-
1.a
postępujący tak, by zapobiec czemuś niekorzystnemu, co jest możliwe do przewidzenia -
Wyraz często używany w znaczeniu 'człowiek przezorny'.
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności -
hiperonimy: ostrożny
-
- przezorny człowiek, gospodarz, naród, ojciec, polityk; przezorna gospodyni, matka; przezorni rodzice
- przezorny i ostrożny
-
Nauczony złymi doświadczeniami, podpisując każdą kolejną umowę, starał się być coraz bardziej przezorny.
źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Geniusz pod gruzami, Polityka, 2002-10-26
Zaledwie co trzeci Polak ubezpieczył swój majątek, a co czwarty wykupił polisę na życie. Do najbardziej przezornych należą osoby zajmujące stanowiska dyrektorskie, menedżerowie i lekarze - prawie połowa z nich płaci składki, chcąc się ubezpieczyć na przyszłość.
źródło: NKJP: Bogaty zawsze ubezpieczony, Dziennik Polski, 2003-11-29
W każdej apteczce musi być kilka bandaży, bandaż elastyczny (z zaczepami) oraz plastry w kilku rozmiarach [...]. Przezorni powinni zabrać jeszcze zasypkę [...] na otarcia i odparzenia [...].
źródło: NKJP: Wakacyjna apteczka, Dziennik Bałtycki, 2011
Był kupcem ostrożnym i przezornym, zawsze starał się z daleka omijać każde niebezpieczeństwo.
źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976
Przypadek Polski międzywojennej dowodził, że kapitał obcy [...] jest używany na zasadach spekulacyjnych i wyraźnie w celach politycznych, prowadzi więc do wydrenowania gospodarki z jeszcze istniejących zasobów, dalszego obniżenia stopy życiowej ludności i utraty suwerenności przez mało przezorne państwo.
źródło: NKJP: Izabella Bukraba-Rylska: Socjologia wsi polskiej, 2008
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. przezorny
przezorny
przezorny
przezorne
przezorna
D. przezornego
przezornego
przezornego
przezornego
przezornej
C. przezornemu
przezornemu
przezornemu
przezornemu
przezornej
B. przezornego
przezornego
przezorny
przezorne
przezorną
N. przezornym
przezornym
przezornym
przezornym
przezorną
Ms. przezornym
przezornym
przezornym
przezornym
przezornej
W. przezorny
przezorny
przezorny
przezorne
przezorna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. przezorni
przezorni
przezorne
przezorne
D. przezornych
przezornych
przezornych
przezornych
C. przezornym
przezornym
przezornym
przezornym
B. przezornych
przezornych
przezornych
przezorne
N. przezornymi
przezornymi
przezornymi
przezornymi
Ms. przezornych
przezornych
przezornych
przezornych
W. przezorni
przezorni
przezorne
przezorne
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. przezorniejszy
przezorniejszy
przezorniejszy
przezorniejsze
przezorniejsza
D. przezorniejszego
przezorniejszego
przezorniejszego
przezorniejszego
przezorniejszej
C. przezorniejszemu
przezorniejszemu
przezorniejszemu
przezorniejszemu
przezorniejszej
B. przezorniejszego
przezorniejszego
przezorniejszy
przezorniejsze
przezorniejszą
N. przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszą
Ms. przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszej
W. przezorniejszy
przezorniejszy
przezorniejszy
przezorniejsze
przezorniejsza
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. przezorniejsi
przezorniejsi
przezorniejsze
przezorniejsze
D. przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejszych
C. przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
przezorniejszym
B. przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejsze
N. przezorniejszymi
przezorniejszymi
przezorniejszymi
przezorniejszymi
Ms. przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejszych
przezorniejszych
W. przezorniejsi
przezorniejsi
przezorniejsze
przezorniejsze
-
pol. dawne przezor, przezór 'przezieranie, przepatrzanie; przewidywanie, zdolność przewidywania, przezorność, przenikliwość'
z psł. *zьreti 'patrzeć'
Pol. dawne przezor, przezór to rzeczownik odczasownikowy od st.pol. przeźrzeć, później tylko w formie przejrzeć.