iluminować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

7.

książk. ozdabiać teksty rękopiśmienne ręcznie malowanymi ilustracjami lub ozdobnymi inicjałami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność artystyczna człowieka

sztuki plastyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Tradycja

świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ozdabiać
zdobić

Połączenia

iluminowane kodeksy, księgi, manuskrypty, rękopisy
pięknie iluminowany

Cytaty

Ok. 1506 roku rozpoczął działalność jako malarz; wiadomo, że iluminował rękopisy, malował obrazy sztalugowe, jak i ścienne.

źródło: NKJP: Ratowanie polichromii, Dziennik Polski, 2005-03-16

Wtedy też powstał wspaniale iluminowany Kodeks Gertrudy (1068-1087) oraz najstarszy z pisanych tekstów astrologicznych z terenu Polski, „Speculum astrologicum”, pochodzący prawdopodobnie z 1068 r.

źródło: NKJP: Internet

Seria biblijna, wydana z okazji Międzynarodowego Roku Książki w 1974 roku, jest również poszukiwana, przede wszystkim z racji walorów artystycznych: znakomitej kolorowej reprodukcji przepięknych ilustracji ze średniowiecznych iluminowanych egzemplarzy Pisma Świętego.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	iluminuję	iluminujemy
2 os.	iluminujesz	iluminujecie
3 os.	iluminuje	iluminują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałem +(e)m iluminował	iluminowałam +(e)m iluminowała	iluminowałom +(e)m iluminowało	iluminowaliśmy +(e)śmy iluminowali	iluminowałyśmy +(e)śmy iluminowały
2 os.	iluminowałeś +(e)ś iluminował	iluminowałaś +(e)ś iluminowała	iluminowałoś +(e)ś iluminowało	iluminowaliście +(e)ście iluminowali	iluminowałyście +(e)ście iluminowały
3 os.	iluminował	iluminowała	iluminowało	iluminowali	iluminowały

bezosobnik: iluminowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę iluminował będę iluminować	będę iluminowała będę iluminować	będę iluminowało będę iluminować	będziemy iluminowali będziemy iluminować	będziemy iluminowały będziemy iluminować
2 os.	będziesz iluminował będziesz iluminować	będziesz iluminowała będziesz iluminować	będziesz iluminowało będziesz iluminować	będziecie iluminowali będziecie iluminować	będziecie iluminowały będziecie iluminować
3 os.	będzie iluminował będzie iluminować	będzie iluminowała będzie iluminować	będzie iluminowało będzie iluminować	będą iluminowali będą iluminować	będą iluminowały będą iluminować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		iluminujmy
2 os.	iluminuj	iluminujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	iluminowałbym bym iluminował	iluminowałabym bym iluminowała	iluminowałobym bym iluminowało	iluminowalibyśmy byśmy iluminowali	iluminowałybyśmy byśmy iluminowały
2 os.	iluminowałbyś byś iluminował	iluminowałabyś byś iluminowała	iluminowałobyś byś iluminowało	iluminowalibyście byście iluminowali	iluminowałybyście byście iluminowały
3 os.	iluminowałby by iluminował	iluminowałaby by iluminowała	iluminowałoby by iluminowało	iluminowaliby by iluminowali	iluminowałyby by iluminowały

bezosobnik: iluminowano by

bezokolicznik: iluminować

imiesłów przysłówkowy współczesny: iluminując

gerundium: iluminowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	iluminowanie	iluminowania
D.	iluminowania	iluminowań
C.	iluminowaniu	iluminowaniom
B.	iluminowanie	iluminowania
N.	iluminowaniem	iluminowaniami
Ms.	iluminowaniu	iluminowaniach
W.	iluminowanie	iluminowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: iluminujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminująca
D.	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującego	iluminującej
C.	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującemu	iluminującej
B.	iluminującego	iluminującego	iluminujący	iluminujące	iluminującą
N.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującą
Ms.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminujący	iluminujący	iluminujące	iluminujące
D.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących
C.	iluminującym	iluminującym	iluminującym	iluminującym
B.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujące
N.	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi	iluminującymi
Ms.	iluminujących	iluminujących	iluminujących	iluminujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: iluminowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	iluminowany	iluminowany	iluminowany	iluminowane	iluminowana
D.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanego	iluminowanej
C.	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanemu	iluminowanej
B.	iluminowanego	iluminowanego	iluminowany	iluminowane	iluminowaną
N.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowaną
Ms.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	iluminowani	iluminowani	iluminowane	iluminowane
D.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych
C.	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym	iluminowanym
B.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowane
N.	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi	iluminowanymi
Ms.	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych	iluminowanych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

+

iluminować

+

CO

Pochodzenie

Od: iluminacja