wyrazić - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.a

przedstawić coś za pomocą określonych znaków lub działań artystycznych

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność artystyczna człowieka

prądy, kierunki i kategorie artystyczne

wyrazić piękno, rzeczywistość; siebie
wyrazić w filmie,w wierszu; w malarstwie, w sztuce

	W konsekwencji Kantor pragnąc wyrazić bezpośrednią rzeczywistość egzystencji odchodzi od tautologicznej i wyeksploatowanej przez happening „realności życia” i sięga po pojęcie śmierci. źródło: NKJP: Marek Pieniążek: Akt twórczy jako mimesis, 2005
	Naturalnością i płynnością ruchów musisz wyrazić siebie, tylko siebie. Tańcz tak, jakby twoje życie zaczynało się od tego tańca i jakby już zawsze miało od tego tańca zależeć. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Światłem i kolorem można wyrazić wartość duchową, co nie znaczy, że abstrakcja ma zastąpić figurację źródło: NKJP: Romana Brzezińska: Piękno w liturgii, Gazeta Poznańska, 2004-04-10
	Wrażenia wywołane rzymskim krajobrazem wyraziła w wierszu „Inwokacja” źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995
	Nie mogłem wyrazić w półgodzinnym filmie choćby jednej tysięcznej związków literatury z Paryżem. źródło: NKJP: Piotr Parandowski: Mitologia wspomnień, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyrażę	wyrazimy
2 os.	wyrazisz	wyrazicie
3 os.	wyrazi	wyrażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłem +(e)m wyraził	wyraziłam +(e)m wyraziła	wyraziłom +(e)m wyraziło	wyraziliśmy +(e)śmy wyrazili	wyraziłyśmy +(e)śmy wyraziły
2 os.	wyraziłeś +(e)ś wyraził	wyraziłaś +(e)ś wyraziła	wyraziłoś +(e)ś wyraziło	wyraziliście +(e)ście wyrazili	wyraziłyście +(e)ście wyraziły
3 os.	wyraził	wyraziła	wyraziło	wyrazili	wyraziły

bezosobnik: wyrażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyraźmy
2 os.	wyraź	wyraźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyraziłbym bym wyraził	wyraziłabym bym wyraziła	wyraziłobym bym wyraziło	wyrazilibyśmy byśmy wyrazili	wyraziłybyśmy byśmy wyraziły
2 os.	wyraziłbyś byś wyraził	wyraziłabyś byś wyraziła	wyraziłobyś byś wyraziło	wyrazilibyście byście wyrazili	wyraziłybyście byście wyraziły
3 os.	wyraziłby by wyraził	wyraziłaby by wyraziła	wyraziłoby by wyraziło	wyraziliby by wyrazili	wyraziłyby by wyraziły

bezosobnik: wyrażono by

bezokolicznik: wyrazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyraziwszy

gerundium: wyrażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyrażenie	wyrażenia
D.	wyrażenia	wyrażeń
C.	wyrażeniu	wyrażeniom
B.	wyrażenie	wyrażenia
N.	wyrażeniem	wyrażeniami
Ms.	wyrażeniu	wyrażeniach
W.	wyrażenie	wyrażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyrażony	wyrażony	wyrażony	wyrażone	wyrażona
D.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonego	wyrażonej
C.	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonemu	wyrażonej
B.	wyrażonego	wyrażonego	wyrażony	wyrażone	wyrażoną
N.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażoną
Ms.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyrażeni	wyrażeni	wyrażone	wyrażone
D.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych
C.	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym	wyrażonym
B.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażone
N.	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi	wyrażonymi
Ms.	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych	wyrażonych

odpowiednik aspektowy: wyrażać

Składnia

	+	wyrazić	+	CO + CZYM
	+	wyrazić	+	CO + w CZYM

Pochodzenie

Zob. razić

W pol. od XV w. wyrazić w znaczeniu 'ująć coś w słowa', 'uzewnętrznić, okazać, objawić', w st.pol. także 'wyrzucać, usuwać', 'bić monety, wyciskać znaki'.