Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wahadło |
wahadła |
|
| D. | wahadła |
wahadeł |
|
| C. | wahadłu |
wahadłom |
|
| B. | wahadło |
wahadła |
|
| N. | wahadłem |
wahadłami |
|
| Ms. | wahadle |
wahadłach |
|
| W. | wahadło |
wahadła |
Pochodzenie
1. zegara
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Cytaty
|
Na ścianach dużego pokoju wisiały akwarele przedstawiające jeźdźców i konie, pośrodku zaś zegar [...], z długim prętem wahadła zakończonym mosiężną tarczą. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Weiser Dawidek, 1987 |
|
|
O tej porze słychać było jedynie stukanie wahadła zegara i szmer żyletki, która z chirurgiczną precyzją wędrowała pod włos i usuwała zarost. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
[...] w jadalni wisiały ponure oleodruki w brązowych ramach; w rogu stał wielki zegar o nieruchomym wahadle; w sypialni rozpierało się małżeńskie łoże [...]. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
2. na sznurku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
|
Wyobraźmy sobie, że mamy wahadło zbudowane ze sztywnego pręta i żelaznej kulki, wiszące nad stołem, na którym w wierzchołkach trójkąta równobocznego znajdują się trzy magnesy o jednakowej sile. źródło: NKJP: Michał Tempczyk: Teoria chaosu a filozofia, 1998 |
|
|
Jeżeli nie trzymamy w rękach wahadła podczas bioenergetycznego doładowywania się, możemy do ćwiczeń wykorzystać obie ręce. źródło: NKJP: Leszek Matela: Kod druidów i sekrety celtów, 2006 |
3. kiwanie się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
|
Michał, z górnej asekuracji, zdołał skrócić linę i utrzymał kolegę, ale przy drugim wahadle, jakie zrobiło jego nieprzytomne ciało - nagle poczuł, że ciężar znika. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
Odciąg [...] zabezpieczał ją przed wykonaniem wahadła i ochronił zrazu przed dostaniem się w zasięg kaskady. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972 |
|
|
Skakaliśmy jeden po drugim. Zawisnąłem na rękach z gzymsu, nogi opadły wahadłem. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Podróż, 2005 |
4. na drodze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Cytaty
|
– Na trzy, cztery tygodnie ruch w tunelu wróci do normy. Prowadzone będą prace związane z chodnikiem, monitoringiem, oświetleniem. Potem na dwa, trzy dni wahadło znów zostanie wprowadzone. źródło: Internet: Wahadło w tunelu jeszcze przez tydzień (wpr24.pl) |
|
|
Wahadło na obwodnicy północnej Opola będzie obowiązywało do listopada. [...], ruchem w okolicy Makro aż do zakończenia budowy obwodnicy Piastowskiej będzie sterowała sygnalizacja świetlna. źródło: Internet: Wahadło na obwodnicy północnej Opola do listopada z przerwą na święta (radio.opole.pl) |
|
|
Korki na wahadle. Przebudowa ruchliwej drogi z Łodzi do Łowicza coraz bardziej daje się we znaki kierowcom. źródło: NKJP: (dj): Korki na wahadle, Express Ilustrowany, 2002-10-19 |
5. pociąg
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wahadłowiec |
Cytaty
|
W wahadle (pociągu kursującym stale między dwoma brzegami Wisły w Płocku) mówią, że kto dziś przyjechał samochodem do Płocka, ten ma pecha. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz; Współpraca Hubert Woźniak: WISŁO, WISŁO SCHOWAJ ROGI, Gazeta Wyborcza, 1998-07-03 |
|
|
Z prowincji natomiast najczęściej za chlebem wyjeżdża się wahadłem. Takim jak Siemiatycze - Bruksela albo Białystok - Bruksela, kursującym do Belgii i z powrotem raz w tygodniu. źródło: NKJP: Joanna Solska: Niezbędnik emigranta, Polityka nr 2618, 2007 |
6. zjawisko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Cytaty
|
Po dziesięcioleciach skrajnego rygoryzmu wahadło przesunęło się w drugą stronę: wydać podręcznik jest dziś dziecinnie łatwo. źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Podręczniki do tablicy!, Polityka nr 2365, 2002 |
|
|
Energia tej rewolucji uległa jednak wyhamowaniu w latach osiemdziesiątych, kiedy na zasadzie wahadła zmęczony rewolucyjnym bałaganem świat wybrał opcję liberalno-konserwatywną [...]. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002 |
|
|
Co za przeskok od impresjonizmu i fowizmu, co za rzut skrajny wahadła: artyści odkrywający wszystko, co impresjonizm zatracił, nawiązujący do klasyków, przekreślający wszystko, co impresjonizm odkrył i zdobył [...]. źródło: NKJP: Józef Czapski: Patrząc, 1996 |