Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
lęgę się lęgnę się |
lęgniemy się lężemy się |
|||
| 2 os. |
lęgniesz się lężesz się |
lęgniecie się lężecie się |
|||
| 3 os. |
lęgnie się lęże się |
lęgą się lęgną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
lągłem się +(e)m się lągł |
lęgłam się +(e)m się lęgła |
lęgłom się +(e)m się lęgło |
lęgliśmy się +(e)śmy się lęgli |
lęgłyśmy się +(e)śmy się lęgły |
| 2 os. |
lągłeś się +(e)ś się lągł |
lęgłaś się +(e)ś się lęgła |
lęgłoś się +(e)ś się lęgło |
lęgliście się +(e)ście się lęgli |
lęgłyście się +(e)ście się lęgły |
| 3 os. |
lągł się |
lęgła się |
lęgło się |
lęgli się |
lęgły się |
bezosobnik: lęgnięto się
lężono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się lągł będę się ląc będę się lęgnąć |
będę się lęgła będę się ląc będę się lęgnąć |
będę się lęgło będę się ląc będę się lęgnąć |
będziemy się lęgli będziemy się ląc będziemy się lęgnąć |
będziemy się lęgły będziemy się ląc będziemy się lęgnąć |
| 2 os. |
będziesz się lągł będziesz się ląc będziesz się lęgnąć |
będziesz się lęgła będziesz się ląc będziesz się lęgnąć |
będziesz się lęgło będziesz się ląc będziesz się lęgnąć |
będziecie się lęgli będziecie się ląc będziecie się lęgnąć |
będziecie się lęgły będziecie się ląc będziecie się lęgnąć |
| 3 os. |
będzie się lągł będzie się ląc będzie się lęgnąć |
będzie się lęgła będzie się ląc będzie się lęgnąć |
będzie się lęgło będzie się ląc będzie się lęgnąć |
będą się lęgli będą się ląc będą się lęgnąć |
będą się lęgły będą się ląc będą się lęgnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
lążmy się lęgnijmy się |
|
| 2 os. |
ląż się lęgnij się |
lążcie się lęgnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
lągłbym się bym się lągł |
lęgłabym się bym się lęgła |
lęgłobym się bym się lęgło |
lęglibyśmy się byśmy się lęgli |
lęgłybyśmy się byśmy się lęgły |
| 2 os. |
lągłbyś się byś się lągł |
lęgłabyś się byś się lęgła |
lęgłobyś się byś się lęgło |
lęglibyście się byście się lęgli |
lęgłybyście się byście się lęgły |
| 3 os. |
lągłby się by się lągł |
lęgłaby się by się lęgła |
lęgłoby się by się lęgło |
lęgliby się by się lęgli |
lęgłyby się by się lęgły |
bezosobnik: lęgnięto by się
lężono by się
bezokolicznik: ląc się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
lęgąc się
lęgnąc się
gerundium: lęgnięcie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | lęgnięcie się lężenie się |
lęgnięcia się lężenia się |
| D. | lęgnięcia się lężenia się |
lęgnięć się lężeń się |
| C. | lęgnięciu się lężeniu się |
lęgnięciom się lężeniom się |
| B. | lęgnięcie się lężenie się |
lęgnięcia się lężenia się |
| N. | lęgnięciem się lężeniem się |
lęgnięciami się lężeniami się |
| Ms. | lęgnięciu się lężeniu się |
lęgnięciach się lężeniach się |
| W. | lęgnięcie się lężenie się |
lęgnięcia się lężenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: lęgący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | lęgący się lęgnący się |
lęgący się lęgnący się |
lęgący się lęgnący się |
lęgące się lęgnące się |
lęgąca się lęgnąca się |
| D. | lęgącego się lęgnącego się |
lęgącego się lęgnącego się |
lęgącego się lęgnącego się |
lęgącego się lęgnącego się |
lęgącej się lęgnącej się |
| C. | lęgącemu się lęgnącemu się |
lęgącemu się lęgnącemu się |
lęgącemu się lęgnącemu się |
lęgącemu się lęgnącemu się |
lęgącej się lęgnącej się |
| B. | lęgącego się lęgnącego się |
lęgącego się lęgnącego się |
lęgący się lęgnący się |
lęgące się lęgnące się |
lęgącą się lęgnącą się |
| N. | lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącą się lęgnącą się |
| Ms. | lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącej się lęgnącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | lęgący się lęgnący się |
lęgący się lęgnący się |
lęgące się lęgnące się |
lęgące się lęgnące się |
| D. | lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
| C. | lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
lęgącym się lęgnącym się |
| B. | lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgące się lęgnące się |
| N. | lęgącymi się lęgnącymi się |
lęgącymi się lęgnącymi się |
lęgącymi się lęgnącymi się |
lęgącymi się lęgnącymi się |
| Ms. | lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
lęgących się lęgnących się |
odpowiednik aspektowy: wyląc się
1. o zwierzętach
Definicja
Warianty
Pochodzenie
psł. dial. *lęgti sę, *lęgǫ 'wykluwać się z jaj, przychodzić na świat'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wykluwać się, wylęgać się | |
| hiperonimy: | rodzić się |
Połączenia
- młode, ptaki lęgną się
- ląc się z jaja
Cytaty
|
Stał tam słup z platformą na czubku, może nawet sosna z obciętą koroną? Na tej platformie bociany zbudowały gniazdo. Przylatywały co roku, lęgły się młode. źródło: NKJP: Robert Nowiński: Mazowieckie To i Owo, WIOSNA. Wracają bociany, 2002-04-29 |
|
|
Słonki lęgną się raz w roku, w kwietniu. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955 |
2. o pomysłach
Definicja
Warianty
Pochodzenie
psł. dial. *lęgti sę, *lęgǫ 'wykluwać się z jaj, przychodzić na świat'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wylęgać się | |
| hiperonimy: | rodzić się |
Połączenia
- myśli, pomysły lęgną się
- ląc się się w głowie, w myślach, w sercu
Cytaty
|
Z lęku przed cenzurą lęgła się u ludzi pióra samocenzura. źródło: NKJP: Jan Chrzan: My w Europie, Dziennik Bałtycki, 2008-10-24 |
|
|
Zróżnicowanie wysokości najniższego wynagrodzenia w zależności od tego, gdzie się pracuje czy mieszka, jest pomysłem tak chorym, że nie sposób na ten temat nawet dyskutować; ale i takie pomysły lęgną się w Ministerstwie Finansów. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.05.2000 r. |