UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

alabaster

Chronologizacja

1419, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. alabaster
alabastry
D. alabastru
alabastrów
C. alabastrowi
alabastrom
B. alabaster
alabastry
N. alabastrem
alabastrami
Ms. alabastrze
alabastrach
W. alabastrze
alabastry

Pochodzenie

łac. alabaster

z gr. alábastros

Gr. alábastros pierwotnie 'flakonik na wonności', nazwa została przeniesiona na materiał, z którego był wykonywany (Bańk.).

1.a skała

Definicja

biała, nieprzezroczysta lub lekko prześwitująca skała wykorzystywana w rzeźbiarstwie i wyrobie przedmiotów ozdobnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  skała

Połączenia

  • rzeźba z alabastru
  • wykonać coś z alabastru
  • biały jak alabaster

Cytaty

W końcu, razem z innymi Polakami, uciekli w step. Udało im się odkryć złoża alabastru. Gdy złapali ich Rosjanie – przeżyli, bo dzięki nim powstała kopalnia.

źródło: NKJP: (ZYLA): Wróciła z Syberii, Gazeta Wrocławska, 2005-08-13

Znana w przeszłości kopalnia alabastru w Łopuszcze, z której czerpano surowiec na potrzeby m.in. Zamku Królewskiego w Warszawie, też upadła.

źródło: NKJP: Na tropach zdrajcy, Dziennik Polski, 2004-04-02

Miejscowe pokłady alabastru są największymi w Europie.

źródło: NKJP: Internet

U podnóża gór, wzdłuż wybrzeża, ciągną się szeregi zakładów kamieniarskich, pracowni rzeźbiarskich. Cała ta kraina żyje z marmuru, choć obrabia się tu również granit, alabaster, onyks i inne kamienie, miejscowe, a także przywożone statkami z Grecji, Belgii, a nawet Wenezueli.

źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Marmur z Alp Apuańskich, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

Przybywały nie tylko transporty wina i oliwy, ale i materiałów budowlanych, kosztownych marmurów, granitów, porfirów, alabastrów z Egiptu, Grecji, wysp Morza Egejskiego.

źródło: NKJP: Niezwykłe wzgórze, Dziennik Polski, 1999-07-09

1.b ozdoba

Definicja

przedmiot wykonany z alabastru - minerału

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Cytaty

Ona. Była niemożliwie cienka w pasie, dajmy na to jak łodyga [...]. Rozsiadła się, cała w perłach, jedwabiach, ażurach, alabastrach, rękawiczkach na pół palca skórzanych, z włosami w kolorze żytnim, na końcach przechodzących, nie wiadomo dlaczego, w kołtun.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Żmudne wyliczenia zajmują kilkanaście stron. Władysław [...] dowiaduje się z nich, co leży w wagonach towarowych na stacji w Ząbkowicach Śląskich. Czyta: obrazy na desce z XV wieku, dzieła Willmanna, rzeźby kamienne i brązy, „skrzynie wielkie” z nieznaną zawartością, pudła z porcelaną, ceramiką, fajansem, alabastrami.

źródło: NKJP: Joanna Lamparska: Historia ceglanej zbrodni, Dziennik Polski, 2005-01-29

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj