Chronologizacja
Indeks
Pochodzenie
Od: nazwy portugalskiej wyspy i archipelagu na Oceanie Atlantyckim, specjalizujących się w w uprawie winorośli i produkcji mocnego wina.
Znaczenie 3 niepewne - może przez skojarzenie z wyspą Maderą o ciepłym klimacie.
1.a wino
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Cytaty
[...] dostałam w prezencie niezliczoną ilość butelek madery, wina, którego smaku nie znoszę. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007 |
|
Dojrzała madera jest świetna zarówno jako aperitif, jak i uwieńczenie posiłku. źródło: NKJP: Z Falstaffem przeciw modzie, Dziennik Polski, 2000-05-13 |
|
Wino było napojem warstw wyższych [...]. Sprowadzano je z zagranicy. Zdecydowanie najpopularniejsze były wina węgierskie [...]. Byli też zwolennicy portugalskiej madery i win greckich [...]. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | madera |
madery |
|
D. | madery |
mader |
|
C. | maderze |
maderom |
|
B. | maderę |
madery |
|
N. | maderą |
maderami |
|
Ms. | maderze |
maderach |
|
W. | madero |
madery |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b porcja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wino I |
Cytaty
Ocet wymieszać z połową madery i przyprawami. Mięso umyć, włożyć do zalewy octowej i wstawić na noc do lodówki. Owoce zalać pozostałą maderą i dolać tyle wody, aby je przykryła. źródło: NKJP: Agnieszka Wolniak: Danie miesiąca, Kuchnia, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | madera |
madery |
|
D. | madery |
mader |
|
C. | maderze |
maderom |
|
B. | maderę |
madery |
|
N. | maderą |
maderami |
|
Ms. | maderze |
maderach |
|
W. | madero |
madery |
2. sos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | sos |
Cytaty
Sos madera swoją nazwę zawdzięcza rodzajowi portugalskiego wina, które jest jego głównym składnikiem. Dzięki niemu nabiera on korzenno-orzechowego posmaku, charakterystycznego dla tego trunku. źródło: Internet: przepisy.pl |
|
Szefowa kuchni [...] zaserwowała m.in. jesiotra z cytrusami, przyrządzoną z mięsa kurzego zupę Wiktoria, polędwicę Afelia, pieczoną pierś drobiową w maderze [...]. źródło: NKJP: (sś), (DG): Ta jedna noc w roku, Gazeta Krakowska, 2002-01-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | madera |
madery |
|
D. | madery |
mader |
|
C. | maderze |
maderom |
|
B. | maderę |
madery |
|
N. | maderą |
maderami |
|
Ms. | maderze |
maderach |
|
W. | madero |
madery |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. tkanina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | tkanina |
Cytaty
Kiedy go zamordowano, ubrany był zwyczajnie: w kurtkę z madery, kupioną u Azjatów, i turecki sweter. źródło: NKJP: Mariusz Szczygieł: Raport, Gazeta Wyborcza, 1994-08-05 |
|
Po likwidacji Pracowni Krawieckiej sprzedam tanio [...] tkaniny, takie jak: ortalion, elastik, madera [...]. źródło: NKJP: Ogłoszenia drobne, Dziennik Polski, 2006-11-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | madera |
madery |
|
D. | madery |
mader |
|
C. | maderze |
maderom |
|
B. | maderę |
madery |
|
N. | maderą |
maderami |
|
Ms. | maderze |
maderach |
|
W. | madero |
madery |
Inne uwagi
Zwykle lp