UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

monetka

Chronologizacja

1721, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. monetka
monetki
D. monetki
monetek
C. monetce
monetkom
B. monetkę
monetki
N. monetką
monetkami
Ms. monetce
monetkach
W. monetko
monetki

Pochodzenie

Od: moneta

1. mała moneta

Definicja

mała moneta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse waluta

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  moneta

Cytaty

A jeszcze dodam, że najmniejszą monetą XVI wieku w Polsce był obol. Obol to monetka o wartości 1/2 denara.

źródło: NKJP: Internet

Cymbergaj był dalekim krewnym futbolu, grało się na stole, szkolnej ławce [...]. Zawodnikami były monety albo guziki, piłką zazwyczaj drobna monetka.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Alfabet krakowski Andrzeja Kozioła, Dziennik Polski, 2008-06-20

2. ekspresywnie

Definicja

ekspresywnie o monecie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse waluta

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse papiery wartościowe i akcje/udziały

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  moneta

Cytaty

Kiedy wciska swój wielki brzuch między ścianę a stolik z kasą, z rozkoszą słucha, jak brzęczą monetki egipskie i sudańskie, jak szepcą do niego amerykańskie dolary, bo on przyjmuje wszystkie waluty świata.

źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Nagle wszyscy uprzytomnili sobie, że warto by było zorientować się, co można znaleźć w mieszkaniu Tońci na Siedlcach, zanim któraś z konkurencyjnych gałęzi klanu rozszabruje wszystko do ostatniej monetki [...].

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakaina, 2008

3. grzyb

Definicja

grzyb podobny do pieczarki, o długim, cienkim trzonku i brązowym, żółtym lub beżowym kapeluszu; Oudemansiella

Noty o użyciu

Wyraz wchodzi w skład terminów mykologicznych, np. monetka aksamitna, monetka bukowa, monetka korzeniasta.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

Cytaty

Podczas gdy boczniaka znaleźć trudno [...], to zimówka jest wszechobecna. Rośnie na drewnie zagrzebanym w ziemi (owe monetki ) lub na pieńkach i kłodach.

źródło: NKJP: Wiktor Pawłowski: Gąsówka naga na chłodzie, Polityka nr 2529, 2005

Tak! Przyznaję się, że chcąc odciąć las od luźnych skojarzeń, powycinałem dziś z niego następujące rodzaje grzybów: pieczarka, dzieżka (pomarańczowa), muchomor, [...] monetka korzeniasta, próchnilec długotrzonkowy.

źródło: NKJP: Internet

4. muszelka

Definicja

muszelka ślimaka morskiego używana dawniej jako surogat pieniądza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  muszelka

Cytaty

Budzą podziw ich różnorodne fryzury, okaleczające nierzadko zdobienia twarzy, biżuteria wykonana z koralików i muszelek monetek [...].

źródło: NKJP: Beata Anna Symołon: Radomszczańskie wystawy. Rozświetlenie, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-21

Jeszcze inne [muszle] to porcelanki, wykorzystywane jako ozdoby, między innymi przez karpackich górali, oraz jako środek płatniczy. Stąd też na niektórych wyspach Pacyfiku nazywane są monetkami.

źródło: NKJP: (chan): Świat muszli, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego, 2000-01-07

Data ostatniej modyfikacji: 03.11.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj