UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wykląć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyklnę
wyklniemy
2 os. wyklniesz
wyklniecie
3 os. wyklnie
wyklną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wykląłem
+(e)m wyklął
wyklęłam
+(e)m wyklęła
wyklęłom
+(e)m wyklęło
wyklęliśmy
+(e)śmy wyklęli
wyklęłyśmy
+(e)śmy wyklęły
2 os. wykląłeś
+(e)ś wyklął
wyklęłaś
+(e)ś wyklęła
wyklęłoś
+(e)ś wyklęło
wyklęliście
+(e)ście wyklęli
wyklęłyście
+(e)ście wyklęły
3 os. wyklął
wyklęła
wyklęło
wyklęli
wyklęły

bezosobnik: wyklęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyklnijmy
2 os. wyklnij
wyklnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wykląłbym
bym wyklął
wyklęłabym
bym wyklęła
wyklęłobym
bym wyklęło
wyklęlibyśmy
byśmy wyklęli
wyklęłybyśmy
byśmy wyklęły
2 os. wykląłbyś
byś wyklął
wyklęłabyś
byś wyklęła
wyklęłobyś
byś wyklęło
wyklęlibyście
byście wyklęli
wyklęłybyście
byście wyklęły
3 os. wykląłby
by wyklął
wyklęłaby
by wyklęła
wyklęłoby
by wyklęło
wyklęliby
by wyklęli
wyklęłyby
by wyklęły

bezosobnik: wyklęto by

bezokolicznik: wykląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wykląwszy

gerundium: wyklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyklęcie
wyklęcia
D. wyklęcia
wyklęć
C. wyklęciu
wyklęciom
B. wyklęcie
wyklęcia
N. wyklęciem
wyklęciami
Ms. wyklęciu
wyklęciach
W. wyklęcie
wyklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyklęty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyklęty
wyklęty
wyklęty
wyklęte
wyklęta
D. wyklętego
wyklętego
wyklętego
wyklętego
wyklętej
C. wyklętemu
wyklętemu
wyklętemu
wyklętemu
wyklętej
B. wyklętego
wyklętego
wyklęty
wyklęte
wyklętą
N. wyklętym
wyklętym
wyklętym
wyklętym
wyklętą
Ms. wyklętym
wyklętym
wyklętym
wyklętym
wyklętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyklęci
wyklęci
wyklęte
wyklęte
D. wyklętych
wyklętych
wyklętych
wyklętych
C. wyklętym
wyklętym
wyklętym
wyklętym
B. wyklętych
wyklętych
wyklętych
wyklęte
N. wyklętymi
wyklętymi
wyklętymi
wyklętymi
Ms. wyklętych
wyklętych
wyklętych
wyklętych

odpowiednik aspektowy: wyklinać

Pochodzenie

Zob. kląć

1. heretyka

Definicja

oficjalnie wykluczyć ze społeczności religijnej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Cytaty

Sędziwy arcybiskup Jakub polecił się [...] zawieźć na wózku do obozu księcia seniora, wzywając go do zaprzestania wojny domowej prowadzonej przy pomocy pogańskich Prusów, a gdy napomnienia nie odniosły skutku, uroczyście wyklął Władysława.

źródło: NKJP: Tadeusz Wasilewski: Poczet królów polskich, 1978

Kahał siemiatycki miał [...] władzę nad małymi kahałami i skupiskami żydowskimi w okolicy Siemiatycz. [...] Wyklęto wtedy starszyznę siemiatycką za nieposłuszeństwo i swawolę (chodziło o sprawy podatkowe). Klątwę cofnięto, gdy starszyzna przeprosiła tykociński kahał.

źródło: NKJP: Marcin Korniluk: W rocznicę zagłady siemiatyckich Żydów, Głos Siemiatycz, 2007-12-11

Składnia

bez ograniczeń + wykląć +
KOGO

2. potomka

Definicja

potępić kogoś i zerwać z nim więzi lub wykluczyć poza społeczność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Połączenia

  • rodzina wyklęła
  • wykląć z rodziny

Cytaty

Matkę jej zabito, ojciec ją wyklął. Cudem uniknęła śmierci. Miała okropną młodość.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

[...] proszę nie podawać mojego nazwiska, bo babcia wyklęłaby mnie z rodziny.

źródło: NKJP: Jolanta Grzelak-Hodor: Z jednej ziemi, Gazeta Krakowska, 2002-06-21

W 1948 roku, kiedy jugosłowiańscy komuniści zbuntowali się przeciwko radzieckiemu autorytaryzmowi, domagając się odrobiny samodzielności, Stalin wyklął ich i wyrzucił z bloku.

źródło: Peter Kenez: Odkłamana historia Związku Radzieckiego, 2008 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + wykląć +
(z CZEGO)

3. agresję

Definicja

uznać coś za niepożądane i odrzucić poza daną społeczność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Cytaty

Po wojnie Niemcy historię swoją wyklęli, wojsko zlikwidowali, faszystowskie poglądy w kodeksie jako przestępstwo zapisali [...].

źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

W USA wyklęto papierosy. W senacie nie ma już palaczy.

źródło: NKJP: Choroba limuzynowa, Dziennik Polski, 2001-01-27

Składnia

bez ograniczeń + wykląć +
CO

4. wulgarnie

Definicja

przest. 
wypowiedzieć wulgarne słowa lub przekleństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bluzgnąć, bluznąć, ktoś rzucił mięsem, przekląć, zakląć

Cytaty

Matka opuściła ich w gniewie gdzieś koło pierwszej w nocy i wykląwszy od najgorszych, poszła spać do babki.

źródło: NKJP: Pogorzelisko, Dziennik Polski, 1999-12-17

Składnia

bez ograniczeń + wykląć +
JAK
Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj