukradłeś
+(e)ś ukradł
ukradłaś
+(e)ś ukradła
ukradłoś
+(e)ś ukradło
ukradliście
+(e)ście ukradli
ukradłyście
+(e)ście ukradły
3 os. ukradł
ukradła
ukradło
ukradli
ukradły

bezosobnik: ukradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnijmy
2 os. ukradnij
ukradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłbym
bym ukradł
ukradłabym
bym ukradła
ukradłobym
bym ukradło
ukradlibyśmy
byśmy ukradli
ukradłybyśmy
byśmy ukradły
2 os. ukradłbyś
byś ukradł
ukradłabyś
byś ukradła
ukradłobyś
byś ukradło
ukradlibyście
byście ukradli
ukradłybyście
byście ukradły
3 os. ukradłby
by ukradł
ukradłaby
by ukradła
ukradłoby
by ukradło
ukradliby
by ukradli
ukradłyby
by ukradły

bezosobnik: ukradziono by

bezokolicznik: ukraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukradłszy

gerundium: ukradzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukradzenie
ukradzenia
D. ukradzenia
ukradzeń
C. ukradzeniu
ukradzeniom
B. ukradzenie
ukradzenia
N. ukradzeniem
ukradzeniami
Ms. ukradzeniu
ukradzeniach
W. ukradzenie
ukradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukradziony
ukradziony
ukradziony
ukradzione
ukradziona
D. ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionej
C. ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionej
B. ukradzionego
ukradzionego
ukradziony
ukradzione
ukradzioną
N. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzioną
Ms. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukradzeni
ukradzeni
ukradzione
ukradzione
D. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
C. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
B. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzione
N. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
Ms. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych

odpowiednik aspektowy: kraść

Składnia

bez ograniczeń + ukraść +
KOMU/CZEMU + CO

4. żonę

Definicja

uwieść kogoś, kto jest uczuciowo lub formalnie z kimś związany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odbić
hiperonimy:  zabrać

Połączenia

  • ukraść przyjaciółce męża
  • ukraść czyjąś dziewczynę, kochankę, narzeczoną, żonę, czyjegoś chłopaka, męża, narzeczonego

Cytaty

W naszych czasach częściej zdarza się, że dziewczynę ukradnie najlepszy przyjaciel niż nieznajomy.

źródło: NKJP: Złe zachowanie: Cosmopolitan, 2, 2001

[...] ukradła mi narzeczonego i zniszczyła mi życie.

źródło: Internet

Ona tylko patrzy, jak tu ukraść komuś męża.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnę
ukradniemy
2 os. ukradniesz
ukradniecie
3 os. ukradnie
ukradną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłem
+(e)m ukradł
ukradłam
+(e)m ukradła
ukradłom
+(e)m ukradło
ukradliśmy
+(e)śmy ukradli
ukradłyśmy
+(e)śmy ukradły
2 os. ukradłeś
+(e)ś ukradł
ukradłaś
+(e)ś ukradła
ukradłoś
+(e)ś ukradło
ukradliście
+(e)ście ukradli
ukradłyście
+(e)ście ukradły
3 os. ukradł
ukradła
ukradło
ukradli
ukradły

bezosobnik: ukradziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukradnijmy
2 os. ukradnij
ukradnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukradłbym
bym ukradł
ukradłabym
bym ukradła
ukradłobym
bym ukradło
ukradlibyśmy
byśmy ukradli
ukradłybyśmy
byśmy ukradły
2 os. ukradłbyś
byś ukradł
ukradłabyś
byś ukradła
ukradłobyś
byś ukradło
ukradlibyście
byście ukradli
ukradłybyście
byście ukradły
3 os. ukradłby
by ukradł
ukradłaby
by ukradła
ukradłoby
by ukradło
ukradliby
by ukradli
ukradłyby
by ukradły

bezosobnik: ukradziono by

bezokolicznik: ukraść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukradłszy

gerundium: ukradzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukradzenie
ukradzenia
D. ukradzenia
ukradzeń
C. ukradzeniu
ukradzeniom
B. ukradzenie
ukradzenia
N. ukradzeniem
ukradzeniami
Ms. ukradzeniu
ukradzeniach
W. ukradzenie
ukradzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukradziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ukradziony
ukradziony
ukradziony
ukradzione
ukradziona
D. ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionego
ukradzionej
C. ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionemu
ukradzionej
B. ukradzionego
ukradzionego
ukradziony
ukradzione
ukradzioną
N. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzioną
Ms. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ukradzeni
ukradzeni
ukradzione
ukradzione
D. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
C. ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
ukradzionym
B. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzione
N. ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
ukradzionymi
Ms. ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych
ukradzionych

odpowiednik aspektowy: kraść

Składnia

Rz osobowy + ukraść +
KOMU + KOGO

Frazeologizmy

ktoś skradł całusa
ktoś ukradł całusa
ktoś/coś ukradł/ukradło show

Przysłowia

Kowal ukradł, (a) Cygana powiesili

Skrzydlate słowa

Jak Kali ukraść krowę - to dobrze, jak Kalemu - to źle


Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj