UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odżyć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odżyję	odżyjemy
2 os.	odżyjesz	odżyjecie
3 os.	odżyje	odżyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odżyłem +(e)m odżył	odżyłam +(e)m odżyła	odżyłom +(e)m odżyło	odżyliśmy +(e)śmy odżyli	odżyłyśmy +(e)śmy odżyły
2 os.	odżyłeś +(e)ś odżył	odżyłaś +(e)ś odżyła	odżyłoś +(e)ś odżyło	odżyliście +(e)ście odżyli	odżyłyście +(e)ście odżyły
3 os.	odżył	odżyła	odżyło	odżyli	odżyły

bezosobnik: odżyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odżyjmy
2 os.	odżyj	odżyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odżyłbym bym odżył	odżyłabym bym odżyła	odżyłobym bym odżyło	odżylibyśmy byśmy odżyli	odżyłybyśmy byśmy odżyły
2 os.	odżyłbyś byś odżył	odżyłabyś byś odżyła	odżyłobyś byś odżyło	odżylibyście byście odżyli	odżyłybyście byście odżyły
3 os.	odżyłby by odżył	odżyłaby by odżyła	odżyłoby by odżyło	odżyliby by odżyli	odżyłyby by odżyły

bezosobnik: odżyto by

bezokolicznik: odżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odżywszy

gerundium: odżycie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odżycie	odżycia
D.	odżycia	odżyć
C.	odżyciu	odżyciom
B.	odżycie	odżycia
N.	odżyciem	odżyciami
Ms.	odżyciu	odżyciach
W.	odżycie	odżycia

odpowiednik aspektowy: odżywać

Pochodzenie

Zob. żyć

1. o roślinie

Definicja

odzyskać zwykłe właściwości oraz siły fizyczne i dzięki temu zacząć ponownie prawidłowo funkcjonować jako organizm żywy

Wymowa

[od-żyć] lub pot. [odżżyć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

roślina odżyła; drzewo odżyło

Cytaty

	Na szczęście synoptycy przewidują, że już niebawem spadnie deszcz i suche lasy wreszcie odżyją. źródło: NKJP: Zakaz wstępu do lasów!, Dziennik Łódzki, 2002-08-29
	Przez poprzedni, chłodny i deszczowy tydzień, trawa odżyła i podrosła. Kosimy ją, grabimy i zasilamy. źródło: NKJP: Grażyna Zubrzycka: Stawki i bajorko, Wieczór Wybrzeża, 2000-07-03
	Wyszedł z dwóch zawałów, w maju przeżył zatrzymanie krążenia i odżył po resuscytacji, czyli przywróceniu funkcji życiowych. źródło: Zdzisław Surowaniec: Małżonkowie z Pysznicy są zdruzgotani. Miała być spokojna starość, a jest pył i hałdy trocin za oknem, Echo Dnia, 2015-06-20 (echodnia.eu)
	Borys szczęśliwie opuścił już klinikę dla zwierząt [...]. wyraźnie przytył i nie widać już sterczących kości. W dużo lepszej kondycji są też jego wątroba i śledziona. Psiak odżył, nabrał zaufania do otoczenia. źródło: Internet: ratujemyzwierzaki.pl

2. psychicznie

Definicja

odzyskać dobre samopoczucie i chęć podejmowania jakiejś aktywności

Wymowa

[od-żyć] lub pot. [odżżyć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Masz prawo do zmęczenia, rozkojarzenia, zagubienia, zwłaszcza z początkiem tygodnia. [...] Dopiero we wtorek poczujesz nowy zastrzyk kosmicznej energii i wtedy odżyjesz. Znowu rozkręci się karuzela!

źródło: NKJP: jakub Ciećkiewicz: Horoskop, Dziennik Polski, 2006-05-06

Zwycięstwo pozwoliłoby mojej drużynie odżyć psychicznie, bo ostatnio byliśmy bardzo rozbici [...].

źródło: NKJP: O Puchar Europy, Gazeta Krakowska, 2006-09-02

W czasie pobytu w Japonii odżyłem niesamowicie. Bratałem się z tamtejszą kulturą. Jadłem tylko same potrawy z kuchni japońskiej i w chwilach wypoczynku medytowałem na wzgórzach zdając sobie sprawę, że jestem naprawdę gdzieś na końcu świata.

źródło: NKJP: Waldemar Ulanowski: Zobaczyć swój dom w Japonii, Dziennik Bałtycki, 1999-05-08

Składnia

odżyć

(JAK)

3. o mieście

Definicja

odzyskać utracone na pewien czas walory i stać się przez to ponownie popularnym albo wartościowym

Wymowa

[od-żyć] lub pot. [odżżyć]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

miasto odżyło

Cytaty

Miasto odżyło, gdy rewolucjoniści zrozumieli, że na jego zabytkach mogą zarobić więcej niż na cukrze. Pozwolono odbudować rozpadające się kamienice, uporządkować i wyrównać ulice.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Mija czterdzieści lat od rewolucji i objęcia władzy przez Fidela Castro, Gazeta Wyborcza, 1999-01-02

Remontowany i zdobiony pałac odżył, był miejscem spotkań artystów.

źródło: NKJP: Marek Bartosik: Dom, Gazeta Krakowska, 2002-03-29

Czy pod wodzą nowego, wybranego w niedzielę, wójta gmina Radziemice odżyje, będzie zależało od trafnego wyboru mieszkańców.

źródło: NKJP: Kobieta ma pierwszeństwo, Dziennik Polski, 2003-10-02

4. o idei

Definicja

książk.

po okresie zapomnienia albo braku popularności stać się znów obiektem zainteresowania i dzięki temu często także zacząć się rozwijać

Wymowa

[od-żyć] lub pot. [odżżyć]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ożyć
	hiperonimy:	odrodzić się

Połączenia

konflikt, pomysł odżył; dyskusja, sprawa odżyła

Cytaty

Ostatnie igrzyska odbyły się w 393 roku, a już w następnym, 394 roku, cesarz rzymski Teodozjusz I ogłosił dekret o zakazie ich urządzania.
Idee olimpijskie odżyły w XIX wieku.

źródło: NKJP: Stanisław Wałęga: Trudny start, Wiedza i Życie, 1996

Chodzenie do kawiarni czy restauracji szwajcarskich w międzywojennej Warszawie należało do dobrego tonu. [...] ta tradycja może odżyć. W stołecznym pięciogwiazdkowym hotelu [...] cały parter zajmuje restauracja należąca do mocno spolonizowanego już Szwajcara.

źródło: NKJP: Piotr Adamczewski, Andrzej Garlicki: Wąsy w herbie, Polityka, 2006-01-21

Z końcem lat sześćdziesiątych odżyła wielkopolska wersja legendy, wzbogacona o nowe elementy.

źródło: NKJP: Michał Rożek: Symbolika i magia Krakowa, 2000

5. o wspomnieniach

Definicja

książk.

zacząć być ponownie albo z większą niż wcześniej intensywnością doświadczanym przez kogoś

Wymowa

[od-żyć] lub pot. [odżżyć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ożyć

Połączenia

nadzieja odżyła; wspomnienia odżyły
odżyć we wspomnieniach

Cytaty

	W sobotę 24 maja zjadą tu absolwenci. Gdyby przyjechali wszyscy, zebrałoby się około 5 tys. osób [...]. Na pewno odżyją, choć na chwilę, dawne miłości, przyjaźnie. źródło: NKJP: Jubileusz szkoły, Gazeta Radomszczańska, 2009-04-22
	Przed siedemdziesięcioma laty, gdy szedł w przeciwnym kierunku, może zobaczył tam jakiegoś człowieka, ptaka lub drzewo rosnące nad źródłem. Ten widok - zdawałoby się zapomniany - nagle odżył we wspomnieniu. źródło: NKJP: Henryk Waniek: Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca, 1996
	W końcówce nadzieje kibiców odżyły [...], ale rywale nie dali sobie wydrzeć ciężko wywalczonego zwycięstwa. źródło: NKJP: Cyprian Dmowski: Polegli po walce, Gazeta Wrocławska, 2001-12-06
	Siedząc w ostatniej ławce jak przed pięcioma laty i przysłuchując się lekcjom, odnajdywałem w sobie dawne myśli, marzenia, a zwłaszcza – namiętności. I nawet nie wiem kiedy, odżyła we mnie Madame – jej czar i tajemnica, jej uroda i siła [...]. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998

Składnia

odżyć

(w KIM/CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018