UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

warchoł

Chronologizacja

1488, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. warchoł
warchołowie
ndepr
warchoły
depr
D. warchoła
warchołów
C. warchołowi
warchołom
B. warchoła
warchołów
N. warchołem
warchołami
Ms. warchole
warchołach
W. warchole
warchołowie
ndepr
warchoły
depr

Pochodzenie

Zob. warcholić się

Definicja

książk.  pejorat. 
osoba wywołująca kłótnie oraz zamęt, a także łamiąca prawo dla osiągnięcia własnych korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • polityczny; sławny, znany warchoł; sejmowe; szlacheckie warchoły
  • warchoł i pieniacz, warchoł i zdrajca; warchoły i pijanice, warchoły i wichrzyciele; awanturnicy i warchoły, pijacy i warchoły
  • potępić/potępiać warchołów

Cytaty

Po kilku godzinach ruch został przywrócony, prowodyrzy aresztowani i będą odpowiadać przed kolegiami i sądami. Społeczeństwo Radomia, Płocka i Ursusa jest oburzone tym, że w ich miastach znalazły się bandy warchołów i zamierza dać im zdecydowany odpór.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart, Dziewczyna z Ipanemy, 2003

W dobie zaborów za naganne uznano także zbyt łagodne traktowanie zdrajców czy warchołów, którzy stawali na czele buntów przeciwko monarsze.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir, Silva rerum historicarum, 2002

W konfederacji barskiej znalazły się elementy najróżniejsze, wrogowie Stanisława Augusta i warchołowie, masoni i katolicy.

źródło: Karol Górski, Zarys dziejów katolicyzmu polskiego, 2008

Sytuacja, gdy urzędnik państwowy [...], dziennikarz czy ktokolwiek inny feruje wyroki, nie czekając, aż uczyni to sąd, jest w państwie prawa skandalem wołającym o pomstę do nieba. Taki urzędniczo-dziennikarski warchoł [...], powinien zostać boleśnie ukarany tak, aby nigdy więcej nie przyszło mu do głowy ogłaszać przestępcami ludzi, którym sąd jeszcze winy nie udowodnił!

źródło: NKJP: Internet

Zachowujemy się jak burzyciele i warchoły, którzy w walce o władzę poświęcają wszystko, domy i rodziny [...]

źródło: NKJP: G. Wawoczny, Dramatyczna sesja, Nowiny Raciborskie, 2004-02-03

Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj