Chronologizacja
Pochodzenie
wł. cortina
1. w teatrze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka
Połączenia
- aksamitna, pluszowa; odsłonięta, opuszczona, podniesiona kurtyna; kurtyna teatralna
- kurtyna teatru; kurtyna Siemiradzkiego
- kurtyna opadła, podnosi się, poszła w górę,
- opuścić/opuszczać, podnieść/podnosić, rozsunąć kurtynę
- ciężki jak kurtyna
- opadać jak kurtyna
Cytaty
|
W 1894 - po raz pierwszy podniesiono kurtynę teatru miejskiego, namalowaną przez Henryka Siemiradzkiego. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-04-18 |
|
|
Tak właśnie jest z „Poppeą”. Jeszcze przed podniesieniem kurtyny spodziewamy się najgorszego. źródło: NKJP: Dorota Szwarcman: Premiera w Warszawskiej Operze Kameralnej, 1996-09-06 |
|
|
Widziałam, jak powieki wolno opadają mu na oczy. Jak kurtyna teatralna na zakończenie sztuki. źródło: NKJP: Tomasz Tyczyński: WIĘKSI NIŻ AIDS, Gazeta Wyborcza, 1993-03-17 |
|
|
I nagle na spokojnym dotąd, leniwym podwórku zaczął się ruch nagły jak w teatrze, kiedy skamieniałe po odsłonięciu kurtyny postacie ożywają w gorączkowej akcji źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kurtyna |
kurtyny |
|
| D. | kurtyny |
kurtyn |
|
| C. | kurtynie |
kurtynom |
|
| B. | kurtynę |
kurtyny |
|
| N. | kurtyną |
kurtynami |
|
| Ms. | kurtynie |
kurtynach |
|
| W. | kurtyno |
kurtyny |
2. deszczu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
Połączenia
- ognista kurtyna; kurtyna wodna, świetlna
- kurtyna chmur, deszczu, mgły, mroku, zieleni
Cytaty
|
Świata nie widać, zasłania go olbrzymia kurtyna deszczu. źródło: NKJP: Henryk Worcell: Zaklęte rewiry, 1989 |
|
|
Nagle na błękitnym niebie zasunęła się kurtyna chmur, które pokazały się tak nagle, że nawet nie zdążyliśmy policzyć do trzech. źródło: KWSJP: Szymon Grocholski, Szkoła Podstawowa w Zębie, kl. VII a: Wycieczka do Mołdawii, Tygodnik Podhalański, 1999 |
|
|
[...] mój palec sam odgarnął kurtynę czarnych włosów znad ucha. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra trzech szkieletów, 2003 |
|
|
Zza kurtyny zieleni wyłoniła się wysoka blondyna o figurze lalki Barbie. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001 |
|
|
Efektowna kurtyna wodna miała zapobiegać rozprzestrzenianiu się ognia na osiedle mieszkaniowe. źródło: NKJP: Zdzisław Surowiec: Katastrofa w Stalowej Woli - na niby, Echo Dnia, 2006-09-29 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kurtyna |
kurtyny |
|
| D. | kurtyny |
kurtyn |
|
| C. | kurtynie |
kurtynom |
|
| B. | kurtynę |
kurtyny |
|
| N. | kurtyną |
kurtynami |
|
| Ms. | kurtynie |
kurtynach |
|
| W. | kurtyno |
kurtyny |
Składnia
|
+ | kurtyna | + |
CZEGO
|
|
|
+ | kurtyna | + |
JAKA
|
3. wał obronny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wał |
Połączenia
- zachodnia, południowa, północna kurtyna
- bastiony i kurtyny
- budować kurtyny
Cytaty
|
Dawne średniowieczne mury obronne zastąpiono obmurowanymi od zewnątrz wałami ziemnymi, które otrzymały nazwę kurtyn. źródło: NKJP: R.H.B: Twierdza Jasna Góra, 1997 |
|
|
Dokonali tego [...], otaczając pałac założonym na planie pięcioboku zespołem dzieł obronnych, składającym się z pięciu zmurowanych z cegły i kamienia bastionów, tyluż masywnych kurtyn. źródło: NKJP: Rezydencja Lubomirskich, Dziennik Polski, 1999-04-23 |
|
|
Twierdzę starą, w II wersji planu, proponuje się wzmocnić trzema rawelinami zlokalizowanymi przed kurtynami zachodnią, północną i wschodnią. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kurtyna |
kurtyny |
|
| D. | kurtyny |
kurtyn |
|
| C. | kurtynie |
kurtynom |
|
| B. | kurtynę |
kurtyny |
|
| N. | kurtyną |
kurtynami |
|
| Ms. | kurtynie |
kurtynach |
|
| W. | kurtyno |
kurtyny |
Inne uwagi
Zwykle lm