UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ścieśniać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ścieśniam	ścieśniamy
2 os.	ścieśniasz	ścieśniacie
3 os.	ścieśnia	ścieśniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ścieśniałem +(e)m ścieśniał	ścieśniałam +(e)m ścieśniała	ścieśniałom +(e)m ścieśniało	ścieśnialiśmy +(e)śmy ścieśniali	ścieśniałyśmy +(e)śmy ścieśniały
2 os.	ścieśniałeś +(e)ś ścieśniał	ścieśniałaś +(e)ś ścieśniała	ścieśniałoś +(e)ś ścieśniało	ścieśnialiście +(e)ście ścieśniali	ścieśniałyście +(e)ście ścieśniały
3 os.	ścieśniał	ścieśniała	ścieśniało	ścieśniali	ścieśniały

bezosobnik: ścieśniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ścieśniał będę ścieśniać	będę ścieśniała będę ścieśniać	będę ścieśniało będę ścieśniać	będziemy ścieśniali będziemy ścieśniać	będziemy ścieśniały będziemy ścieśniać
2 os.	będziesz ścieśniał będziesz ścieśniać	będziesz ścieśniała będziesz ścieśniać	będziesz ścieśniało będziesz ścieśniać	będziecie ścieśniali będziecie ścieśniać	będziecie ścieśniały będziecie ścieśniać
3 os.	będzie ścieśniał będzie ścieśniać	będzie ścieśniała będzie ścieśniać	będzie ścieśniało będzie ścieśniać	będą ścieśniali będą ścieśniać	będą ścieśniały będą ścieśniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ścieśniajmy
2 os.	ścieśniaj	ścieśniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ścieśniałbym bym ścieśniał	ścieśniałabym bym ścieśniała	ścieśniałobym bym ścieśniało	ścieśnialibyśmy byśmy ścieśniali	ścieśniałybyśmy byśmy ścieśniały
2 os.	ścieśniałbyś byś ścieśniał	ścieśniałabyś byś ścieśniała	ścieśniałobyś byś ścieśniało	ścieśnialibyście byście ścieśniali	ścieśniałybyście byście ścieśniały
3 os.	ścieśniałby by ścieśniał	ścieśniałaby by ścieśniała	ścieśniałoby by ścieśniało	ścieśnialiby by ścieśniali	ścieśniałyby by ścieśniały

bezosobnik: ścieśniano by

bezokolicznik: ścieśniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ścieśniając

gerundium: ścieśnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ścieśnianie	ścieśniania
D.	ścieśniania	ścieśniań
C.	ścieśnianiu	ścieśnianiom
B.	ścieśnianie	ścieśniania
N.	ścieśnianiem	ścieśnianiami
Ms.	ścieśnianiu	ścieśnianiach
W.	ścieśnianie	ścieśniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ścieśniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ścieśniający	ścieśniający	ścieśniający	ścieśniające	ścieśniająca
D.	ścieśniającego	ścieśniającego	ścieśniającego	ścieśniającego	ścieśniającej
C.	ścieśniającemu	ścieśniającemu	ścieśniającemu	ścieśniającemu	ścieśniającej
B.	ścieśniającego	ścieśniającego	ścieśniający	ścieśniające	ścieśniającą
N.	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającą
Ms.	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ścieśniający	ścieśniający	ścieśniające	ścieśniające
D.	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniających
C.	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym	ścieśniającym
B.	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniające
N.	ścieśniającymi	ścieśniającymi	ścieśniającymi	ścieśniającymi
Ms.	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniających	ścieśniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ścieśniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ścieśniany	ścieśniany	ścieśniany	ścieśniane	ścieśniana
D.	ścieśnianego	ścieśnianego	ścieśnianego	ścieśnianego	ścieśnianej
C.	ścieśnianemu	ścieśnianemu	ścieśnianemu	ścieśnianemu	ścieśnianej
B.	ścieśnianego	ścieśnianego	ścieśniany	ścieśniane	ścieśnianą
N.	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianą
Ms.	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ścieśniani	ścieśniani	ścieśniane	ścieśniane
D.	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśnianych
C.	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym	ścieśnianym
B.	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśniane
N.	ścieśnianymi	ścieśnianymi	ścieśnianymi	ścieśnianymi
Ms.	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśnianych	ścieśnianych

odpowiednik aspektowy: ścieśnić

Pochodzenie

Zob. ciasny

1. rękaw

Definicja

powodować, że szerokość, średnica lub powierzchnia czegoś zmniejsza się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Cytaty

	Ula do niczego nie namawia, nie wie, do czego. Przesuwa się nieco, ścieśnia własne terytorium, oddaje pokój dziewczynie. źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008
	[...] francuscy jeźdźcy siłą rzeczy musieli ścieśniać szyki wraz ze zbliżaniem się do pozycji angielskich. źródło: NKJP: Internet
	My specjalizujemy się w wykonywaniu operacji ścieśniania czaszki, podejmujemy leczenie, nawet kilkutygodniowych niemowląt, gdyż takie zabiegi dają lepsze efekty kosmetyczne i mają dobry wpływ na psychiczne samopoczucie rodziców. źródło: NKJP: Małgorzata Iskra: Dziecka nie okłamiesz, Gazeta Krakowska, 2005-11-03
	Największym mankamentem jest niewiele miejsca i konieczność ścieśniania księgozbioru. źródło: NKJP: (aru): Pasowani na czytelników, Gazeta Krakowska, 2003-05-23

Składnia

ścieśniać

2. tekst

Definicja

czynić bardziej zwięzłym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Cytaty

To trzeba mieć na uwadze w naszym problemie, by go ścieśniać tylko do zagadnienia przesunięć ludzkości ze Wschodu na Zachód.

źródło: NKJP: Ks. Michał Rękas: Sprawy pasterskie i religijno-społeczne, 1947

Mam za sobą czterdzieści pięć lat pracy twórczej. Przedtem wydłużałem moją biografię, a teraz muszę ją ścieśniać i skracać – śmiał się artysta [...].

źródło: NKJP: Anna Głuch: Pastelowe krajobrazy, Gazeta Krakowska, 2006-05-22

Składnia

ścieśniać

3. w przedziale

Definicja

umieszczać na zbyt małej powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

Jestem za karaniem, ale też za przestrzeganiem prawa. (...) Tymczasem minister sprawiedliwości nie przestrzega prawa, skoro zagęszcza i ścieśnia więźniów i osadzonych.

źródło: NKJP: „Ciasne cele”, Polityka, 2001-04-21

Mimo że półki były zawalone pod dach bagażami, nie przejmując się, zaczął kłaść na nich swoje bagaże, tamte ścieśniając, przesuwając, zarzucając jedne na drugie.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Składnia

ścieśniać

KOGO/CO

4. samogłoski

Definicja

jęz.

wymawiać samogłoskę [a] tak, że przypomina samogłoskę [o], samogłoskę [o] – tak, że przypomina samogłoskę [u], zaś samogłoskę [e] tak, że przypomina samogłoskę [i] bądź [y]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Cytaty

Możliwość wymowy ścieśnionej polegającej na zwężeniu, a więc jakby zacieśnieniu kanału głosowego, przysługuje tym samogłoskom, które są artykułowane przy w miarę niskim położeniu języka (trudno byłoby ścieśniać jeszcze bardziej np. wysoką głoskę i - tak, by pozostała jeszcze samogłoską [...].

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Data ostatniej modyfikacji: 11.08.2021