UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

akcydens

Chronologizacja

1611, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akcydens
akcydensy
D. akcydensu
akcydensów
C. akcydensowi
akcydensom
B. akcydens
akcydensy
N. akcydensem
akcydensami
Ms. akcydensie
akcydensach
W. akcydensie
akcydensy

Pochodzenie

łac. accidens 'nieistotna cecha albo okoliczność; przypadek'

1. druk

Definicja

edytor. 
druk złożony z jednej kartki, taki jak etykieta, plakat lub dyplom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  druk

Cytaty

W czasach PRL jako jedyna w kraju produkowała okładki na polskie płyty gramofonowe. Robiła też drobne akcydensy - kalendarze i katalogi.

źródło: NKJP: Anna Mackiewicz: Łódzka drukarnia wybiera się na giełdę, Gazeta Wyborcza, 1995-05-30

Podejmując jakąkolwiek działalność gospodarczą należy zorientować się, jakiego rodzaju akcydensy będą nam potrzebne. Szeroki ich wybór dostępny jest w sklepach z akcesoriami biurowymi i papierniczych hurtowniach.

źródło: NKJP: (maś): W stosie dokumentów, Dziennik Bałtycki, 1998-08-20

Z ich oficyn wychodziły przepiękne pocztówki, wysokiej jakości akcydensy, z gustem wydane dzieła literackie i naukowe.

źródło: NKJP: (waw): Dawnych oficyn czar, Nowiny Raciborskie, 2006-04-18

2. coś przypadkowego

Definicja

książk. 
to, co ktoś postrzega jako przypadkowe i zmienne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Nie rozmawiamy o pozorach, akcydensach czy zewnętrznym blichtrze, ale o istocie sprawy.

źródło: NKJP: Internet

Interpretując Oświęcim i Gułag w planie historycznym czy politycznym, nie zrozumiemy nic z istoty problemu, zatrzymujemy się jedynie na drugorzędnych akcydensach.

źródło: NKJP: Dariusz Czaja: Lekcje ciemności, 2009

3. dochód

Definicja

przest. 
dodatkowy dochód

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dochód

Cytaty

[...] rewizorom i strażnikom wyznaczono obok określonej pensji [...] akcydens [...].

źródło: Ryszarda Czepulis-Rastenis: Inteligencja polska XIX i XX wieku, 1987 (books.google.pl)

Akcydens stanowią ofiary z chrztów, ślubów i pogrzebów.

źródło: NKJP: (syp): Kolęda i koperta, Dziennik Polski, 2006-01-09

4. gwiazd

Definicja

astr. 
określony układ ciał niebieskich w chwili urodzenia się osoby, dla której stawiany jest horoskop - prognoza przyszłych wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat gwiazdy i planety

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

[...] jego znak był w bardzo niekorzystnym akcydensie i nawet gdyby nie poleciał, był w dużym niebezpieczeństwie [...].

źródło: Internet: wyborcza.pl

– Data urodzin? – dociskam. I tak dalej. Co dalej: standardowa procedura. Czoło marszczyć, białkami przewracać, na mapie nieba szukać rady, na liczydle liczyć akcydensy.

źródło: Jan Wróbel: Stawiam horoskop ważnej osobie, Wprost, 2011-12-27 (wprost.pl)

Dlaczego ludzie przywiązują tak wielką wagę do magii liczb i akcydensów gwiezdnych?
– Potrzebujemy tego. Utwierdza nas to w przekonaniu, że coś nam się uda, że niebiosa nam sprzyjają.

źródło: NKJP: Szymon Sikorski: 7.07.2007, czyli magia cyfr, Gazeta Krakowska, 2007-06-16

Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj