UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wybielać

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. biały

1. zęby

Definicja

sprawiać, że coś staje się białe lub bielsze niż wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bielić

Połączenia

cytryna, ogórek; księżyc, słońce; krem, pasta, żel wybiela
wybielać paznokcie, piegi, skórę, twarz, włosy, zęby; bluzkę, firanki, obrus, prześcieradło; papier; plamy, przebarwienia
wybielać cytryną, kremem, pastą, kwaskiem cytrynowym, słońcem, światłem, żelem

Cytaty

	Zapytaliśmy więc u źródła, czy wokalistka faktycznie jeździ do Rybnika wybielać sobie zęby. źródło: NKJP: Krystian Szytenhelm: Dyskusja nad „zebrami”, Tygodnik Rybnicki, 2008-10-28
	Problem detergentów i fosforanów na Zachodzie został już, dzięki wysokiej świadomości ekologicznej, załatwiony. Tam nie kupuje się proszków, które pięknie wybielają, ale wprowadzają do środowiska dużą ilość fosforanów [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.02.1993
	Jesienne słońce oświetla strzechy kryte gontem i wybiela spoiny pomiędzy belkami ścian. źródło: NKJP: Skansen do lamusa, Dziennik Polski, 1999-09-25
	Sok z cytryny wybiela paznokcie. [...]Paznokcie możesz albo smarować wyciśniętym sokiem, albo zanurzyć je bezpośrednio w miąższu. źródło: NKJP: Piękno nic nie kosztuje, prasa, 2003
	Nawet jeśli część mężczyzn ma słabość do kobiet o jasnym kolorze skóry, a one ulegają tej słabości, to i tak nie wiadomo, skąd płynie tak powszechna motywacja do poddawania się powolnej, kosztownej i ryzykownej operacji wybielania. źródło: NKJP: Kuba Horoszko: Biały heban, prasa, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybielam	wybielamy
2 os.	wybielasz	wybielacie
3 os.	wybiela	wybielają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybielałem +(e)m wybielał	wybielałam +(e)m wybielała	wybielałom +(e)m wybielało	wybielaliśmy +(e)śmy wybielali	wybielałyśmy +(e)śmy wybielały
2 os.	wybielałeś +(e)ś wybielał	wybielałaś +(e)ś wybielała	wybielałoś +(e)ś wybielało	wybielaliście +(e)ście wybielali	wybielałyście +(e)ście wybielały
3 os.	wybielał	wybielała	wybielało	wybielali	wybielały

bezosobnik: wybielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wybielał będę wybielać	będę wybielała będę wybielać	będę wybielało będę wybielać	będziemy wybielali będziemy wybielać	będziemy wybielały będziemy wybielać
2 os.	będziesz wybielał będziesz wybielać	będziesz wybielała będziesz wybielać	będziesz wybielało będziesz wybielać	będziecie wybielali będziecie wybielać	będziecie wybielały będziecie wybielać
3 os.	będzie wybielał będzie wybielać	będzie wybielała będzie wybielać	będzie wybielało będzie wybielać	będą wybielali będą wybielać	będą wybielały będą wybielać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybielajmy
2 os.	wybielaj	wybielajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybielałbym bym wybielał	wybielałabym bym wybielała	wybielałobym bym wybielało	wybielalibyśmy byśmy wybielali	wybielałybyśmy byśmy wybielały
2 os.	wybielałbyś byś wybielał	wybielałabyś byś wybielała	wybielałobyś byś wybielało	wybielalibyście byście wybielali	wybielałybyście byście wybielały
3 os.	wybielałby by wybielał	wybielałaby by wybielała	wybielałoby by wybielało	wybielaliby by wybielali	wybielałyby by wybielały

bezosobnik: wybielano by

bezokolicznik: wybielać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wybielając

gerundium: wybielanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybielanie	wybielania
D.	wybielania	wybielań
C.	wybielaniu	wybielaniom
B.	wybielanie	wybielania
N.	wybielaniem	wybielaniami
Ms.	wybielaniu	wybielaniach
W.	wybielanie	wybielania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wybielający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybielający	wybielający	wybielający	wybielające	wybielająca
D.	wybielającego	wybielającego	wybielającego	wybielającego	wybielającej
C.	wybielającemu	wybielającemu	wybielającemu	wybielającemu	wybielającej
B.	wybielającego	wybielającego	wybielający	wybielające	wybielającą
N.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającą
Ms.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybielający	wybielający	wybielające	wybielające
D.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielających
C.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym
B.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielające
N.	wybielającymi	wybielającymi	wybielającymi	wybielającymi
Ms.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybielany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybielany	wybielany	wybielany	wybielane	wybielana
D.	wybielanego	wybielanego	wybielanego	wybielanego	wybielanej
C.	wybielanemu	wybielanemu	wybielanemu	wybielanemu	wybielanej
B.	wybielanego	wybielanego	wybielany	wybielane	wybielaną
N.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielaną
Ms.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybielani	wybielani	wybielane	wybielane
D.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielanych
C.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym
B.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielane
N.	wybielanymi	wybielanymi	wybielanymi	wybielanymi
Ms.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielanych

odpowiednik aspektowy: wybielić

Składnia

wybielać

2. oskarżonego

Definicja

uwalniać od złej opinii lub ciążących na kimś zarzutów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wybielać bohatera, króla, oskarżonego, sprawców, winnego; obraz, przeszłość, wizerunek, działalność; władzę

Cytaty

	W miejsce prawdziwej religii pojawia się wtedy „religia holocaustu”. [...] Gotowa jest wybielać ludzi za cenę oskarżania Boga. „Gdzie był wtedy Bóg?” - mnożą się pytania [...]. źródło: NKJP: Bogdan Wasztyl: Polacy, Żydzi i Auschwitz, Dziennik Polski, 1999-01-29
	Nawet „Pan Tadeusz” przez pierwszych krytyków był atakowany. Za wybielanie obrazu przeszłości i brak krytycyzmu [...]. źródło: NKJP: Paweł Goźliński: Rok wieszcza, Magazyn Gazety Wyborczej, 1998-10-16
	Koniec szukał dalszych rejestrów i zapisów historycznych (tych, które nie wybielały bohaterów), a Winograd razem ze mną przeglądał jeden zakurzony foliał po drugim, wynajdując materiały o smoczej rasie. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Podejmowali się też rzeczy niewątpliwie trudnych - obrócenia na własną korzyść faktów, które były ciosami dla reżimu [...]. I - co najbardziej obrzydliwe i cyniczne - wybielali władzę ze zbrodni: morderstwa Grzegorza Przemyka i księdza Jerzego Popiełuszki. źródło: NKJP: Marcin Piasecki: Nowa książka Michała Głowińskiego, Gazeta Wyborcza, 1996-07-23
	Siedząc w Kazachstanie słuchał transmisji radiowej XXII zjazdu KPZR, na którym obciążono go winą za liczne represje, wybielając i wychwalając Nikitę Siergiejewicza. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Magazyn Gazety Wyborczej, 1996-12-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybielam	wybielamy
2 os.	wybielasz	wybielacie
3 os.	wybiela	wybielają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybielałem +(e)m wybielał	wybielałam +(e)m wybielała	wybielałom +(e)m wybielało	wybielaliśmy +(e)śmy wybielali	wybielałyśmy +(e)śmy wybielały
2 os.	wybielałeś +(e)ś wybielał	wybielałaś +(e)ś wybielała	wybielałoś +(e)ś wybielało	wybielaliście +(e)ście wybielali	wybielałyście +(e)ście wybielały
3 os.	wybielał	wybielała	wybielało	wybielali	wybielały

bezosobnik: wybielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wybielał będę wybielać	będę wybielała będę wybielać	będę wybielało będę wybielać	będziemy wybielali będziemy wybielać	będziemy wybielały będziemy wybielać
2 os.	będziesz wybielał będziesz wybielać	będziesz wybielała będziesz wybielać	będziesz wybielało będziesz wybielać	będziecie wybielali będziecie wybielać	będziecie wybielały będziecie wybielać
3 os.	będzie wybielał będzie wybielać	będzie wybielała będzie wybielać	będzie wybielało będzie wybielać	będą wybielali będą wybielać	będą wybielały będą wybielać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybielajmy
2 os.	wybielaj	wybielajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybielałbym bym wybielał	wybielałabym bym wybielała	wybielałobym bym wybielało	wybielalibyśmy byśmy wybielali	wybielałybyśmy byśmy wybielały
2 os.	wybielałbyś byś wybielał	wybielałabyś byś wybielała	wybielałobyś byś wybielało	wybielalibyście byście wybielali	wybielałybyście byście wybielały
3 os.	wybielałby by wybielał	wybielałaby by wybielała	wybielałoby by wybielało	wybielaliby by wybielali	wybielałyby by wybielały

bezosobnik: wybielano by

bezokolicznik: wybielać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wybielając

gerundium: wybielanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybielanie	wybielania
D.	wybielania	wybielań
C.	wybielaniu	wybielaniom
B.	wybielanie	wybielania
N.	wybielaniem	wybielaniami
Ms.	wybielaniu	wybielaniach
W.	wybielanie	wybielania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wybielający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybielający	wybielający	wybielający	wybielające	wybielająca
D.	wybielającego	wybielającego	wybielającego	wybielającego	wybielającej
C.	wybielającemu	wybielającemu	wybielającemu	wybielającemu	wybielającej
B.	wybielającego	wybielającego	wybielający	wybielające	wybielającą
N.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającą
Ms.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybielający	wybielający	wybielające	wybielające
D.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielających
C.	wybielającym	wybielającym	wybielającym	wybielającym
B.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielające
N.	wybielającymi	wybielającymi	wybielającymi	wybielającymi
Ms.	wybielających	wybielających	wybielających	wybielających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybielany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybielany	wybielany	wybielany	wybielane	wybielana
D.	wybielanego	wybielanego	wybielanego	wybielanego	wybielanej
C.	wybielanemu	wybielanemu	wybielanemu	wybielanemu	wybielanej
B.	wybielanego	wybielanego	wybielany	wybielane	wybielaną
N.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielaną
Ms.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybielani	wybielani	wybielane	wybielane
D.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielanych
C.	wybielanym	wybielanym	wybielanym	wybielanym
B.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielane
N.	wybielanymi	wybielanymi	wybielanymi	wybielanymi
Ms.	wybielanych	wybielanych	wybielanych	wybielanych

odpowiednik aspektowy: wybielić

Składnia

wybielać

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2011