UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wiertło

Chronologizacja

1919, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wiertło
wiertła
D. wiertła
wierteł
C. wiertłu
wiertłom
B. wiertło
wiertła
N. wiertłem
wiertłami
Ms. wiertle
wiertłach
W. wiertło
wiertła

Pochodzenie

Zob. wiercić

1. końcówka

Definicja

nacięty w określony sposób metalowy pręt służący do wykonywania lub pogłębiania otworów, wkładany do urządzenia albo maszyny, która wprawia go w ruch obrotowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  narzędzie

Połączenia

  • wiertło diamentowe, tytanowe; cienkie, długie, kręte, piórkowe, płaskie; potężne; specjalne, zwykłe; dentystyczne, górnicze
  • wiertło do metalu, betonu...
  • średnica wiertła; komplet, zestaw; wymiana wierteł
  • wiertło przebiło coś
  • mocować; złamać wiertło

Cytaty

19-częściowy zestaw wierteł jest przeznaczony do wszechstronnych zastosowań przy wierceniu w drewnie, cegle i metalu. W skład zestawu wchodzą wiertła tytanowe do metalu oraz wiertła do drewna i muru.

źródło: NKJP: ST: Osprzęt w piórniku Gazeta Poznańska, 2003-01-16

Po założeniu dłuższego wiertła prace ruszają [...], kolejne warstwy skalne ustępują niezłomnej sile.

źródło: NKJP: M. Fitzner: Tytus, Romek i A’Tomek, Esensja, 2009-08-21

[...] nakryłem złodzieja jak rozwierca zamek w moich drzwiach. Kiedy go spłoszyłem, złamał wiertło i chyba w akcie zemsty stłukł mi szybę.

źródło: NKJP: Janusz Pawul: Chcą kamer, Gazeta Wrocławska, 2003-07-14

Odesłania

Zob. też:

świder

2. urządzenie

Definicja

urządzenie służące do wykonywania lub pogłębiania otworów w twardym materiale albo do szlifowania twardego materiału

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wiertarka

Cytaty

[...] gdy Bianka myśli, że nikt jej nie słyszy, z jej gabinetu dobiega ciche nucenie. W takich chwilach wyłączam wiertło dentystyczne i proszę pacjenta, żeby posłuchał jak ładnie śpiewa moja żona - mówi z dumą pan Przemysław [...].

źródło: NKJP: Anna Zielonka: Boruje śpiewająco, Dziennik Zachodni, 2010-03-05

Uszli może ze trzysta kroków, kiedy ciemność przed nimi rozjaśniła się nieco. Jednocześnie usłyszeli charakterystyczny warkot górniczego wiertła. Wkrótce stanęli przed odnogą odchodzącą z głównego chodnika w bok [...].

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Dziesiątki i setki robotników świdrując wiertłami elektrycznymi kamienne brzegi Dniepru, wysadzają prastare złoża skał [...].

źródło: Adam Galis: Podróże w głąb czasu, 1968 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 06.12.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj