UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

karczować

Chronologizacja

1779, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. karczuję
karczujemy
2 os. karczujesz
karczujecie
3 os. karczuje
karczują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. karczowałem
+(e)m karczował
karczowałam
+(e)m karczowała
karczowałom
+(e)m karczowało
karczowaliśmy
+(e)śmy karczowali
karczowałyśmy
+(e)śmy karczowały
2 os. karczowałeś
+(e)ś karczował
karczowałaś
+(e)ś karczowała
karczowałoś
+(e)ś karczowało
karczowaliście
+(e)ście karczowali
karczowałyście
+(e)ście karczowały
3 os. karczował
karczowała
karczowało
karczowali
karczowały

bezosobnik: karczowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę karczował
będę karczować
będę karczowała
będę karczować
będę karczowało
będę karczować
będziemy karczowali
będziemy karczować
będziemy karczowały
będziemy karczować
2 os. będziesz karczował
będziesz karczować
będziesz karczowała
będziesz karczować
będziesz karczowało
będziesz karczować
będziecie karczowali
będziecie karczować
będziecie karczowały
będziecie karczować
3 os. będzie karczował
będzie karczować
będzie karczowała
będzie karczować
będzie karczowało
będzie karczować
będą karczowali
będą karczować
będą karczowały
będą karczować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. karczujmy
2 os. karczuj
karczujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. karczowałbym
bym karczował
karczowałabym
bym karczowała
karczowałobym
bym karczowało
karczowalibyśmy
byśmy karczowali
karczowałybyśmy
byśmy karczowały
2 os. karczowałbyś
byś karczował
karczowałabyś
byś karczowała
karczowałobyś
byś karczowało
karczowalibyście
byście karczowali
karczowałybyście
byście karczowały
3 os. karczowałby
by karczował
karczowałaby
by karczowała
karczowałoby
by karczowało
karczowaliby
by karczowali
karczowałyby
by karczowały

bezosobnik: karczowano by

bezokolicznik: karczować

imiesłów przysłówkowy współczesny: karczując

gerundium: karczowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. karczowanie
karczowania
D. karczowania
karczowań
C. karczowaniu
karczowaniom
B. karczowanie
karczowania
N. karczowaniem
karczowaniami
Ms. karczowaniu
karczowaniach
W. karczowanie
karczowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: karczujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. karczujący
karczujący
karczujący
karczujące
karczująca
D. karczującego
karczującego
karczującego
karczującego
karczującej
C. karczującemu
karczującemu
karczującemu
karczującemu
karczującej
B. karczującego
karczującego
karczujący
karczujące
karczującą
N. karczującym
karczującym
karczującym
karczującym
karczującą
Ms. karczującym
karczującym
karczującym
karczującym
karczującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. karczujący
karczujący
karczujące
karczujące
D. karczujących
karczujących
karczujących
karczujących
C. karczującym
karczującym
karczującym
karczującym
B. karczujących
karczujących
karczujących
karczujące
N. karczującymi
karczującymi
karczującymi
karczującymi
Ms. karczujących
karczujących
karczujących
karczujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: karczowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. karczowany
karczowany
karczowany
karczowane
karczowana
D. karczowanego
karczowanego
karczowanego
karczowanego
karczowanej
C. karczowanemu
karczowanemu
karczowanemu
karczowanemu
karczowanej
B. karczowanego
karczowanego
karczowany
karczowane
karczowaną
N. karczowanym
karczowanym
karczowanym
karczowanym
karczowaną
Ms. karczowanym
karczowanym
karczowanym
karczowanym
karczowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. karczowani
karczowani
karczowane
karczowane
D. karczowanych
karczowanych
karczowanych
karczowanych
C. karczowanym
karczowanym
karczowanym
karczowanym
B. karczowanych
karczowanych
karczowanych
karczowane
N. karczowanymi
karczowanymi
karczowanymi
karczowanymi
Ms. karczowanych
karczowanych
karczowanych
karczowanych

odpowiednik aspektowy: wykarczować

Pochodzenie

st.pol. karcz

Zob. karcz

1. lasy

Definicja

usuwać z jakiegoś terenu drzewa i krzewy wraz z ich korzeniami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

  • karczować pnie, pniaki; drzewa, krzewy, krzaki, chaszcze; samosiejki; dżunglę, las, puszczę, tajgę; winnicę, obszar, teren
  • karczować pod uprawę ziemi, pod budowę
  • karczować i odkrzaczać; wycinka, karczowanie, modernizacja terenu

Cytaty

Górale od wieków wyrywali ziemię naturze, karczowali lasy, rozwijali osadnictwo w trudnym, górskim terenie.

źródło: NKJP: Górale czekają na Niemców? Dziennik Polski, 2001-11-30

Wyspa nie była już rajem - powycinano wielkie palmy, karczowano lasy pod uprawy, ze względu na ostry klimat potrzebowano też wiele drewna opałowego.

źródło: NKJP: Joanna Hartwig: Katastrofa w Pępku Świata, Polityka, 2004-07-17

Rząd dostarczał narzędzi: mniejsze zarośla wycinano czymś w rodzaju maczety, większe drzewa karczowano siekierami

źródło: Tomasz Pindel: Za horyzont, 2018 (books.google.pl)

Przez lata pracował jako drwal przy karczowaniu tajgi. Po odbyciu katorgi został na Syberii.

źródło: NKJP: Małgorzata Staroń: Z własnego życia, Gazeta Wyborcza, 1998-09-18

Jednego razu pracowało nas pięciu chłopa przy karczowaniu pni. Przygotowywaliśmy pole pod uprawę jarzyn.

źródło: NKJP: Ignacy Krowiak: Wspomnienia dziadka Ignacego - cz. XIII, Pinezka.pl, 2005-04

Składnia

bez ograniczeń + karczować +
CO + (CZYM) + (pod CO)

2. przesądy

Definicja

książk. 
usuwać niepożądane, a głęboko zakorzenione zjawiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wykorzeniać, wypleniać
hiperonimy:  usuwać

Cytaty

Chrystus chce nas zmobilizować do karczowania zła, abyśmy przynieśli dobry plon.

źródło: NKJP: ks Grzegorz Ułamek: Jesteśmy glebą, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”2002-07-11

Składnia

bez ograniczeń + karczować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj