UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przejście

Chronologizacja

XVIII w., Bańk
Od XIV w. przeszcie.

Pochodzenie

Zob. iść

1. miejsce

Definicja

miejsce, którym można przedostać się dokądś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

  • ciasne, szerokie, tajemne, tajne, ukryte, wąskie; oznakowane, wyznaczone przejście; przejście graniczne, podziemne, przeciwpożarowe
  • przejście dla pieszych
  • przejście między domami, między ławkami
  • blokować, tarasować, zablokować, zagradzać, zamurować; robić przejście
  • usunąć, wyjść; korzystać z przejścia
  • stanąć; potrącić na przejściu; stać w przejściu
  • połączone przejściem

Cytaty

Przedostał się wąziutkim przejściem między skrzyniami do kolejnych drzwi [...].

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002

Izbę wydezynfekowano, odnowiono do gruntu i przebito przejście do kantoru.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1974

Ludzie zaczęli rozsuwać się na boki, robiąc przejście środkiem nawy.

źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008

Projekt zakłada, że w przejściu zmieszczą się chodnik i ścieżka rowerowa o łącznej szerokości 4 metrów.

źródło: NKJP: Bartosz Wawryszuk: Szerzej, jaśniej, bezpieczniej, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-12-02

Wąskimi przejściami przekopanymi wzdłuż zasypanych śniegiem ulic krążyło więcej osób, niż mógł przypuszczać.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przejście
przejścia
D. przejścia
przejść
C. przejściu
przejściom
B. przejście
przejścia
N. przejściem
przejściami
Ms. przejściu
przejściach
W. przejście
przejścia

Składnia

bez ograniczeń + przejście +
(między CZYM[sub]pl[/sub])
bez ograniczeń + przejście +
(między CZYM a CZYM)

2. okres

Definicja

część pośrednia, łącząca dwie fazy jakiegoś procesu, działania lub zjawiska

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • ewolucyjne; muzyczne; płynne przejście
  • przejście od dyktatury do demokracji, od jakiejś epoki do jakiejś epoki

Cytaty

[...] ewolucyjne przejście od ryb do lądowych zwierząt czworonożnych wydawało się być bardzo dobrze udokumentowane w nauce.

źródło: NKJP: trollbarbatus: Megaodkrycie!, Dlaczego?, 2010-01-07

Stres pourlopowy to przejście od stanu błogiego relaksu do codziennej rutyny.

źródło: NKJP: Izabela Kielczyk: Stres pourlopowy a efektywność pracy, Praca i Zdrowie, 2007-03-09

[...] należy wymienić właściwą mu potrzebę opieki [...], która przejawiała się gwałtownymi przejściami od intensywnej przyjaźni do równie intensywnej nienawiści [...].

źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007

Dekadentyzm to przejście między epokami i pojawiało się w sztuce kilkakrotnie, to coś przejściowego, wstecznego.

źródło: NKJP: Sylwia Góra: „Sztuka powinna być moralna...”, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2007-09-06

Kompozycje są powiązane instrumentalnymi przejściami, dzięki czemu widownia nie ma ani chwili wytchnienia.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem : kronnika czasów popkultury, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przejście
przejścia
D. przejścia
przejść
C. przejściu
przejściom
B. przejście
przejścia
N. przejściem
przejściami
Ms. przejściu
przejściach
W. przejście
przejścia

Składnia

bez ograniczeń + przejście +
(od CZEGO) + (do CZEGO)
bez ograniczeń + przejście +
(między CZYM[sub]pl[/sub])
bez ograniczeń + przejście +
(między CZYM a CZYM)

3. przeżycie

Definicja

zdarzenie w czyimś życiu wywołujące przykre doznania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

  • dramatyczne, straszne, tragiczne, trudne; ostatnie przejścia
  • ktoś po przejściach

Cytaty

O swoich więziennych przejściach mówiła tylko wtedy, gdy coś ją silnie wyprowadziło z równowagi.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

[...] główny bohater jest policjantem po przejściach – zabił człowieka.

źródło: NKJP: Konrad Wągrowski: Agent Bauer w Krainie Zbuntowanych Luster, Esensja, 2008-11

Po ostatnich przejściach wszystko już wydawało mu się jakieś inne, mniej warte zachodu.

źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009

Człowiek po takich przejściach może być emocjonalnie głęboko rozchwiany.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Austriacy tak byli tym olśnieni, że uważali widowisko za najbardziej wstrząsające przejście swego życia.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przejście
przejścia
D. przejścia
przejść
C. przejściu
przejściom
B. przejście
przejścia
N. przejściem
przejściami
Ms. przejściu
przejściach
W. przejście
przejścia

Inne uwagi

Zwykle lm

Data ostatniej modyfikacji: 30.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj