UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

haratać

Chronologizacja

1860, J. W. Goethe, Lis Mykita. Z niemieckiego, books.google.pl

Pochodzenie

ukr. dial. harataty

z rum. dial. hartani 'rozszarpywać, pierwotnie o wilkach szarpiących owce'

Słowo wprowadzone do pol. z karpackiej gwary pasterskiej.

1. skórę

Definicja

pot.

uderzając lub drapiąc, kaleczyć ciało

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

Zakuwali go w kajdanki, wyłamywali stawy, kaleczyli sondą, haratali szczękorozwieraczami.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Potęga smaku, Gazeta Wyborcza, 1992-12-19

Biegł przez las, wpadając na drzewa i haratając skórę.

źródło: NKJP: Martyna Bunda: August i inni, Polityka nr 2471, 2004

W ciągu wieków uparcie dobijali tu się, haratając sobie łby, Portugalczycy, Holendrzy, Anglicy i Francuzi [...].

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1969

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	haratam rzadziej haraczę	haratamy rzadziej haraczemy
2 os.	haratasz rzadziej haraczesz	haratacie rzadziej haraczecie
3 os.	harata rzadziej haracze	haratają rzadziej haraczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałem +(e)m haratał	haratałam +(e)m haratała	haratałom +(e)m haratało	harataliśmy +(e)śmy haratali	haratałyśmy +(e)śmy haratały
2 os.	haratałeś +(e)ś haratał	haratałaś +(e)ś haratała	haratałoś +(e)ś haratało	harataliście +(e)ście haratali	haratałyście +(e)ście haratały
3 os.	haratał	haratała	haratało	haratali	haratały

bezosobnik: haratano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę haratał będę haratać	będę haratała będę haratać	będę haratało będę haratać	będziemy haratali będziemy haratać	będziemy haratały będziemy haratać
2 os.	będziesz haratał będziesz haratać	będziesz haratała będziesz haratać	będziesz haratało będziesz haratać	będziecie haratali będziecie haratać	będziecie haratały będziecie haratać
3 os.	będzie haratał będzie haratać	będzie haratała będzie haratać	będzie haratało będzie haratać	będą haratali będą haratać	będą haratały będą haratać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		haratajmy rzadziej haraczmy
2 os.	harataj rzadziej haracz	haratajcie rzadziej haraczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałbym bym haratał	haratałabym bym haratała	haratałobym bym haratało	haratalibyśmy byśmy haratali	haratałybyśmy byśmy haratały
2 os.	haratałbyś byś haratał	haratałabyś byś haratała	haratałobyś byś haratało	haratalibyście byście haratali	haratałybyście byście haratały
3 os.	haratałby by haratał	haratałaby by haratała	haratałoby by haratało	harataliby by haratali	haratałyby by haratały

bezosobnik: haratano by

bezokolicznik: haratać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

haratając
rzadziej haracząc

gerundium: haratanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	haratanie	haratania
D.	haratania	haratań
C.	harataniu	harataniom
B.	haratanie	haratania
N.	harataniem	harataniami
Ms.	harataniu	harataniach
W.	haratanie	haratania

imiesłów przymiotnikowy czynny: haratający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratająca rzadziej haracząca
D.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającej rzadziej haraczącej
C.	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającej rzadziej haraczącej
B.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratającą rzadziej haraczącą
N.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającą rzadziej haraczącą
Ms.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającej rzadziej haraczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratające rzadziej haraczące
D.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących
C.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym
B.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratające rzadziej haraczące
N.	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi
Ms.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: haratany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratany	haratany	haratany	haratane	haratana
D.	haratanego	haratanego	haratanego	haratanego	haratanej
C.	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanej
B.	haratanego	haratanego	haratany	haratane	harataną
N.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	harataną
Ms.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	haratanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratani	haratani	haratane	haratane
D.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych
C.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym
B.	haratanych	haratanych	haratanych	haratane
N.	haratanymi	haratanymi	haratanymi	haratanymi
Ms.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych

odpowiednik aspektowy: haratnąć

Składnia

haratać

KOGO/CO + (CZYM)

2. zdrowie

Definicja

pot.

niszczyć, obchodząc się nieodpowiednio

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

Czujesz, że dla normalnych ludzi twoje piękno to tylko kupa mięsa. No i zaczynasz rozumieć, że nie warto haratać wątroby dla ładnej żyłki na bicepsie.

źródło: NKJP: Wojciech Harpula: Witamy w świecie pakerów, Gazeta Krakowska, 2006-07-21

Sądząc po dziennej ilości leżących na ulicy petów, można wysnuć kilka wniosków. Po pierwsze, ruch w interesie gwałtownie zanika, skoro tyle czasu można mieć na palenie. Po drugie, [...] znudzone dziewczyny tytoniem haratają swoje ciągle młode zdrowie.

źródło: NKJP: Tytoniarki, Dziennik Polski, 2001-10-31

42 kilometry biegu po asfalcie niewiarygodnie harata panewkę, w której porusza się główka kości udowej.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Moja Czomolungma, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	haratam rzadziej haraczę	haratamy rzadziej haraczemy
2 os.	haratasz rzadziej haraczesz	haratacie rzadziej haraczecie
3 os.	harata rzadziej haracze	haratają rzadziej haraczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałem +(e)m haratał	haratałam +(e)m haratała	haratałom +(e)m haratało	harataliśmy +(e)śmy haratali	haratałyśmy +(e)śmy haratały
2 os.	haratałeś +(e)ś haratał	haratałaś +(e)ś haratała	haratałoś +(e)ś haratało	harataliście +(e)ście haratali	haratałyście +(e)ście haratały
3 os.	haratał	haratała	haratało	haratali	haratały

bezosobnik: haratano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę haratał będę haratać	będę haratała będę haratać	będę haratało będę haratać	będziemy haratali będziemy haratać	będziemy haratały będziemy haratać
2 os.	będziesz haratał będziesz haratać	będziesz haratała będziesz haratać	będziesz haratało będziesz haratać	będziecie haratali będziecie haratać	będziecie haratały będziecie haratać
3 os.	będzie haratał będzie haratać	będzie haratała będzie haratać	będzie haratało będzie haratać	będą haratali będą haratać	będą haratały będą haratać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		haratajmy rzadziej haraczmy
2 os.	harataj rzadziej haracz	haratajcie rzadziej haraczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałbym bym haratał	haratałabym bym haratała	haratałobym bym haratało	haratalibyśmy byśmy haratali	haratałybyśmy byśmy haratały
2 os.	haratałbyś byś haratał	haratałabyś byś haratała	haratałobyś byś haratało	haratalibyście byście haratali	haratałybyście byście haratały
3 os.	haratałby by haratał	haratałaby by haratała	haratałoby by haratało	harataliby by haratali	haratałyby by haratały

bezosobnik: haratano by

bezokolicznik: haratać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

haratając
rzadziej haracząc

gerundium: haratanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	haratanie	haratania
D.	haratania	haratań
C.	harataniu	harataniom
B.	haratanie	haratania
N.	harataniem	harataniami
Ms.	harataniu	harataniach
W.	haratanie	haratania

imiesłów przymiotnikowy czynny: haratający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratająca rzadziej haracząca
D.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającej rzadziej haraczącej
C.	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającej rzadziej haraczącej
B.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratającą rzadziej haraczącą
N.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającą rzadziej haraczącą
Ms.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającej rzadziej haraczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratające rzadziej haraczące
D.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących
C.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym
B.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratające rzadziej haraczące
N.	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi
Ms.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: haratany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratany	haratany	haratany	haratane	haratana
D.	haratanego	haratanego	haratanego	haratanego	haratanej
C.	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanej
B.	haratanego	haratanego	haratany	haratane	harataną
N.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	harataną
Ms.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	haratanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratani	haratani	haratane	haratane
D.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych
C.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym
B.	haratanych	haratanych	haratanych	haratane
N.	haratanymi	haratanymi	haratanymi	haratanymi
Ms.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych

Składnia

haratać

3. ekspresywnie

Definicja

pot.

używane jako ekspresywny zastępnik różnych czasowników

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

	Nawet zimą, gdy ziemia jest zmarznięta i niesie tak, że nieraz człowiekowi się wydaje, że to z jakichś katiuszy tak w tym lesie haratają. źródło: NKJP: NATO w miasteczku, Dziennik Polski, 1999-04-23
	– Ja sobie zrobiłem z Szewczyka Stanleya i mam spokój. Nikt mi nazwiska nie harata, panie Major – rzekł z wyższością Farmer. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Może to głupio zabrzmi, ale może jakoś zabezpiecz jej twarz, aby w czasie snu nie haratała krostami o poduszkę. źródło: NKJP: Internet
	Należało wyłamywać dechy ze stropu w chwili, gdy jego obchód oddalał go maksymalnie od okienek, skąd niosło trzask haratanego drewna. źródło: NKJP: Roman Bratny: Pamiętnik moich książek, 1978
	Nie byłam w Portugalii, spodziewałam się czegoś hiszpańskiego: wrzaskliwości, haratania słów. Portugalczycy delikatnie szepczą swoje szcz. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	haratam rzadziej haraczę	haratamy rzadziej haraczemy
2 os.	haratasz rzadziej haraczesz	haratacie rzadziej haraczecie
3 os.	harata rzadziej haracze	haratają rzadziej haraczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałem +(e)m haratał	haratałam +(e)m haratała	haratałom +(e)m haratało	harataliśmy +(e)śmy haratali	haratałyśmy +(e)śmy haratały
2 os.	haratałeś +(e)ś haratał	haratałaś +(e)ś haratała	haratałoś +(e)ś haratało	harataliście +(e)ście haratali	haratałyście +(e)ście haratały
3 os.	haratał	haratała	haratało	haratali	haratały

bezosobnik: haratano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę haratał będę haratać	będę haratała będę haratać	będę haratało będę haratać	będziemy haratali będziemy haratać	będziemy haratały będziemy haratać
2 os.	będziesz haratał będziesz haratać	będziesz haratała będziesz haratać	będziesz haratało będziesz haratać	będziecie haratali będziecie haratać	będziecie haratały będziecie haratać
3 os.	będzie haratał będzie haratać	będzie haratała będzie haratać	będzie haratało będzie haratać	będą haratali będą haratać	będą haratały będą haratać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		haratajmy rzadziej haraczmy
2 os.	harataj rzadziej haracz	haratajcie rzadziej haraczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	haratałbym bym haratał	haratałabym bym haratała	haratałobym bym haratało	haratalibyśmy byśmy haratali	haratałybyśmy byśmy haratały
2 os.	haratałbyś byś haratał	haratałabyś byś haratała	haratałobyś byś haratało	haratalibyście byście haratali	haratałybyście byście haratały
3 os.	haratałby by haratał	haratałaby by haratała	haratałoby by haratało	harataliby by haratali	haratałyby by haratały

bezosobnik: haratano by

bezokolicznik: haratać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

haratając
rzadziej haracząc

gerundium: haratanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	haratanie	haratania
D.	haratania	haratań
C.	harataniu	harataniom
B.	haratanie	haratania
N.	harataniem	harataniami
Ms.	harataniu	harataniach
W.	haratanie	haratania

imiesłów przymiotnikowy czynny: haratający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratająca rzadziej haracząca
D.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratającej rzadziej haraczącej
C.	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającemu rzadziej haraczącemu	haratającej rzadziej haraczącej
B.	haratającego rzadziej haraczącego	haratającego rzadziej haraczącego	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratającą rzadziej haraczącą
N.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającą rzadziej haraczącą
Ms.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającej rzadziej haraczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratający rzadziej haraczący	haratający rzadziej haraczący	haratające rzadziej haraczące	haratające rzadziej haraczące
D.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących
C.	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym	haratającym rzadziej haraczącym
B.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratające rzadziej haraczące
N.	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi	haratającymi rzadziej haraczącymi
Ms.	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących	haratających rzadziej haraczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: haratany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	haratany	haratany	haratany	haratane	haratana
D.	haratanego	haratanego	haratanego	haratanego	haratanej
C.	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanemu	haratanej
B.	haratanego	haratanego	haratany	haratane	harataną
N.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	harataną
Ms.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym	haratanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	haratani	haratani	haratane	haratane
D.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych
C.	haratanym	haratanym	haratanym	haratanym
B.	haratanych	haratanych	haratanych	haratane
N.	haratanymi	haratanymi	haratanymi	haratanymi
Ms.	haratanych	haratanych	haratanych	haratanych

odpowiednik aspektowy: haratnąć

Składnia

haratać

Frazeologizmy

ktoś harata w gałę

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2019