UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jajeczko

Chronologizacja

1472, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jajeczko
jajeczka
D. jajeczka
jajeczek
C. jajeczku
jajeczkom
B. jajeczko
jajeczka
N. jajeczkiem
jajeczkami
Ms. jajeczku
jajeczkach
W. jajeczko
jajeczka

Pochodzenie

Zob. jajko

1. do jedzenia

Definicja

ekspresywnie o jajku - jaju kury lub innego ptaka wykorzystywanym do przygotowywania potraw

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • wielkanocne jajeczka
  • mleczko i jajeczko
  • zjeść jajeczko

Cytaty

Normalnie jestem zwolennikiem śniadań obfitych. Jajeczko, kiełbaska, serek, przynajmniej jedna z tych rzeczy musi być.

źródło: NKJP: Andrzej Kołaczkowski-Bochenek: Nie idź tam człowieku!, 2009

W ramach kuracji odwykowej zjadam rano po jednym jajeczku od “niespieszących się” łubieńskich kur.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005

[...] opisywała kolejne nocne eskapady Tadeczka i kolejne jego poranne powroty [...], i to, jak Tadeczkowi rano jajeczko na kaca przygotowywała [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakaina, 2008

Urszula i Ryszard siedzą przy stole. Jedzą śniadanie. W milczeniu. [...] Urszula nie reaguje. Kończy swoje jajeczko na miękko.

źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 265, 2002-2010

Miło spędziliśmy czas, dzieląc się jajeczkiem i świątecznymi łakociami. Radosna atmosfera i przeżycia zostaną na długo w naszej pamięci.

źródło: NKJP: Świetliczaki: Wielkanocne śniadanko u świetliczaków, Czas Ostrzeszowski, 2008-04-15

2. ptaków

Definicja

małe jajko - komórka rozrodcza, ptaków, gadów i owadów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Połączenia

  • przepiórcze jajeczko
  • składać/złożyć, wysiadywać jajeczka

Cytaty

[...] pamiętam raz z dzieciństwa [....], byliśmy na jakimś spacerze, na szczycie jakiejś góry porosłej lasem [...], i nagle ktoś [....] pokazał nam w miejscu, gdzie wprost z ziemi wyrastały trzy pnie [....] ukryte gniazdko ptasie, w którym było kilka jajeczek pstro i egzotycznie nakrapianych.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007

Gdyby nie to, że żaby składają tysiące jajeczek, pewnie już dawno nie byłoby tu ani jednej.

źródło: NKJP: Iza Bednarz: Stop! Przejście dla żab!, Gazeta Wyborcza, 1997-04-16

Pająki niektórych gatunków wraz z jajeczkami otaczają w kokonie również siebie.

źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975

3. kobiety

Definicja

żeńska komórka rozrodcza wytwarzana w organizmie kobiety, uwalniana z jajnika do jajowodu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Cytaty

Jajowody znajdują się z boku górnej części macicy i kierują się ku jajnikom, kończąc się przy nich rodzajem fajkowatego ujścia. Do tego miejsca co miesiąc trafia jedno jajeczko uwolnione przez jajnik [...].

źródło: NKJP: Adam Pluszka: Flauta, 2007

To nieprawdopodobne, myślała Anna, że po latach od spotkania jajeczka z plemnikiem wyrasta Człowiek.

źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Cud, 2007

[...] u dziewcząt zaczynających miesiączkowanie często występuje cykl bez jajeczek - nie są one bowiem jeszcze w pełni dojrzałymi kobietami.

źródło: NKJP: Michalina Wistocka: Sztuka kochania, 2009

4. z porcelany

Definicja

małe jajko - przedmiot przypominający kształtem komórkę rozrodczą otoczoną wapienną skorupką

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • czekoladowe jajeczka
  • jajeczka z czekolady

Cytaty

Do wianka wplotłam sztuczne gałązki [...], uwiłam gniazdko w którym umieściłam jajeczko ze styropianu.

źródło: Internet: WIANEK WIELKANOCNY (kreatywnedziewuchy.blogspot.com)

Aby tradycji stało się zadość, w wielkanocnej niespodziance powinny być czekoladowe jajeczka, kurczaczki lub zajączki.

źródło: NKJP: (LB): Zajączkowe prezenty, Express Ilustrowany, 2003-04-17

Data ostatniej modyfikacji: 23.07.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj