UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wybić

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. bić

1. korek

Definicja

uderzając, spowodować wypadnięcie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wypchnąć, wytłuc, wytrącić
	antonimy:	wbić

Połączenia

chuligan, sprawca, włamywacz wybił; złodzieje wybili
wybić korek, okno, szybę
wybić kamieniem

Cytaty

	Jeszcze tylko trzech stało pod bramą, obrzucając rodzinę doktora Jakuba obelgami i pomstując na Żydów. Najstarszy z nich wyjął z kieszeni „mierzawczyka”, wybił korek uderzeniem dłoni i jednym łykiem wychylił zawartość butelczyny. źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958
	Podmuch wybił wówczas szyby na schroniskowej werandzie, a leżące na stołach kubki i widelce powbijał w przeciwległą ścianę. źródło: KWSJP: Marek Grocholski: Alarm lawinowy, Tygodnik Podhalański nr 7, 1999
	Rzecz tylko w tym, że aby czarownicę zobaczyć, trzeba patrzeć przez deskę ze starej trumny, a ta deska musi być koniecznie z sękiem, który trzeba wybić i dopiero przez dziurę po sęku widzi się, która jest czarownicą, a która nie. źródło: KWSJP: Lucyna Legut: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości, 1983
	Wdrapałyśmy się natychmiast na stertę worów, a kierowca zręcznym ruchem wybił korek butelki i nie odrywając jej od ust, natychmiast wypił do dna. źródło: NKJP: Anna Kowalska-Lewicka: Koniec wojny na Podhalu, Tygodnik Podhalański nr 8, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

wybić

CO + (CZYM)

2. dziurę

Definicja

uderzając, zrobić otwór lub wnękę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przebić

Połączenia

wybić dziurę, drzwi, otwór

Cytaty

	Dariusz H. (28 lat), Stanisław S. (33 lata) i Adam C. (27 lat) uciekli ze szpitala psychiatrycznego w sobotę wieczorem. Obezwładnili salową, wybili dziurę w drzwiach i przeskoczyli przez trzymetrowy mur. źródło: KWSJP: Policja nadal szuka Adama C., Metropol nr 13/03, 2001
	Uszerowi trudno było się rozstawać z mieszkaniem, w którym zdążył zainstalować gaz, grzejniki do bieżącej wody, wstawić nowe kaflowe piece, wybić spiżarkę w grubej ścianie pod oknem, położyć linoleum. źródło: KWSJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998
	Ksiądz Piolanti prowadzi mnie do wąskich, niewielkich drzwi. Wybito je w murze później: poznaję to po ich prostokątnym kształcie. źródło: KWSJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960
	Dwa ostatnie pociski w efekcie podrzutu broni wybiły nieduże kratery w północnej ścianie. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

wybić

CO + w CZYM

3. piłkę

Definicja

uderzeniem spowodować, że piłka lub krążek hokejowy zaczyna się poruszać w określonym kierunku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

antonimy:

wbić

Połączenia

bramkarz, obrońca wybił
wybić krążek, piłkę
wybić głową
wybić z bramki

Cytaty

Chwilę później po strzale Minarzika Soliński wybił krążek przed siebie, a Valusiak posłał go pod poprzeczkę.

źródło: NKJP: Szałaśny natchnął kolegów, Gazeta Krakowska, 2007-09-08

W 64 minucie po strzale Marka Kubisza Patryk Rachwał wybił piłkę z linii bramkowej, a dobijający Tomasz Szewczuk bombą z 7 metrów trafił... w twarz Wojciecha Myszora stojącego na linii piątki.

źródło: NKJP: Jerzy Dusik: Nie mogli trafić, Dziennik Zachodni, 2004-10-25

Po kilku minutach polski bramkarz niemal z bramki wybił piłkę uderzoną głową przez Iversena.

źródło: NKJP: Maciej Lehmann: Witajcie piłkarskie salony, Gazeta Poznańska, 2001-09-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

Rz_osobowy

wybić

CO + (SKĄD/DOKĄD)

4. nóż z ręki

Definicja

uderzeniem spowodować, że ktoś przestał trzymać przedmiot

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrącić

Połączenia

wybić z dłoni, z ręki

Cytaty

Trafił go w rękę, chociaż mierzył wyżej, i pewnie poprawiłby jeszcze raz, gdyby sąsiad Piotr K. nie wybił mu noża z ręki sztachetą.

źródło: KWSJP: Dariusz Koźlenko: Coś w ludziach pękło, Ozon nr 13, 2005

W końcu Penge Afra nie miał już gdzie się cofnąć. A zaraz potem Liść potężnym uderzeniem wybił topór z jego dłoni.

źródło: KWSJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Ale nie wybił mi broni z ręki.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

Rz_osobowy

wybić

CO + z CZEGO + (CZYM)

5. kogoś pasem

Definicja

przest.

wielokrotnie uderzając kogoś, zadać mu ból

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Małą rozebrano do naga i stary akrobata wybił ją pasem.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

Składnia

wybić

KOGO + CZYM

6. ze snu

Definicja

sprawić, że ktoś nie może wrócić do przerwanej czynności lub stanu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozproszyć
	hiperonimy:	przeszkodzić

Połączenia

wybić z rozmyślań, ze snu

Cytaty

	W sali było sześć–siedem stolików, mój ustawiony centralnie i tamte go poniekąd osaczały, a tym, co wybiło mnie z relaksującej zadumy, było nagłe, silne i nieprzyjemne wrażenie mojej obcości tu i teraz. źródło: KWSJP: Witold Horwath: Seans, 1997
	Moja odpowiedź pewnie błyskawicznie wybiłaby ją z odrętwienia. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Z rozmyślań wybił go równy krok dwóch mężczyzn. źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka-Dońska: Stolik z fotografią, 1975
	Polek, spocony i wybity ze snu, nie rezygnuje jednak. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

Składnia

Rz_nieżywotny

wybić

KOGO + z CZEGO

7. ząb

Definicja

uderzywszy, pozbawić kogoś oka lub zęba

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

wybić oko, ząb

Cytaty

Jestem dręczycielem, gdyż memu psu Filusiowi wybiłem kamieniem oko - mówił jeden - Jestem dręczycielem, gdyż mego psa Dżeka wepchnąłem do dołu z wapnem - mówił drugi.

źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946

Ojciec w czasie I wojny światowej stracił oko. Wybił mu je odłamek bomby lotniczej.

źródło: KWSJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Ojca pobił wielokrotnie, wybił ząb, spowodował wstrząśnienie mózgu.

źródło: NKJP: Horror rodzinny z epilogiem, Gazeta Krakowska, 2003-08-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

wybić

CO + (KOMU) + (CZYM)

8. palec

Definicja

spowodować przemieszczenie palca lub barku względem stawu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

wybić bark, palec

Cytaty

Wówczas złamał Halinie dwa żebra i wybił bark.

źródło: KWSJP: Tomasz Kwapich: Normalne życie..., Detektyw nr 5 (153), 1999

Zdecydowałem się postawić na Gruszkę, a nie Wlazłego, bo Piotr jest w świetnej formie, a Mariusz po tym, jak wybił palec i dwa dni nie trenował, nieco wypadł z rytmu.

źródło: NKJP: Paweł Hochstim Triest: Gruszka lepszy od Wlazłego, Dziennik Zachodni, 2010-09-25

Guzów, otarć, wybitych barków i naderwanych uszu nie stwierdzono.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

wybić

Odesłania

Zob. też:

zwichnąć

9. monety

Definicja

wyprodukować przez wyciskanie w metalu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Połączenia

wybić medal, monetę

Cytaty

	Mennica państwowa wybiła ponad 2,3 mld sztuk nowych monet (nie licząc nominałów mniejszych niż 10 gr) o łącznej wartości 1,957 bln zł. źródło: KWSJP: Paweł Wrabec: Wrzuć i kup, Polityka, 2005
	Nie było pieniędzy na wypłacenie żołdu, więc dla potrzeb skarbu królewskiego polecono mincerzowi królewskiemu wybić byle jakie szelągi - bez respektowania ich stopy menniczej - na kilkanaście milionów złotych. źródło: KWSJP: Teresa Kuczyńska: Czego to człowiek nie wymyśli, 1972
	W 1822 r. Rościszewski własnym kosztem kazał wybić na wzór dwa egzemplarze takiego medalu z napisem: Za założenie Publicznej Biblioteki we Lwowie - ziomkowie, 1820. źródło: KWSJP: Władysława Jabłońska: Józef Maksymilian Ossoliński, 1967
	Medalion przedzielony był na dwie połowy. Na każdej z nich wybito nazwisko, imię i numer. źródło: KWSJP: Wicenty Z. Milenuszkiewicz: Wybierać kotwicę, 1964

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiedniki aspektowe: wybijać , bić

Składnia

Rz_osobowy

wybić

10. mebel tkaniną

Definicja

trwale pokryć powierzchnię materiałem lub inną powłoką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obić
	hiperonimy:	pokryć

Połączenia

wybić materiałem, tkaniną

Cytaty

	Korzystając z doświadczeń jeńców, którzy pracowali kiedyś w górnictwie i znali się na podziemnej akustyce, ściany tej jamy wybiliśmy kocami. źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983
	W komnacie ściany wybito fioletową materią, tłoczoną w srebrzystoszare wzory. źródło: KWSJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	Na lewo od kontuaru, za którym zazwyczaj drzemał oficer w zielonym mundurze, z koalicyjką obciążoną pistoletem, znajdowała się winda. Była wybita ciemnoczerwonym suknem, już dobrze spłowiałym, miejscami zaś przetartym. źródło: KWSJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003
	Szczelne okna, grube drzwi, wnętrza wybite korkiem tłumiącym nadmiar śladów życia. źródło: KWSJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

wybić

CO + CZYM

11. licznik

Definicja

wskazać ilość zużytej energii, wody, gazu lub przejechanych kilometrów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

licznik wybił

Cytaty

Gdy licznik samochodu wybił szesnaście mil, minęli bramę jakby farmy stojącej na uboczu i ogrodzonej drucianą siatką.

źródło: KWSJP: Jerzy Bronisławski: Zanim przyjdą o świcie, 1969

Licznik wybił 5,50, mężczyzna dokładnie wylicza żądaną sumę.

źródło: NKJP: Leszek Literski: Jeden dzień z życia taksówkarza, Dziennik Powiatu Bytowskiego, 1999-10-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

odpowiedniki aspektowe: bić , wybijać

Składnia

Rz_nieżywotny

wybić

12. rytm

Definicja

odtworzyć rytm lub tempo

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

wybić rytm, tempo

Cytaty

Maklako wybił rytm nogą i zaczęli jak zwykle w g-moll.

źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

I raz, i dwa, i trzy, i razem! – Wafel wybił rytm nogą.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007

Jak poznać i wybić rytm, jeżeli mamy podane tylko akordy?

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

Rz_osobowy

wybić

CO + (CZYM)

13. woda

Definicja

wydobyć się skądś nagle i energicznie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wylać

Połączenia

woda wybiła; szambo wybiło

Cytaty

	Woda wybiła na metr wysoko. Autobusy nie mają jak przejechać. Nie ma jak przejść. źródło: NKJP: Bydgoszcz: Awaria wodociągu na ulicy Kołobrzeskiej w Bydgoszczy, Gazeta Pomorska, 2010-03-19
	Najpierw woda wybiła z otworu kanalizacyjnego w wannie - opowiada pan Zenon. źródło: NKJP: Powodzianie z ul. Śląskiej, Express Ilustrowany, 2001-07-28
	Co będzie, jeśli źródło któregoś dnia wybije? źródło: KWSJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002
	W blokach i ciągu handlowym przy ul. Sowińskiego ponownie wybiło szambo. Powód? Znów zapchana kanalizacja. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

Rz_nieżywotny

wybić

(SKĄD/DOKĄD)

14. zegar godziny

Definicja

wydając dźwięki, zasygnalizować coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu

Połączenia

zegar wybił; godzina, północ wybiła
wybić dwunastą

Cytaty

Już o czwartej zrobiło się ciemno, a kiedy dzwony katedralne wybiły pierwszą godzinę nocy, zabrzmiało to głucho i zimno.

źródło: KWSJP: Francesco Jovine: Ziemie Sacramento, 1976

Zegar wybił już pierwszą, a Aurelia wciąż nie spała.

źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Gdy wybiła północ, nie zabrakło życzeń oraz pokazu sztucznych ogni.

źródło: KWSJP: Dziennik Polski - Tarnów, 2004-01-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiedniki aspektowe: wybijać , bić

Składnia

Rz_nieżywotny

wybić

(CO)

15. jeńców

Definicja

zabić wszystkich ludzi lub wszystkie zwierzęta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wyciąć
	hiperonimy:	zabić

Połączenia

wybić stado, zwierzynę

Cytaty

	Choć w walce z Turkami poległ w 1444 roku król Polski Władysław Warneńczyk [...] a podczas nieudanej wyprawy mołdawskiej Jana Olbrachta Turcy wybili tylu polskich rycerzy, że do języka weszło powiedzenie „za króla Olbrachta wyginęła szlachta”, stosunki polsko-tureckie długo układały się poprawnie. źródło: KWSJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Również późniejsze działania były podobne. W skrócie polegały one na tym, by jak najszybciej zidentyfikować strefy zagrożenia, odizolować je od reszty kraju oraz wybić stada podejrzane o chorobę. źródło: KWSJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002
	Ojciec chciał przeskoczyć przez nie, ale zdołał tylko wskoczyć największej na grzbiet. Świnia ryknęła i już ojciec leżał w błocie, a tamci go z niego wyciągali. Matka po tym zdarzeniu wybiła wszystkie świnie. źródło: KWSJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997
	Obecne w ludzkim genotypie mutacje prowadzące do chorób genetycznych, takich jak hemofilia, daltonizm, fenyloketonuria i nowotwory, to nic innego jak echa dawnych kataklizmów, które nawiedziły naszą planetę i niemal doszczętnie wybiły naszych przodków. źródło: KWSJP: Aleksandra Kowalczyk: My się zimy nie boimy, Ozon nr 4, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybiję	wybijemy
2 os.	wybijesz	wybijecie
3 os.	wybije	wybiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłem +(e)m wybił	wybiłam +(e)m wybiła	wybiłom +(e)m wybiło	wybiliśmy +(e)śmy wybili	wybiłyśmy +(e)śmy wybiły
2 os.	wybiłeś +(e)ś wybił	wybiłaś +(e)ś wybiła	wybiłoś +(e)ś wybiło	wybiliście +(e)ście wybili	wybiłyście +(e)ście wybiły
3 os.	wybił	wybiła	wybiło	wybili	wybiły

bezosobnik: wybito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybijmy
2 os.	wybij	wybijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybiłbym bym wybił	wybiłabym bym wybiła	wybiłobym bym wybiło	wybilibyśmy byśmy wybili	wybiłybyśmy byśmy wybiły
2 os.	wybiłbyś byś wybił	wybiłabyś byś wybiła	wybiłobyś byś wybiło	wybilibyście byście wybili	wybiłybyście byście wybiły
3 os.	wybiłby by wybił	wybiłaby by wybiła	wybiłoby by wybiło	wybiliby by wybili	wybiłyby by wybiły

bezosobnik: wybito by

bezokolicznik: wybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybiwszy

gerundium: wybicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybicie	wybicia
D.	wybicia	wybić
C.	wybiciu	wybiciom
B.	wybicie	wybicia
N.	wybiciem	wybiciami
Ms.	wybiciu	wybiciach
W.	wybicie	wybicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wybity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wybity	wybity	wybity	wybite	wybita
D.	wybitego	wybitego	wybitego	wybitego	wybitej
C.	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitemu	wybitej
B.	wybitego	wybitego	wybity	wybite	wybitą
N.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitą
Ms.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym	wybitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wybici	wybici	wybite	wybite
D.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych
C.	wybitym	wybitym	wybitym	wybitym
B.	wybitych	wybitych	wybitych	wybite
N.	wybitymi	wybitymi	wybitymi	wybitymi
Ms.	wybitych	wybitych	wybitych	wybitych

odpowiednik aspektowy: wybijać

Składnia

wybić

KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś wybił coś z głowy komuś
ktoś wybił coś ze łba komuś
ktoś wybił klin klinem
ktoś/coś wybił/wybiło z rytmu kogoś
ktoś/coś wybił/wybiło z uderzenia kogoś
wybiła czyjaś godzina
wybiła godzina
wybiła godzina zero
wybiła ostatnia godzina

Data ostatniej modyfikacji: 02.09.2020