Chronologizacja
W postaci lągnąć się
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
lęgnę się |
lęgniemy się |
|||
| 2 os. |
lęgniesz się |
lęgniecie się |
|||
| 3 os. |
lęgnie się |
lęgną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
lągłem się lęgnąłem się +(e)m się lągł +(e)m się lęgnął |
lęgłam się lęgnęłam się +(e)m się lęgła +(e)m się lęgnęła |
lęgłom się lęgnęłom się +(e)m się lęgło +(e)m się lęgnęło |
lęgliśmy się lęgnęliśmy się +(e)śmy się lęgli +(e)śmy się lęgnęli |
lęgłyśmy się lęgnęłyśmy się +(e)śmy się lęgły +(e)śmy się lęgnęły |
| 2 os. |
lągłeś się lęgnąłeś się +(e)ś się lągł +(e)ś się lęgnął |
lęgłaś się lęgnęłaś się +(e)ś się lęgła +(e)ś się lęgnęła |
lęgłoś się lęgnęłoś się +(e)ś się lęgło +(e)ś się lęgnęło |
lęgliście się lęgnęliście się +(e)ście się lęgli +(e)ście się lęgnęli |
lęgłyście się lęgnęłyście się +(e)ście się lęgły +(e)ście się lęgnęły |
| 3 os. |
lągł się lęgnął się |
lęgła się lęgnęła się |
lęgło się lęgnęło się |
lęgli się lęgnęli się |
lęgły się lęgnęły się |
bezosobnik: lęgnięto się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się lągł będę się lęgnął będę się lęgnąć |
będę się lęgła będę się lęgnęła będę się lęgnąć |
będę się lęgło będę się lęgnęło będę się lęgnąć |
będziemy się lęgli będziemy się lęgnęli będziemy się lęgnąć |
będziemy się lęgły będziemy się lęgnęły będziemy się lęgnąć |
| 2 os. |
będziesz się lągł będziesz się lęgnął będziesz się lęgnąć |
będziesz się lęgła będziesz się lęgnęła będziesz się lęgnąć |
będziesz się lęgło będziesz się lęgnęło będziesz się lęgnąć |
będziecie się lęgli będziecie się lęgnęli będziecie się lęgnąć |
będziecie się lęgły będziecie się lęgnęły będziecie się lęgnąć |
| 3 os. |
będzie się lągł będzie się lęgnął będzie się lęgnąć |
będzie się lęgła będzie się lęgnęła będzie się lęgnąć |
będzie się lęgło będzie się lęgnęło będzie się lęgnąć |
będą się lęgli będą się lęgnęli będą się lęgnąć |
będą się lęgły będą się lęgnęły będą się lęgnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
lęgnijmy się |
|
| 2 os. |
lęgnij się |
lęgnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
lągłbym się lęgnąłbym się bym się lągł bym się lęgnął |
lęgłabym się lęgnęłabym się bym się lęgła bym się lęgnęła |
lęgłobym się lęgnęłobym się bym się lęgło bym się lęgnęło |
lęglibyśmy się lęgnęlibyśmy się byśmy się lęgli byśmy się lęgnęli |
lęgłybyśmy się lęgnęłybyśmy się byśmy się lęgły byśmy się lęgnęły |
| 2 os. |
lągłbyś się lęgnąłbyś się byś się lągł byś się lęgnął |
lęgłabyś się lęgnęłabyś się byś się lęgła byś się lęgnęła |
lęgłobyś się lęgnęłobyś się byś się lęgło byś się lęgnęło |
lęglibyście się lęgnęlibyście się byście się lęgli byście się lęgnęli |
lęgłybyście się lęgnęłybyście się byście się lęgły byście się lęgnęły |
| 3 os. |
lągłby się lęgnąłby się by się lągł by się lęgnął |
lęgłaby się lęgnęłaby się by się lęgła by się lęgnęła |
lęgłoby się lęgnęłoby się by się lęgło by się lęgnęło |
lęgliby się lęgnęliby się by się lęgli by się lęgnęli |
lęgłyby się lęgnęłyby się by się lęgły by się lęgnęły |
bezosobnik: lęgnięto by się
bezokolicznik: lęgnąć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
lęgnąc się
gerundium: lęgnięcie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | lęgnięcie się |
lęgnięcia się |
| D. | lęgnięcia się |
lęgnięć się |
| C. | lęgnięciu się |
lęgnięciom się |
| B. | lęgnięcie się |
lęgnięcia się |
| N. | lęgnięciem się |
lęgnięciami się |
| Ms. | lęgnięciu się |
lęgnięciach się |
| W. | lęgnięcie się |
lęgnięcia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: lęgnący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | lęgnący się |
lęgnący się |
lęgnący się |
lęgnące się |
lęgnąca się |
| D. | lęgnącego się |
lęgnącego się |
lęgnącego się |
lęgnącego się |
lęgnącej się |
| C. | lęgnącemu się |
lęgnącemu się |
lęgnącemu się |
lęgnącemu się |
lęgnącej się |
| B. | lęgnącego się |
lęgnącego się |
lęgnący się |
lęgnące się |
lęgnącą się |
| N. | lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącą się |
| Ms. | lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | lęgnący się |
lęgnący się |
lęgnące się |
lęgnące się |
| D. | lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnących się |
| C. | lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
lęgnącym się |
| B. | lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnące się |
| N. | lęgnącymi się |
lęgnącymi się |
lęgnącymi się |
lęgnącymi się |
| Ms. | lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnących się |
lęgnących się |
odpowiednik aspektowy: wylęgnąć się
Pochodzenie
psł. dial. *lęgti sę, *lęgǫ 'wykluwać się z jaj, przychodzić na świat'
1. o zwierzętach
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wykluwać się, wylęgać się, zalęgać się | |
| hiperonimy: | rodzić się |
Połączenia
- młode, ptaki lęgną się
- lęgnąć się z jaja
Cytaty
|
Zwidywały się im konie padłe nad rzeką, pobojowiska cesarskie, [...] bagienka ruszające się wiosennie od lęgnącego się skrzeku. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976 |
|
|
Na starorzeczach i w oczkach wodnych lęgły się chmary kaczek. źródło: NKJP: Piotr Załęski: Jabłonna. Polowania w dobrach hrabiów Potockich. Łowieckie Eldorado, Mazowieckie To i Owo, 2005-12-24 |
|
|
Na bagnach lęgną się tutaj masy błotnego ptactwa, na wiosnę w bladym tutejszym niebie trwa wracający seriami warkot, wa-wa-wa bekasów - taki dźwięk wydaje powietrze w ich sterach z piór, kiedy odprawiają swoje monotonne akrobacje oznaczające miłość. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955 |
2. o pomysłach
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rodzić się, wylęgać się, zalęgać się |
Połączenia
- myśli, pomysły lęgły się
- lęgnąć się w głowie, w myślach, w sercu
Cytaty
|
Mężczyzna nie uchwyci w worek wiatru i nie przewidzi myśli lęgnących się w głowie kobiety. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Tam to, w wylocie kanału sklepionego [...], w miejscu oświetlonym kagankiem schodzili się w nocy żebracy i nędza ludzka lęgła się razem ze szczurami. źródło: NKJP: Ostatnia Wigilia świętego, Dziennik Polski, 2003-12-20 |
|
|
W te upalne dni w głowach i sercach ludzi lęgło się szaleństwo, więcej było wypadków, katastrof, niecodziennych, tragicznych zdarzeń. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska title Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003 |
|
|
Ochaba uważano za stalinistę, dogmatyka, ślepego na zło, które lęgło się wokół. źródło: NKJP: Jerzy Morawski: Nie takie rzeczy zobaczycie, Polityka, 2000-04-01 |
|
|
Stąd konieczność powszechnego monitoringu w miejscach publicznych: na ulicach, w urzędach i szkołach oraz sukcesywnie w miejscach prywatnych domach i mieszkaniach, gdzie też lęgnie się multum patologii! źródło: NKJP: Andrzej Winogrodzki: Okiem kamery, Gazeta Krakowska, 2006-10-13 |