UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nieskalany

Chronologizacja

1597, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nieskalany	nieskalany	nieskalany	nieskalane	nieskalana
D.	nieskalanego	nieskalanego	nieskalanego	nieskalanego	nieskalanej
C.	nieskalanemu	nieskalanemu	nieskalanemu	nieskalanemu	nieskalanej
B.	nieskalanego	nieskalanego	nieskalany	nieskalane	nieskalaną
N.	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym	nieskalaną
Ms.	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanej
W.	nieskalany	nieskalany	nieskalany	nieskalane	nieskalana

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nieskalani	nieskalani	nieskalane	nieskalane
D.	nieskalanych	nieskalanych	nieskalanych	nieskalanych
C.	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym	nieskalanym
B.	nieskalanych	nieskalanych	nieskalanych	nieskalane
N.	nieskalanymi	nieskalanymi	nieskalanymi	nieskalanymi
Ms.	nieskalanych	nieskalanych	nieskalanych	nieskalanych
W.	nieskalani	nieskalani	nieskalane	nieskalane

Pochodzenie

Zob. kalać

1. błękit

Definicja

książk.

wolny od domieszek, zanieczyszczeń, skaz

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

czysty, niepokalany, nieskazitelny, nieskażony

Połączenia

nieskalany błękit; nieskalana biel

Cytaty

	[...] świeża, soczysta zieleń wyraźnie odcinała się od nieskalanej bieli śniegu. źródło: NKJP: Stanisław Maj: Zawodowcy i amatorzy, Detektyw 4 (152) 1999
	Nawet chmurki pochowały się gdzieś i otaczał ich gładziutki, nieskalany błękit. źródło: NKJP: Ludwik Jerzy Kern: Ferdynand Wspaniały, 1963
	Spoglądam na listę zapisanych do dyskusji. Kartka jest zupełnie biała, nieskalana atramentem. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 53. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 stycznia 2004 r.
	Zapuściliśmy się w labirynt korytarzy, po których echem niósł się odgłos naszych kroków, mącąc niczym poza tym nieskalaną ciszę. źródło: NKJP:Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Składnia

	+	nieskalany	+	(CZYM)
szyk: neutralny

2. przyroda

Definicja

książk.

nieprzekształcony działaniem człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dziewiczy

Połączenia

nieskalany stan; nieskalana natura, przyroda, Ziemia

Cytaty

Dwa lata temu Kazik kupił wiejską chałupę z widokiem na czystą i nieskalaną naturę.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska, Leszek Talko: Talki w wielkim mieście, 2002

Wspaniałe widoki ośnieżonych gór, w które zewsząd wkrada się morze, piękna nieskalana przyroda i trwający dobę dzień corocznie ściąga do tego miasta rzesze turystów, a w ten szczególny weekend także miłośników kotów.

źródło: NKJP: AQ: Krakowskie mruczanki, Kot 2007-07

Składnia

	+	nieskalany	+	(CZYM)
szyk: neutralny

3. życiorys

Definicja

książk.

taki, któremu nie można nic zarzucić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kryształowy, niepokalany, nieposzlakowany

Połączenia

nieskalany autorytet, wizerunek; nieskalana dusza; opinia, przeszłość; nieskalane imię, sumienie
nieskalany grzechem, kłamstwem, komercją

Cytaty

	Nie otrzymałem żadnej odpowiedzi, a biuro, które wysłało mnie na Cypr, nadal ma certyfikaty i nieskalaną opinię. źródło: NKJP: Magdalena Kufrerj: Droga skarga, Dziennik Polski, 2006-07-06
	Wielu Rosjan, dotąd kibicujących Jawlińskiemu, demokracie o czystych rękach i nieskalanej reputacji, rozczarowały jego antywojenne wystąpienia. źródło: NKJP: Andrzej Zaucha: Putin wie wszystko, Polityka, 2000-03-11
	Do tego dochodzi jeszcze ta obrzydliwa retoryka o tanim państwie, ograniczeniu przywilejów władzy, przedwyborcze przysięgi o nieskalanej uczciwości. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Szast – prast: Wielkie żarcie czyli zgoda przy kasie, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-22
	Cała jego baśniowa twórczość to apel o to, by dorosły odnalazł w sobie dziecko - istotę nieskalaną zakłamaniem i konwenansami. źródło: NKJP: Andersen dla dorosłych, Dziennik Polski, 2006-09-16

Składnia

	+	nieskalany	+	(CZYM)
szyk: neutralny

4. dziewica

Definicja

książk.

o kobiecie: taka, która z nikim nie współżyła seksualnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Cytaty

Prorok wyakcentował specjalnie jedyną w swoim rodzaju godność przyszłej Matki Mesjasza, która zarówno przed, jak i po urodzeniu Go pozostała na zawsze nieskalaną Dziewicą.

źródło: NKJP: Janusz Nawrot: Narodzenie Jezusa, Gazeta Poznańska, 2002-12-14

5. myślą

Definicja

pot.

taki, który nie miał kontaktu z tym, co nazywa określany rzeczownik

Noty o użyciu

Zwykle używane ironicznie lub żartobliwie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nieskażony

Cytaty

- Jak to kto? - mężczyzna w obszarpanych sztruksach i koszulce od dawna nieskalanej detergentem poklepał go po ramieniu.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Ani to śmieszne, ani wciągające [...] A nieskalana myślą twarz głównego bohatera, która na dodatek nie generuje żadnych dźwięków (poza samą końcówką), z czasem zaczyna nudzić i irytować.

źródło: NKJP: Internet

Nie ma to jak szlachecka i klesza arystokracja.... łapy nieskalane pracą, tłuste brzuchy, podwójne podbródki...

źródło: NKJP: Internet

Składnia

	+	nieskalany	+	CZYM
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 30.09.2020