Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jaśniepan |
jaśniepanowie |
ndepr |
| jaśniepany |
depr | ||
| D. | jaśniepana |
jaśniepanów |
|
| C. | jaśniepanu |
jaśniepanom |
|
| B. | jaśniepana |
jaśniepanów |
|
| N. | jaśniepanem |
jaśniepanami |
|
| Ms. | jaśniepanu |
jaśniepanach |
|
| W. | jaśniepanie |
jaśniepanowie |
ndepr |
| jaśniepany |
depr |
1. arystokrata
Definicja
Warianty
- jaśnie pan
- Jaśnie Pan
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Cytaty
|
Do Ojca wszyscy robotnicy mówili „proszę jaśniepana” i w trzeciej osobie. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994 |
|
|
– Jaśniepan gardzi demokracją? - Gardzi nią każdy, kto ma choć krztę rozumu. źródło: Internat: google. books: Michał J.Sobociński: Srebrny Kruk, |
|
|
Na placu wita ich salwa, ciała padają na skrwawiony bruk; oto obróciło się koło historii dotąd morderczą komendę wydawał car, jaśniepan, wyzyskiwacz, a rozlana na bruku krew nasączała czerwone sztandary godłem jutrzejszej nadziei. Teraz po raz pierwszy, lecz nie ostatni spod czerwonego sztandaru strzela do robotników mieniąca się „robotniczą” władza. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989 |
|
|
Nie byłem przyzwyczajony do takiego tempa jazdy i starałem się namówić stangreta, aby jechał wolniej. - Proszę jaśnie pana, nasze konie zwyczajne, dla nich dwie godziny przelecieć od Bieszkanowicz, i to bez popasu z powrotem, to nic nie znaczy - tłumaczył, zwalniając jednak jazdę. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000 |
|
|
Trudno się dziwić, że wieś z rezerwą odnosiła się do jaśniepanów [...] źródło: Internet: tygodnikprzeglad.pl |
2. zarozumialec
Definicja
Noty o użyciu
Używane ironicznie lub z różnym nacechowaniem ekspresywnym.
Warianty
- jaśnie pan
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
|
Tomasz B. to klasyczny wpychacz kolejkowy. W zeszłym roku lecieliśmy tym samym samolotem na i z wakacji, dziwnym trafem jaśniepan przybywał na lotnisko ostatni, a przy stanowisku odpraw był pierwszy. To już starszy [...] jest przyzwoitszy, bo przynajmniej jak zwykły śmiertelnik stoi w kolejce. Więcej pokory, pani Tomku. źródło: NKJP: Onet.pl - Rozmowy URL 2003-07-28 |
|
|
Ten jaśniepan może mi skoczyć. – Czemu mówisz „jaśniepan”? – zdziwił się Damas. – Hej, Damas, pobudka! Czy Decambraisto nie jaśniepan? – Nic o tym nie wiem. Nigdy się nie zastanawiałem. W każdym razie jest wiecznie spłukany. źródło: Internet: books.google.pl/books: Fred Vargas: Uciekaj szybko i wróć późno, 2016 |