rozkrzyżować się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

przyjąć pozycję z rozłożonymi na boki rękami lub wszystkimi kończynami tak, że ciało przypomina kształtem krzyż

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości przestrzeni

ułożenie względem siebie

Cytaty

Jakaś postać rozkrzyżowała się w drzwiach.

źródło: Jerzy Żurek: Casanova, 1992 (books.google.pl)

Chłopiec rozkrzyżował się na płocie, zdziwiony, że go zabili – i runął w kałużę własnej krwi.

źródło: Mariusz Urbanek: Tuwim, 2004 (books.google.pl)

Patrzył chwilę w stronę Polka, który siedział bez ruchu pod drzewem. [...] Zacisnąwszy zęby, kopnął go nagle w głowę. Polek leniwym, bezwładnym ruchem rozkrzyżował się na popielatym, suchym jak włosie mchu.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozkrzyżuję się	rozkrzyżujemy się
2 os.	rozkrzyżujesz się	rozkrzyżujecie się
3 os.	rozkrzyżuje się	rozkrzyżują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozkrzyżowałem się +(e)m się rozkrzyżował	rozkrzyżowałam się +(e)m się rozkrzyżowała	rozkrzyżowałom się +(e)m się rozkrzyżowało	rozkrzyżowaliśmy się +(e)śmy się rozkrzyżowali	rozkrzyżowałyśmy się +(e)śmy się rozkrzyżowały
2 os.	rozkrzyżowałeś się +(e)ś się rozkrzyżował	rozkrzyżowałaś się +(e)ś się rozkrzyżowała	rozkrzyżowałoś się +(e)ś się rozkrzyżowało	rozkrzyżowaliście się +(e)ście się rozkrzyżowali	rozkrzyżowałyście się +(e)ście się rozkrzyżowały
3 os.	rozkrzyżował się	rozkrzyżowała się	rozkrzyżowało się	rozkrzyżowali się	rozkrzyżowały się

bezosobnik: rozkrzyżowano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozkrzyżujmy się
2 os.	rozkrzyżuj się	rozkrzyżujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozkrzyżowałbym się bym się rozkrzyżował	rozkrzyżowałabym się bym się rozkrzyżowała	rozkrzyżowałobym się bym się rozkrzyżowało	rozkrzyżowalibyśmy się byśmy się rozkrzyżowali	rozkrzyżowałybyśmy się byśmy się rozkrzyżowały
2 os.	rozkrzyżowałbyś się byś się rozkrzyżował	rozkrzyżowałabyś się byś się rozkrzyżowała	rozkrzyżowałobyś się byś się rozkrzyżowało	rozkrzyżowalibyście się byście się rozkrzyżowali	rozkrzyżowałybyście się byście się rozkrzyżowały
3 os.	rozkrzyżowałby się by się rozkrzyżował	rozkrzyżowałaby się by się rozkrzyżowała	rozkrzyżowałoby się by się rozkrzyżowało	rozkrzyżowaliby się by się rozkrzyżowali	rozkrzyżowałyby się by się rozkrzyżowały

bezosobnik: rozkrzyżowano by się

bezokolicznik: rozkrzyżować się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozkrzyżowawszy się

gerundium: rozkrzyżowanie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozkrzyżowanie się	rozkrzyżowania się
D.	rozkrzyżowania się	rozkrzyżowań się
C.	rozkrzyżowaniu się	rozkrzyżowaniom się
B.	rozkrzyżowanie się	rozkrzyżowania się
N.	rozkrzyżowaniem się	rozkrzyżowaniami się
Ms.	rozkrzyżowaniu się	rozkrzyżowaniach się
W.	rozkrzyżowanie się	rozkrzyżowania się

odpowiednik aspektowy: rozkrzyżowywać się

Pochodzenie

Zob. krzyż