UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stężały

Chronologizacja

1782, Nauka o gatunkach i szukaniu rudy żelazney, polona.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stężały	stężały	stężały	stężałe	stężała
D.	stężałego	stężałego	stężałego	stężałego	stężałej
C.	stężałemu	stężałemu	stężałemu	stężałemu	stężałej
B.	stężałego	stężałego	stężały	stężałe	stężałą
N.	stężałym	stężałym	stężałym	stężałym	stężałą
Ms.	stężałym	stężałym	stężałym	stężałym	stężałej
W.	stężały	stężały	stężały	stężałe	stężała

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stężali	stężali	stężałe	stężałe
D.	stężałych	stężałych	stężałych	stężałych
C.	stężałym	stężałym	stężałym	stężałym
B.	stężałych	stężałych	stężałych	stężałe
N.	stężałymi	stężałymi	stężałymi	stężałymi
Ms.	stężałych	stężałych	stężałych	stężałych
W.	stężali	stężali	stężałe	stężałe

Pochodzenie

Zob. tęgi

1. krew

Definicja

taki, który przeszedł ze stanu płynnego w stan stały

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	skrzepły, zakrzepły, zastygły, zestygły
	hiperonimy:	zgęstniały

Cytaty

Grzyb w dotyku jest miękki, jak mało stężała galareta (stąd nazwa trzęsak), budzi w człowieku odrazę.

źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Galaretowaty grzyb trzęsak, Gazeta Krakowska, 2004-01-13

Smagali nimi rośliny raz przy razie, aż do omdlenia ramion. Gdy na rzemieniach batów zebrała się gruba warstwa stężałego olejku, zeskrobywano ją do glinianego naczynia i chłostano zarośla dalej.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Haupt chciał mieć materiał, który byłby błyszczący jak lawa, odporny na wszelkie działania atmosferyczne i miał w sobie „pamięć piekła”. Znalazł go w fabryce topionego bazaltu w Starachowicach, przy paleniskach, gdzie w temperaturze 2300 stopni formowały się sople stężałego bazaltu - czarne, opalizujące w odcieniach granatu i ciemnej czerwieni.

źródło: NKJP: Halina Taborska: Rozstrzelane kamienie, Polityka, 2002-07-27

2. twarz

Definicja

taki, który znieruchomiał pod wpływem silnych doznań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

stężała twarz
stężały od gniewu
stężały z bólu

Cytaty

Uśmiechnięte jeszcze przed sekundą usta zacisnęły się tak mocno, że były niby szrama przecinająca stężałą od nagłego gniewu twarz, a ta twarz, powiadam ci, była straszna.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Leżał z otwartymi oczami stężały z bólu.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

„A jednak przyjechałaś!”
- Nie do ciebie! - rzuciła, z trudem rozwierając stężałe wargi - i wybiegła, nawet na niego nie spojrzawszy.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Jeżeli ze mną pojedziesz, 1993

Składnia

	+	stężały	+	(od CZEGO \| z CZEGO)
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 05.05.2021