wapnieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

na skutek odkładania się wapnia stawać się twardym i sztywnym albo kruchym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

szkliwo wapnieje; kości, tkanki, żyły wapnieją

Cytaty

Szkliwo, podobnie jak zębina, może wapnieć nieprawidłowo.

źródło: NKJP: Jan Zarzycki: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995

Ciągle przeciążone ścięgienka mięśni kręgowych wapnieją [...].

źródło: NKJP: Danuta Pawlicka: Zdrowa środa, Gazeta Poznańska, 2005-12-14

[...] zastawka może prawidłowo pracować po przeszczepie, ale jej trwałość jest ograniczona [...]. Na jej powierzchni najpierw odkładają się złogi tłuszczu, a następnie przyczepiają się do nich cząsteczki związków wapnia. Zastawka wapnieje, staje się nienaturalnie sztywna, zaczyna się nie domykać i trzeba znów wymieniać ją na nową.

źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: Medycyna, Gazeta Wyborcza, 1995-06-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wapnieję	wapniejemy
2 os.	wapniejesz	wapniejecie
3 os.	wapnieje	wapnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wapniałem +(e)m wapniał	wapniałam +(e)m wapniała	wapniałom +(e)m wapniało	wapnieliśmy +(e)śmy wapnieli	wapniałyśmy +(e)śmy wapniały
2 os.	wapniałeś +(e)ś wapniał	wapniałaś +(e)ś wapniała	wapniałoś +(e)ś wapniało	wapnieliście +(e)ście wapnieli	wapniałyście +(e)ście wapniały
3 os.	wapniał	wapniała	wapniało	wapnieli	wapniały

bezosobnik: wapniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wapniał będę wapnieć	będę wapniała będę wapnieć	będę wapniało będę wapnieć	będziemy wapnieli będziemy wapnieć	będziemy wapniały będziemy wapnieć
2 os.	będziesz wapniał będziesz wapnieć	będziesz wapniała będziesz wapnieć	będziesz wapniało będziesz wapnieć	będziecie wapnieli będziecie wapnieć	będziecie wapniały będziecie wapnieć
3 os.	będzie wapniał będzie wapnieć	będzie wapniała będzie wapnieć	będzie wapniało będzie wapnieć	będą wapnieli będą wapnieć	będą wapniały będą wapnieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wapniejmy
2 os.	wapniej	wapniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wapniałbym bym wapniał	wapniałabym bym wapniała	wapniałobym bym wapniało	wapnielibyśmy byśmy wapnieli	wapniałybyśmy byśmy wapniały
2 os.	wapniałbyś byś wapniał	wapniałabyś byś wapniała	wapniałobyś byś wapniało	wapnielibyście byście wapnieli	wapniałybyście byście wapniały
3 os.	wapniałby by wapniał	wapniałaby by wapniała	wapniałoby by wapniało	wapnieliby by wapnieli	wapniałyby by wapniały

bezosobnik: wapniano by

bezokolicznik: wapnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wapniejąc

gerundium: wapnienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wapnienie	wapnienia
D.	wapnienia	wapnień
C.	wapnieniu	wapnieniom
B.	wapnienie	wapnienia
N.	wapnieniem	wapnieniami
Ms.	wapnieniu	wapnieniach
W.	wapnienie	wapnienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wapniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wapniejący	wapniejący	wapniejący	wapniejące	wapniejąca
D.	wapniejącego	wapniejącego	wapniejącego	wapniejącego	wapniejącej
C.	wapniejącemu	wapniejącemu	wapniejącemu	wapniejącemu	wapniejącej
B.	wapniejącego	wapniejącego	wapniejący	wapniejące	wapniejącą
N.	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącą
Ms.	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wapniejący	wapniejący	wapniejące	wapniejące
D.	wapniejących	wapniejących	wapniejących	wapniejących
C.	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym	wapniejącym
B.	wapniejących	wapniejących	wapniejących	wapniejące
N.	wapniejącymi	wapniejącymi	wapniejącymi	wapniejącymi
Ms.	wapniejących	wapniejących	wapniejących	wapniejących

odpowiednik aspektowy: zwapnieć

Pochodzenie

Zob. wapno