UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odstrzał

Chronologizacja

1830, Rozmaitości. Pismo dodatkowe do Gazety Lwowskiej, books.google.pl

Pochodzenie

Zob. strzelić

1. zabicie kogoś

Definicja

książk. 
zastrzelenie kogoś uważanego przez siebie za niepotrzebnego lub niepożądanego

Wymowa

[otstszał] lub pot. [otsczszał], lub pot. [otszczszał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Cytaty

Ktoś nas wczoraj wystawił na odstrzał, a w nocy zamordował wartownika, który nas pilnował. Ktoś z polskiego batalionu.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

Żydów nie ominęły czystki, planowy odstrzał i różne formy prześladowań.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

[...] odstrzał ludzi. To rosyjska metoda. W czasach PRL zniknął z historii Marszałek [...]. Zniknęli bohaterowie Polskiego Państwa Podziemnego.

źródło: Ryszard Reiff: Archiwum Stowarzyszenia PAX, 2007 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odstrzał
odstrzały
D. odstrzału
odstrzałów
C. odstrzałowi
odstrzałom
B. odstrzał
odstrzały
N. odstrzałem
odstrzałami
Ms. odstrzale
odstrzałach
W. odstrzale
odstrzały

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + odstrzał +
(KOGO)

2. zwierząt

Definicja

zastrzelenie zwierzęcia lub większej liczby zwierząt w celu wyeliminowania ich z danej populacji z określonych powodów

Wymowa

[otstszał] lub pot. [otsczszał], lub pot. [otszczszał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • kontrolowany, planowy, regulowany, zaplanowany; nielegalny, nieprawidłowy, prawidłowy; coroczny, regularny, roczny, tegoroczny, wiosenny; dodatkowy, ewentualny, konieczny; częściowy, intensywny, masowy, nadmierny, wysoki odstrzał; odstrzał interwencyjny, prewencyjny, redukcyjny, sanitarny, selekcyjny, zastępczy
  • odstrzał zwierząt, zwierzyny; bobrów, dzików, jeleni, kruków, lisów, łosi, niedźwiedzi, psów, ptactwa, ptaków, saren, słoni, wilków, zajęcy, żubrów; byków, rogaczy, samców; szkodników; (zagrożonych, niektórych...) gatunków, (ustalonej, niewielkiej...) liczby (bobrów, drapieżników...), osobników (niebezpiecznych, chorych...), (stu, kilkunastu...) sztuk (zwierząt, wilków...)
  • odstrzał przez myśliwych, koła łowieckie...
  • odstrzał na terenie (powiatu, województwa...)
  • odłów i odstrzał
  • kryteria, zasady; limit, zakaz; plan, pomysł; okres, akcja, termin; konieczność, możliwość, prawidłowość; zwolennicy odstrzału
  • prawo, uprawnienia do odstrzału
  • licencja, pozwolenie, zezwolenie, zgoda na odstrzał
  • decyzja o odstrzale
  • odstrzał odbywa się, rozpoczął się
  • dokonać/dokonywać, domagać się odstrzału; ograniczenie, zwiększenie odstrzału
  • dopuszczać, umożliwiać; organizować, planować, przewidywać; prowadzić, przeprowadzić/przeprowadzać, wprowadzić, wykonać/wykonywać odstrzał
  • zainteresowanie odstrzałem
  • wytypować, przeznaczać do odstrzału
  • przeznaczać na odstrzał; ktoś jest skazany na odstrzał

Cytaty

Na Kaszubach maleje liczba nielegalnych odstrzałów zwierzyny łownej [...].

źródło: NKJP: Mniej kłusownictwa, Dziennik Bałtycki, 2000-04-12

[...] starostwo wydało decyzję o odstrzale samców saren, czyli kozłów [...].

źródło: NKJP: Będzie strzelanina, Dziennik Polski, 2000-10-19

[...] wilcze watahy zabiły na Podhalu około 20 owiec. Podhalańscy hodowcy coraz głośniej domagają się kontrolowanego odstrzału tych drapieżników.

źródło: NKJP: Józef Słowik: Wilki atakują!, Gazeta Krakowska, 2005-08-17

Do saren nie było wolno strzelać w ogóle, chyba że dostało się pozwolenie na odstrzał w celu wyrównania zakłóconej proporcji płci w stadzie.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odstrzał
odstrzały
D. odstrzału
odstrzałów
C. odstrzałowi
odstrzałom
B. odstrzał
odstrzały
N. odstrzałem
odstrzałami
Ms. odstrzale
odstrzałach
W. odstrzale
odstrzały

Składnia

bez ograniczeń + odstrzał +
(CZEGO)

3. polityka

Definicja

pot. 
pozbawienie kogoś możliwości brania w czymś udziału

Wymowa

[otstszał] lub pot. [otsczszał], lub pot. [otszczszał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • kandydaci do odstrzału
  • wytypować kogoś do odstrzału; ktoś jest (pierwszy, następny, na liście...) do odstrzału
  • skazać, wystawić/wystawiać kogoś na odstrzał; ktoś idzie na odstrzał

Cytaty

[...] tępioną i skazaną na odstrzał pracowniczkę przygarnąłem z litości do biura dyrektora na etat, chroniąc przed wymówieniem.

źródło: NKJP: Jan Chrzan: Dyrektorzy, Dziennik Bałtycki, 2000-10-06

– W szpitalu zaczyna panować atmosfera terroru. [...] Nie wiemy, która z nas będzie następna do odstrzału – mówią ze strachem salowe knurowskiego szpitala. – Wypowiedzenia już dostało trzynaście z nas.

źródło: NKJP: Joanna Heller: Bunt salowych, Dziennik Zachodni, 2005-10-27

Odstrzał polityka następuje w jego obwodzie wyborczym [...].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odstrzał
odstrzały
D. odstrzału
odstrzałów
C. odstrzałowi
odstrzałom
B. odstrzał
odstrzały
N. odstrzałem
odstrzałami
Ms. odstrzale
odstrzałach
W. odstrzale
odstrzały

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + odstrzał +
(KOGO)

4. skał

Definicja

geol.  górn. 
kontrolowany przemysłowy wybuch ładunku służący pozyskaniu jakiegoś surowca lub usunięciu czegoś

Wymowa

[otstszał] lub pot. [otsczszał], lub pot. [otszczszał]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  strzał

Połączenia

  • próbne odstrzały
  • odstrzał skał
  • ewidencja odstrzałów
  • wykonywać odstrzał

Cytaty

W czasie odstrzału osunęła się bryła węgla i przygniotła górnika.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Busz po polsku, 2007

[...] kopalnia kwarcu rozpoczęła próbne odstrzały. Okoliczni mieszkańcy [...] usłyszeli kilka wybuchów.

źródło: NKJP: Agnieszka Bielawska: Kto będzie musiał ustąpić z pola walki?, Gazeta Wrocławska, 1999

Przystosowanie skoczni wymaga odstrzału skał po jednej ze stron stoku. [...] Po dokończeniu modernizacji na obiekcie będą się mogły odbywać wszystkie zawody [...].

źródło: NKJP: Grzegorz Kędziora: Mocny skok, Gazeta Wrocławska, 2002-10-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odstrzał
odstrzały
D. odstrzału
odstrzałów
C. odstrzałowi
odstrzałom
B. odstrzał
odstrzały
N. odstrzałem
odstrzałami
Ms. odstrzale
odstrzałach
W. odstrzale
odstrzały

Składnia

bez ograniczeń + odstrzał +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 24.07.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj