UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

warchlak

Chronologizacja

XVIII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. warchlak
warchlaki
D. warchlaka
warchlaków
C. warchlakowi
warchlakom
B. warchlaka
warchlaki
N. warchlakiem
warchlakami
Ms. warchlaku
warchlakach
W. warchlaku
warchlaki

Pochodzenie

niem. Ferkel 'młoda świnia od urodzenia do odsadzenia od matki; brudas; moralnie zdeprawowana, bezwstydna osoba '

1. prosię

Definicja

prosię w wieku od dwóch do czterech miesięcy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  prosię

Połączenia

  • młode, różowe warchlaki
  • prosięta i warchlaki, warchlaki i tuczniki

Cytaty

Na ulicy pełno było kur i kaczek. Drogę przebiegła maciora z różowiutkim warchlakiem.

źródło: Wacław Biliński: Wrócić do siebie, 1977

Z otwartego chlewika dochodziło chrząkanie warchlaka.

źródło: Anna Łajming: Od dziś do jutra, 1976

Większość rolników nastawiona jest na hodowlę trzody. Gdy kupowali warchlaki, kilogram kosztował 12 tys. zł. Po kilku miesiącach, gdy się podchowały, cena za kilogram tucznika spadła do 7 tys.

źródło: NKJP: Kuba Andrzejewski: Można inaczej, Gazeta Wyborcza, 1992-07-14

2. dzik

Definicja

dzik w pierwszym roku życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dzik

Połączenia

  • młode, pasiaste, pręgowane warchlaki
  • locha z warchlakami

Cytaty

Locha w razie pisku warchlaka nie waha się zaatakować myśliwego.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Maleńkie warchlaki podchodziły blisko. Były jeszcze niedoświadczone i nie bały się człowieka. W końcu postanowiłem się wycofać. Zrobiłem krok w tył, potem drugi - pod butem trzasnęła gałązka. Warchlak, który był najbliżej, kwiknął i pobiegł do mamy. Locha momentalnie odwróciła się ku mnie.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Wajrak dzika spotyka, Gazeta Wyborcza, 1994-09-13

Dziki podchodziły tak blisko, że można by je było, stojąc w furtce, dotknąć ręką. Zostawiały po sobie zrytą i stratowaną ziemię. Pasiaste warchlaki zbijały się w ciasną gromadkę u boku matki na każde jej ostrzegawcze chrząknięcie.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

3. osoba

Definicja

pot.  pejorat. 
osoba zachowująca się niekulturalnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

Niełatwa to rzecz, borykać się z tak dzikim warchlakiem jak ja.

źródło: Marcin Mortka: Trylogia nordycka. Tom 2. Świt po bitwie, 2015

- Ach, ty warchlaku, prosiaku, opasie, ty szympansico, ty papugo, mała żmijo cętkowana, ty jaszczurko, wężownico - wymyślała Leontynka ulubionymi epitetami, którymi określała Irusię [...]

źródło: Krzysztof Kąkolewski: Najpiękniejsze i najskromniejsze, 2000

Nie rozumie duchowy pigmej, że można głodem przymierać, w lokajskiej liberii warchlakom do stołu podawać [...]

źródło: Tadeusz Nowakowski: Powrót Taty, Kultura, 1962

Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj