UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

idiom

Chronologizacja

1714, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. idiom
 idiomy
D. idiomu
 idiomów
C. idiomowi
 idiomom
B. idiom
 idiomy
N. idiomem
 idiomami
Ms. idiomie
 idiomach
W. idiomie
 idiomy

1. frazeologizm

Definicja

jęz. 
stałe połączenie wyrazów, funkcjonujące w języku jako całość, którego znaczenie nie wynika ze znaczeń poszczególnych elementów tego połączenia

Noty o użyciu

Używany jako termin językoznawczy i różnie definiowany w zależności od założeń teoretycznych danego opisu języka.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

synonimy:  frazeologizm, idiomat, idiomatyzm, idiomek

Połączenia

  • angielskie, hiszpańskie, niemieckie, polskie... idiomy
  • słownik idiomów

Cytaty

Na pewno spodoba Wam się idiom mieć motyle w żołądku - doskonale odzwierciedla stan przedmaturalnego napięcia!

źródło: NKJP: Maturzyści, Gazeta Poznańska, 2001-11-26

Wiele chińskich przysłów i idiomów odnosi się do smoka, na przykład powiedzenie „Pragnąć, by dziecko zostało smokiem” (望子成龍) odnosi się do rodziców, którzy mają wygórowane ambicje w stosunku do dzieci.

źródło: NKJP: Internet

2. język

Definicja

książk. 
zbiór słów i reguł ich łączenia w wypowiedzenia, służący do porozumiewania się między sobą jakiejś grupy ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

synonimy:  idiomatyzm

Cytaty

Na pytanie: „Czy esperanto stanie się idiomem międzynarodowym?” odpowiada: „Jeśli o to chodzi - jestem sceptykiem”.

źródło: NKJP: Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1995-05-01

Choć nie jestem pewien, czy Polak tak łatwo zrozumiałby współczesną pieśń słowacką i trudno mi zaakceptować mieszanie zróżnicowania diachronicznego z synchronicznym, to mogę się zgodzić z główną myślą - że możliwość komunikacji nie jest jedynym kryterium przy stwierdzaniu, czy dwa idiomy są odmianami tego samego języka.

źródło: NKJP: Internet

3. styl

Definicja

kultur. 
zbiór cech charakterystycznych dla dzieł danego autora, grupy społecznej, epoki lub gatunku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  idiomat, idiomatyka

Połączenia

  • idiom muzyczny

Cytaty

Realizuje swoje animacje w oryginalnej, wymyślonej przez siebie technice. To wszystko stanowi o niezwykle wyrazistym, bardzo autorskim i osobistym idiomie artysty, dzięki któremu jego filmy są natychmiast rozpoznawalne.

źródło: NKJP: Internet

Malując akwarele, stworzył swój niepowtarzalny idiom. Jego obrazy wyrażają afirmację dla świata, który już istnieje i jest wypełniony sensem, zanim zajmie się nim sztuka.

źródło: NKJP: Alfred Marek Wierzbicki: ...na ziemi w Lublinie..., 2008

Przede wszystkim znają idiom muzyki jazzowej, dysponując profesjonalnym warsztatem ­nieporównywalnym z pokoleniem startującym przed dwudziestu laty.

źródło: NKJP: Stanisław Dąbek: Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku, 1996

Teraz powracają Tymoteusz Karpowicz, Jerzy Ficowski czy Witold Wirpsza - istniejący gdzieś na zapleczu historii literatury, a objawiający się jako twórcy, którzy w dużej mierze antycypowali nowoczesne idiomy poetyckie.

źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Federacja niepodległych nisz, Polityka, 2005-06-25

Składnia

bez ograniczeń + idiom +
KOGO/CZEGO
bez ograniczeń + idiom +
JAKI
Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN