-
2.
określać wartość lub wielkość czegoś dzięki wykonaniu odpowiednich obliczeń -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka
KATEGORIE FIZYCZNE
Ilość, liczby i liczenie -
synonimy: obrachowywać
hiperonimy: liczyć
obliczać
przeliczać
rachować
-
- bank; komputer wyliczył coś
- wyliczać dochód, koszt, kwotę, podatek; straty; wartość czegoś, wysokość czegoś; wyliczanie emerytury
- dokładnie, precyzyjnie, skrupulatnie wyliczać
- metody, zasady wyliczania
-
Dotychczas z działalności rolniczej administracja nie wyliczała dochodu – mówiło się o przychodzie, a nie o dochodzie.
źródło: NKJP: Sprawozdanie z 57. posiedzenia Senatu RP w dniu 2 marca 2004
[...] zdarzało się, że do Polski trafiły jaja, które dawały zysk sprzedawcy już przy cenie 250 zł za sztukę (w tym samym czasie nasi hodowcy wyliczali koszty produkcji, bez zysku, na 600 zł od jaja).
źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Ból głowy od jajek i ud, Gazeta Wyborcza, 1993-03-11
Mój wszechwiedzący komputer wylicza, że właśnie przeżyłem 18 840 dni.
źródło: NKJP: Dopiero (albo już!) połowa wakacji, Dziennik Polski, 2003-08-11
Ich pierwszą ofiarą staje się fryzjer Fusi. Wyliczają mu, ile trwać będzie jego życie (przyjmują, że Fusi dożyje do siedemdziesiątki) i ile sekund już zmarnował, na przykład na bezsensowne pogawędki z klientami.
źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Atak szarych panów, Polityka, 2007-12-22
Problem powraca zawsze w połowie stycznia, gdy spółdzielnie mieszkaniowe wyliczają, ile lokatorzy zużywali wody w ubiegłym roku.
źródło: NKJP: Ryszard Nadaj: Lokatorzy kradną wodę na potęgę, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-16
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wyliczam
wyliczamy
2 os. wyliczasz
wyliczacie
3 os. wylicza
wyliczają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wyliczałem
+(e)m wyliczał
wyliczałam
+(e)m wyliczała
wyliczałom
+(e)m wyliczało
wyliczaliśmy
+(e)śmy wyliczali
wyliczałyśmy
+(e)śmy wyliczały
2 os. wyliczałeś
+(e)ś wyliczał
wyliczałaś
+(e)ś wyliczała
wyliczałoś
+(e)ś wyliczało
wyliczaliście
+(e)ście wyliczali
wyliczałyście
+(e)ście wyliczały
3 os. wyliczał
wyliczała
wyliczało
wyliczali
wyliczały
bezosobnik: wyliczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę wyliczał
będę wyliczać
będę wyliczała
będę wyliczać
będę wyliczało
będę wyliczać
będziemy wyliczali
będziemy wyliczać
będziemy wyliczały
będziemy wyliczać
2 os. będziesz wyliczał
będziesz wyliczać
będziesz wyliczała
będziesz wyliczać
będziesz wyliczało
będziesz wyliczać
będziecie wyliczali
będziecie wyliczać
będziecie wyliczały
będziecie wyliczać
3 os. będzie wyliczał
będzie wyliczać
będzie wyliczała
będzie wyliczać
będzie wyliczało
będzie wyliczać
będą wyliczali
będą wyliczać
będą wyliczały
będą wyliczać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wyliczajmy
2 os. wyliczaj
wyliczajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wyliczałbym
bym wyliczał
wyliczałabym
bym wyliczała
wyliczałobym
bym wyliczało
wyliczalibyśmy
byśmy wyliczali
wyliczałybyśmy
byśmy wyliczały
2 os. wyliczałbyś
byś wyliczał
wyliczałabyś
byś wyliczała
wyliczałobyś
byś wyliczało
wyliczalibyście
byście wyliczali
wyliczałybyście
byście wyliczały
3 os. wyliczałby
by wyliczał
wyliczałaby
by wyliczała
wyliczałoby
by wyliczało
wyliczaliby
by wyliczali
wyliczałyby
by wyliczały
bezosobnik: wyliczano by
bezokolicznik: wyliczać
imiesłów przysłówkowy współczesny: wyliczając
gerundium: wyliczanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wyliczanie
wyliczania
D. wyliczania
wyliczań
C. wyliczaniu
wyliczaniom
B. wyliczanie
wyliczania
N. wyliczaniem
wyliczaniami
Ms. wyliczaniu
wyliczaniach
W. wyliczanie
wyliczania
imiesłów przymiotnikowy czynny: wyliczający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wyliczający
wyliczający
wyliczający
wyliczające
wyliczająca
D. wyliczającego
wyliczającego
wyliczającego
wyliczającego
wyliczającej
C. wyliczającemu
wyliczającemu
wyliczającemu
wyliczającemu
wyliczającej
B. wyliczającego
wyliczającego
wyliczający
wyliczające
wyliczającą
N. wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
wyliczającą
Ms. wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
wyliczającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wyliczający
wyliczający
wyliczające
wyliczające
D. wyliczających
wyliczających
wyliczających
wyliczających
C. wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
wyliczającym
B. wyliczających
wyliczających
wyliczających
wyliczające
N. wyliczającymi
wyliczającymi
wyliczającymi
wyliczającymi
Ms. wyliczających
wyliczających
wyliczających
wyliczających
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyliczany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wyliczany
wyliczany
wyliczany
wyliczane
wyliczana
D. wyliczanego
wyliczanego
wyliczanego
wyliczanego
wyliczanej
C. wyliczanemu
wyliczanemu
wyliczanemu
wyliczanemu
wyliczanej
B. wyliczanego
wyliczanego
wyliczany
wyliczane
wyliczaną
N. wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
wyliczaną
Ms. wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
wyliczanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wyliczani
wyliczani
wyliczane
wyliczane
D. wyliczanych
wyliczanych
wyliczanych
wyliczanych
C. wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
wyliczanym
B. wyliczanych
wyliczanych
wyliczanych
wyliczane
N. wyliczanymi
wyliczanymi
wyliczanymi
wyliczanymi
Ms. wyliczanych
wyliczanych
wyliczanych
wyliczanych
odpowiednik aspektowy: wyliczyć
-
+ wyliczać + CO + (KOMU)+ wyliczać + że ZDANIE+ wyliczać + CO + na ILEŚ+ wyliczać + ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE -
Zob. liczyć