Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *solditi 'czynić smacznym, słodkim, dodawać słodkiego smaku'
Zob. słodki
1. potrawę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Połączenia
- słodzić herbatę; słodzić cukrem, miodem
- środki słodzące; mleko, napoje słodzone; słodzona woda
Cytaty
|
Zaparzam kawę w kuchni, słodzę dwiema łyżeczkami cukru. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
[...] uprzejmie informuję, że są też tacy, co słodzą kawę miodem, i ja się do nich zaliczam. źródło: NKJP: Iwona L. Konieczna: Szarlotka z ogryzków, 2006 |
|
|
Do picia było mocno słodzone mleko z proszku i herbata. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995 |
|
|
Za przysmak uchodziły słodkie placki jęczmienne, podobnie jak każde słodkie ciasto przyprawiane miodem, który był jedynym środkiem słodzącym. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
słodzę |
słodzimy |
|||
| 2 os. |
słodzisz |
słodzicie |
|||
| 3 os. |
słodzi |
słodzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słodziłem +(e)m słodził |
słodziłam +(e)m słodziła |
słodziłom +(e)m słodziło |
słodziliśmy +(e)śmy słodzili |
słodziłyśmy +(e)śmy słodziły |
| 2 os. |
słodziłeś +(e)ś słodził |
słodziłaś +(e)ś słodziła |
słodziłoś +(e)ś słodziło |
słodziliście +(e)ście słodzili |
słodziłyście +(e)ście słodziły |
| 3 os. |
słodził |
słodziła |
słodziło |
słodzili |
słodziły |
bezosobnik: słodzono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę słodził będę słodzić |
będę słodziła będę słodzić |
będę słodziło będę słodzić |
będziemy słodzili będziemy słodzić |
będziemy słodziły będziemy słodzić |
| 2 os. |
będziesz słodził będziesz słodzić |
będziesz słodziła będziesz słodzić |
będziesz słodziło będziesz słodzić |
będziecie słodzili będziecie słodzić |
będziecie słodziły będziecie słodzić |
| 3 os. |
będzie słodził będzie słodzić |
będzie słodziła będzie słodzić |
będzie słodziło będzie słodzić |
będą słodzili będą słodzić |
będą słodziły będą słodzić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
słodźmy słódźmy |
|
| 2 os. |
słodź słódź |
słodźcie słódźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słodziłbym bym słodził |
słodziłabym bym słodziła |
słodziłobym bym słodziło |
słodzilibyśmy byśmy słodzili |
słodziłybyśmy byśmy słodziły |
| 2 os. |
słodziłbyś byś słodził |
słodziłabyś byś słodziła |
słodziłobyś byś słodziło |
słodzilibyście byście słodzili |
słodziłybyście byście słodziły |
| 3 os. |
słodziłby by słodził |
słodziłaby by słodziła |
słodziłoby by słodziło |
słodziliby by słodzili |
słodziłyby by słodziły |
bezosobnik: słodzono by
bezokolicznik: słodzić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
słodząc
gerundium: słodzenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | słodzenie |
słodzenia |
| D. | słodzenia |
słodzeń |
| C. | słodzeniu |
słodzeniom |
| B. | słodzenie |
słodzenia |
| N. | słodzeniem |
słodzeniami |
| Ms. | słodzeniu |
słodzeniach |
| W. | słodzenie |
słodzenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: słodzący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | słodzący |
słodzący |
słodzący |
słodzące |
słodząca |
| D. | słodzącego |
słodzącego |
słodzącego |
słodzącego |
słodzącej |
| C. | słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącej |
| B. | słodzącego |
słodzącego |
słodzący |
słodzące |
słodzącą |
| N. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącą |
| Ms. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | słodzący |
słodzący |
słodzące |
słodzące |
| D. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzących |
| C. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
| B. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzące |
| N. | słodzącymi |
słodzącymi |
słodzącymi |
słodzącymi |
| Ms. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: słodzony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | słodzony |
słodzony |
słodzony |
słodzone |
słodzona |
| D. | słodzonego |
słodzonego |
słodzonego |
słodzonego |
słodzonej |
| C. | słodzonemu |
słodzonemu |
słodzonemu |
słodzonemu |
słodzonej |
| B. | słodzonego |
słodzonego |
słodzony |
słodzone |
słodzoną |
| N. | słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
słodzoną |
| Ms. | słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
słodzonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | słodzeni |
słodzeni |
słodzone |
słodzone |
| D. | słodzonych |
słodzonych |
słodzonych |
słodzonych |
| C. | słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
słodzonym |
| B. | słodzonych |
słodzonych |
słodzonych |
słodzone |
| N. | słodzonymi |
słodzonymi |
słodzonymi |
słodzonymi |
| Ms. | słodzonych |
słodzonych |
słodzonych |
słodzonych |
Składnia
|
+ | słodzić | + |
(CO) +
(CZYM)
|
2. komuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
|
Andrzejewski trochę knuł, trochę słodził. Breza mówił dowcipnie, cicho, barokowo. źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008 |
|
|
Ani nie ciskał gromów, ani nie słodził po księżowsku. Mówił prosto i konkretnie, czasem wtrącił coś zabawnego, bardziej przypominał w tym lubianego przez studentów wykładowcę niż proboszcza. źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007 |
|
|
- Najważniejsze, że uwolniono prawowite i demokratycznie wybrane władze Rzeczypospolitej - oświadczył prezydent Starynkiewicz niezadowolony, że wojskowi słodzą sobie nawzajem, pomijając jego osobę. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita. 2005 |
|
|
Wiem już, że masz piękne oczy i kolorowy tatuaż, którego nie lubisz i na szczęście nie musisz oglądać - słodziłem znad szklanki piwa, czego tak naprawdę wcale nie lubiłem, a już praktyki nie miałem za grosz. źródło: NKJP: Maciej Dęboróg-Bylczyński: Kolej na los, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
słodzę |
słodzimy |
|||
| 2 os. |
słodzisz |
słodzicie |
|||
| 3 os. |
słodzi |
słodzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słodziłem +(e)m słodził |
słodziłam +(e)m słodziła |
słodziłom +(e)m słodziło |
słodziliśmy +(e)śmy słodzili |
słodziłyśmy +(e)śmy słodziły |
| 2 os. |
słodziłeś +(e)ś słodził |
słodziłaś +(e)ś słodziła |
słodziłoś +(e)ś słodziło |
słodziliście +(e)ście słodzili |
słodziłyście +(e)ście słodziły |
| 3 os. |
słodził |
słodziła |
słodziło |
słodzili |
słodziły |
bezosobnik: słodzono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę słodził będę słodzić |
będę słodziła będę słodzić |
będę słodziło będę słodzić |
będziemy słodzili będziemy słodzić |
będziemy słodziły będziemy słodzić |
| 2 os. |
będziesz słodził będziesz słodzić |
będziesz słodziła będziesz słodzić |
będziesz słodziło będziesz słodzić |
będziecie słodzili będziecie słodzić |
będziecie słodziły będziecie słodzić |
| 3 os. |
będzie słodził będzie słodzić |
będzie słodziła będzie słodzić |
będzie słodziło będzie słodzić |
będą słodzili będą słodzić |
będą słodziły będą słodzić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
słodźmy słódźmy |
|
| 2 os. |
słodź słódź |
słodźcie słódźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
słodziłbym bym słodził |
słodziłabym bym słodziła |
słodziłobym bym słodziło |
słodzilibyśmy byśmy słodzili |
słodziłybyśmy byśmy słodziły |
| 2 os. |
słodziłbyś byś słodził |
słodziłabyś byś słodziła |
słodziłobyś byś słodziło |
słodzilibyście byście słodzili |
słodziłybyście byście słodziły |
| 3 os. |
słodziłby by słodził |
słodziłaby by słodziła |
słodziłoby by słodziło |
słodziliby by słodzili |
słodziłyby by słodziły |
bezosobnik: słodzono by
bezokolicznik: słodzić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
słodząc
gerundium: słodzenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | słodzenie |
słodzenia |
| D. | słodzenia |
słodzeń |
| C. | słodzeniu |
słodzeniom |
| B. | słodzenie |
słodzenia |
| N. | słodzeniem |
słodzeniami |
| Ms. | słodzeniu |
słodzeniach |
| W. | słodzenie |
słodzenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: słodzący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | słodzący |
słodzący |
słodzący |
słodzące |
słodząca |
| D. | słodzącego |
słodzącego |
słodzącego |
słodzącego |
słodzącej |
| C. | słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącemu |
słodzącej |
| B. | słodzącego |
słodzącego |
słodzący |
słodzące |
słodzącą |
| N. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącą |
| Ms. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | słodzący |
słodzący |
słodzące |
słodzące |
| D. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzących |
| C. | słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
słodzącym |
| B. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzące |
| N. | słodzącymi |
słodzącymi |
słodzącymi |
słodzącymi |
| Ms. | słodzących |
słodzących |
słodzących |
słodzących |
Składnia
|
+ | słodzić | + |
KOMU
|
|
+ | słodzić | + |
(KOMU) +
MOWA WPROST
|