UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

narząd

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SPXVI: (inne znaczenie), SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *narędъ 'to, co jest przygotowane, przystosowane do czegoś'

Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *naręditi 'przygotować coś'

Definicja

anat. 
część ciała pełniąca określoną funkcję w organizmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  organ
hiperonimy:  jedenasty palec, wacek

Połączenia

  • narząd męski, żeński; parzysty; szczątkowy; czepny; gębowy, łzowy, nosowo-lemieszowy, płciowy, rodny, rozrodczy; narządy moczowo-płciowe
  • narząd dotyku, głosu, mowy, powonienia, równowagi, ruchu, słuchu, smaku, węchu, wzroku; narządy ciała, zmysłów; człowieka, zwierząt
  • narządy do przeszczepu, do transplantacji
  • komórki i narządy, tkanki i narządy
  • choroby, dysfunkcja, niedorozwój, niepełnosprawność, przeciążenie, schorzenia, urazy, uszkodzenia, wady; gruźlica, nowotwory; dolegliwości; przeszczep; dawca narządu
  • handel narządami
  • pobrać, przeszczepiać narząd; coś uszkadza narząd;
  • oddanie, pobranie; leczenie narządu

Cytaty

Narząd wzroku jest podstawowym narządem zmysłu dostarczającym do ośrodkowego układu nerwowego około 90 proc. informacji o otaczającym nas świecie.

źródło: NKJP: Alicja Pas-Wyroślak: Prawa i Zdrowie : OKO - narzędzie pracy, prasa, 2007-01-30

Wątroba jest narządem, który łatwo się odradza.

źródło: NKJP: Człowiek od nowa, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-07-26

Nadnercza są narządem parzystym, leżącym na dogłowowym biegunie nerek.

źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1992

U powoli pływających czworonogów do funkcji napędowej z natury predestynowanym narządem był ogon.

źródło: NKJP: Jan Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. narząd
narządy
D. narządu
narządów
C. narządowi
narządom
B. narząd
narządy
N. narządem
narządami
Ms. narządzie
narządach
W. narządzie
narządy

Składnia

bez ograniczeń + narząd +
(CZEGO)

Frazeologizmy

narząd wewnętrzny
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj