Jak korzystać ze słownika?

gryźć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

5. o dymie

  • Definicja

    5.

    drażnić oczy lub gardło, powodując pieczenie i łzawienie
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne

  • Połączenia
    • dym gryzie; smród gryzie w oczy; spaliny gryzą w oczy
    • gryźć w oczy, w gardło
    • kłęby gryzącego dymu
  • Cytaty

    Obudził go zapach dymu. Wybiegł z mieszkania, dym gryzł go w oczy. Klatkę schodową wypełniała woń spalenizny, choć ognia nie było widać.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

    Gdy rozpalono hutnicze piece, pod biurowcem zrobiło się siwo od gazów. Siarka gryzła artystów w gardła, więc powiedzieli, że nie będą śpiewać.

    źródło: NKJP: Wanda Dybalska, Gazeta Wyborcza, 1994-08-16

    To nieprawda, że nie jest romantykiem, tylko przeszkadza mu zapach waniliowych świec w sypialni. Albo woń kadzideł gryzie go w gardło.

    źródło: NKJP: Małgosia Nojek: Naga prawda o facetach, Echo Dnia, 2007-07-07

    Głowa pękała od zaduchu. Oczy łzawiły, w gardle gryzło od fetoru i gazów.

    źródło: NKJP: Maria Ginter: Wspomnienia, 1984
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. gryzę
    		 gryziemy
    2 os. gryziesz
    		 gryziecie
    3 os. gryzie
    		 gryzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. gryzłem
    +(e)m gryzł
    		 gryzłam
    +(e)m gryzła
    		 gryzłom
    +(e)m gryzło
    		 gryźliśmy
    +(e)śmy gryźli
    		 gryzłyśmy
    +(e)śmy gryzły
    2 os. gryzłeś
    +(e)ś gryzł
    		 gryzłaś
    +(e)ś gryzła
    		 gryzłoś
    +(e)ś gryzło
    		 gryźliście
    +(e)ście gryźli
    		 gryzłyście
    +(e)ście gryzły
    3 os. gryzł
    		 gryzła
    		 gryzło
    		 gryźli
    		 gryzły

    bezosobnik: gryziono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę gryzł
    będę gryźć
    		 będę gryzła
    będę gryźć
    		 będę gryzło
    będę gryźć
    		 będziemy gryźli
    będziemy gryźć
    		 będziemy gryzły
    będziemy gryźć
    2 os. będziesz gryzł
    będziesz gryźć
    		 będziesz gryzła
    będziesz gryźć
    		 będziesz gryzło
    będziesz gryźć
    		 będziecie gryźli
    będziecie gryźć
    		 będziecie gryzły
    będziecie gryźć
    3 os. będzie gryzł
    będzie gryźć
    		 będzie gryzła
    będzie gryźć
    		 będzie gryzło
    będzie gryźć
    		 będą gryźli
    będą gryźć
    		 będą gryzły
    będą gryźć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. gryźmy
    2 os. gryź
    		 gryźcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. gryzłbym
    bym gryzł
    		 gryzłabym
    bym gryzła
    		 gryzłobym
    bym gryzło
    		 gryźlibyśmy
    byśmy gryźli
    		 gryzłybyśmy
    byśmy gryzły
    2 os. gryzłbyś
    byś gryzł
    		 gryzłabyś
    byś gryzła
    		 gryzłobyś
    byś gryzło
    		 gryźlibyście
    byście gryźli
    		 gryzłybyście
    byście gryzły
    3 os. gryzłby
    by gryzł
    		 gryzłaby
    by gryzła
    		 gryzłoby
    by gryzło
    		 gryźliby
    by gryźli
    		 gryzłyby
    by gryzły

    bezosobnik: gryziono by

    bezokolicznik: gryźć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: gryząc

    gerundium: gryzienie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: gryzący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: gryziony

  • Składnia
    Rznieżywotny + gryźć +
    KOGO + w CO
  • Pochodzenie

    psł. *gryzti 'rozdrabniać zębami; ranić zębami, kąsać'