Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wykrzesuję |
wykrzesujemy |
|||
2 os. |
wykrzesujesz |
wykrzesujecie |
|||
3 os. |
wykrzesuje |
wykrzesują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wykrzesywałem +(e)m wykrzesywał |
wykrzesywałam +(e)m wykrzesywała |
wykrzesywałom +(e)m wykrzesywało |
wykrzesywaliśmy +(e)śmy wykrzesywali |
wykrzesywałyśmy +(e)śmy wykrzesywały |
2 os. |
wykrzesywałeś +(e)ś wykrzesywał |
wykrzesywałaś +(e)ś wykrzesywała |
wykrzesywałoś +(e)ś wykrzesywało |
wykrzesywaliście +(e)ście wykrzesywali |
wykrzesywałyście +(e)ście wykrzesywały |
3 os. |
wykrzesywał |
wykrzesywała |
wykrzesywało |
wykrzesywali |
wykrzesywały |
bezosobnik: wykrzesywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wykrzesywał będę wykrzesywać |
będę wykrzesywała będę wykrzesywać |
będę wykrzesywało będę wykrzesywać |
będziemy wykrzesywali będziemy wykrzesywać |
będziemy wykrzesywały będziemy wykrzesywać |
2 os. |
będziesz wykrzesywał będziesz wykrzesywać |
będziesz wykrzesywała będziesz wykrzesywać |
będziesz wykrzesywało będziesz wykrzesywać |
będziecie wykrzesywali będziecie wykrzesywać |
będziecie wykrzesywały będziecie wykrzesywać |
3 os. |
będzie wykrzesywał będzie wykrzesywać |
będzie wykrzesywała będzie wykrzesywać |
będzie wykrzesywało będzie wykrzesywać |
będą wykrzesywali będą wykrzesywać |
będą wykrzesywały będą wykrzesywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wykrzesujmy |
|
2 os. |
wykrzesuj |
wykrzesujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wykrzesywałbym bym wykrzesywał |
wykrzesywałabym bym wykrzesywała |
wykrzesywałobym bym wykrzesywało |
wykrzesywalibyśmy byśmy wykrzesywali |
wykrzesywałybyśmy byśmy wykrzesywały |
2 os. |
wykrzesywałbyś byś wykrzesywał |
wykrzesywałabyś byś wykrzesywała |
wykrzesywałobyś byś wykrzesywało |
wykrzesywalibyście byście wykrzesywali |
wykrzesywałybyście byście wykrzesywały |
3 os. |
wykrzesywałby by wykrzesywał |
wykrzesywałaby by wykrzesywała |
wykrzesywałoby by wykrzesywało |
wykrzesywaliby by wykrzesywali |
wykrzesywałyby by wykrzesywały |
bezosobnik: wykrzesywano by
bezokolicznik: wykrzesywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wykrzesując
gerundium: wykrzesywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wykrzesywanie |
wykrzesywania |
D. | wykrzesywania |
wykrzesywań |
C. | wykrzesywaniu |
wykrzesywaniom |
B. | wykrzesywanie |
wykrzesywania |
N. | wykrzesywaniem |
wykrzesywaniami |
Ms. | wykrzesywaniu |
wykrzesywaniach |
W. | wykrzesywanie |
wykrzesywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wykrzesujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wykrzesujący |
wykrzesujący |
wykrzesujący |
wykrzesujące |
wykrzesująca |
D. | wykrzesującego |
wykrzesującego |
wykrzesującego |
wykrzesującego |
wykrzesującej |
C. | wykrzesującemu |
wykrzesującemu |
wykrzesującemu |
wykrzesującemu |
wykrzesującej |
B. | wykrzesującego |
wykrzesującego |
wykrzesujący |
wykrzesujące |
wykrzesującą |
N. | wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującą |
Ms. | wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wykrzesujący |
wykrzesujący |
wykrzesujące |
wykrzesujące |
D. | wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujących |
C. | wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
wykrzesującym |
B. | wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujące |
N. | wykrzesującymi |
wykrzesującymi |
wykrzesującymi |
wykrzesującymi |
Ms. | wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujących |
wykrzesujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wykrzesywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wykrzesywany |
wykrzesywany |
wykrzesywany |
wykrzesywane |
wykrzesywana |
D. | wykrzesywanego |
wykrzesywanego |
wykrzesywanego |
wykrzesywanego |
wykrzesywanej |
C. | wykrzesywanemu |
wykrzesywanemu |
wykrzesywanemu |
wykrzesywanemu |
wykrzesywanej |
B. | wykrzesywanego |
wykrzesywanego |
wykrzesywany |
wykrzesywane |
wykrzesywaną |
N. | wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywaną |
Ms. | wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wykrzesywani |
wykrzesywani |
wykrzesywane |
wykrzesywane |
D. | wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
C. | wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
wykrzesywanym |
B. | wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywane |
N. | wykrzesywanymi |
wykrzesywanymi |
wykrzesywanymi |
wykrzesywanymi |
Ms. | wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
wykrzesywanych |
odpowiednik aspektowy: wykrzesać
Pochodzenie
Zob. krzesać
1. ogień
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii
Relacje znaczeniowe
synonimy: | krzesać |
Cytaty
Obrzęd Wielkiej Soboty wyglądał inaczej – przy kościele wykrzesywano ogień żelazną sztabką z krzemienia, od poświęconego ognia zapalano świeczkę i wkładano do latarni [...]. źródło: Roman Kucharczyk: Ku pamięci przyszłym pokoleniom. Szkice z historii parafii marcyporębskiej, 2002 (archiwum.brzeznica.pl) |
|
Wozy zgrzytają, jadąc w dół z przyhamowanymi kołami, ślizgają się jak sanie po kamiennym bruku, wykrzesują zeń iskry, konie przysiadają na tylnych nogach i z ogonem wyciągniętym niby hamulec zjeżdżają w dół, trąc zadami o ulicę [...]. źródło: Twórczość, 1974 (books.google.pl) |
|
[...] pocierając żyletkę o kamyk do zapalniczki osadzony na drewienku, wykrzesywaliśmy iskry, które zapalały wiórka. źródło: Leon Branny: Patrzyłem śmierci w oczy: wspomnienia, 1970 (books.google.pl) |
Składnia
+ | wykrzesywać | + |
CO +
(CZYM)
|
|
+ | wykrzesywać | + |
CO +
(z CZEGO)
|
2. kamień
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
synonimy: | krzesać, wyciosywać |
Cytaty
[...] z chrustu grubego wykrzesywano gałęzie opałowe, które następnie układano w stosy; reszta gałązek oraz cały chrust cienki pozostawał na zrębie [...]. źródło: Roczniki Nauk Leśnych, 1957 (books.google.pl) |
|
[...] chodzi o samorzutne, normalne wykonywanie czynności technicznych, nieraz zawiłych lub bardzo trudnych (jak np. skomplikowane wykrzesywanie kamiennych grocików do strzał, sporządzanie różnych, wielce nieraz kunsztownych, ozdób, rzeźba w drzewie...) [...]. źródło: Biblioteka etnografii polskiej, 1958 (books.google.pl) |
|
Przy wykrzesywaniu drzewek trzymanych w końcowej fazie [...] w powietrzu robotnik jest również narażony na skaleczenie. źródło: Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, 1965 (books.google.pl) |
Składnia
+ | wykrzesywać | + |
CO +
(z CZEGO)
|
3. ambicję
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | krzesać |
Połączenia
- wykrzesywać coś z siebie
Cytaty
Biali ziemi nienawidzą, okazują jej pogardę; zadziwiająca jest ta łatwość, z jaką wykrzesują z siebie równie skrajne, co absurdalne uczucia. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000 |
|
- Panowie, a więc do roboty, szkoda czasu - powiedział, wykrzesując z siebie entuzjazm. źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki koneser, 2006 |
|
Mówiła pięknym językiem i z tak wielkim ładunkiem wartości patriotycznych i etycznych, że ten nastrój [...] zafascynowania bohaterami i żarliwej chęci dokonania czynów podobnych wykrzesuję z pamięci jako coś z tych rzeczy i spraw, które najżywotniej kształtowały mnie i urabiały w dzieciństwie. źródło: Teresa Karśnicka-Kozłowska: Dawniej niż wczoraj, 2003 (books.google.pl) |
Składnia
+ | wykrzesywać | + |
CO +
z KOGO/CZEGO
|