zachłystywać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

tracić oddech i kaszleć wskutek podrażnienia gardła lub niemożności przełknięcia tego, co w nim utkwiło

Warianty

rzadziej zachłystać się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

zachłystywać się wodą, powietrzem

Cytaty

W kombinezonie należy skoczyć z czterometrowej wieży i przepłynąć na plecach basen. Jeden z marynarzy po skoku wpada w panikę. Zachłystuje się wodą, nie może oddychać. Po sekundzie ratownik już jest przy nim, wyciąga go z basenu.

źródło: NKJP: Krzysztof Skiba, Basen wilków morskich, Gazeta Wyborcza, 1993-05-15

Nogi mi się trzęsły, oparłem się o balustradę, zachłystując się powietrzem, patrząc bezmyślnie ma pałac króla Stasia.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zachłystuję się	zachłystujemy się
2 os.	zachłystujesz się	zachłystujecie się
3 os.	zachłystuje się	zachłystują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zachłystywałem się +(e)m się zachłystywał	zachłystywałam się +(e)m się zachłystywała	zachłystywałom się +(e)m się zachłystywało	zachłystywaliśmy się +(e)śmy się zachłystywali	zachłystywałyśmy się +(e)śmy się zachłystywały
2 os.	zachłystywałeś się +(e)ś się zachłystywał	zachłystywałaś się +(e)ś się zachłystywała	zachłystywałoś się +(e)ś się zachłystywało	zachłystywaliście się +(e)ście się zachłystywali	zachłystywałyście się +(e)ście się zachłystywały
3 os.	zachłystywał się	zachłystywała się	zachłystywało się	zachłystywali się	zachłystywały się

bezosobnik: zachłystywano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się zachłystywał będę się zachłystywać	będę się zachłystywała będę się zachłystywać	będę się zachłystywało będę się zachłystywać	będziemy się zachłystywali będziemy się zachłystywać	będziemy się zachłystywały będziemy się zachłystywać
2 os.	będziesz się zachłystywał będziesz się zachłystywać	będziesz się zachłystywała będziesz się zachłystywać	będziesz się zachłystywało będziesz się zachłystywać	będziecie się zachłystywali będziecie się zachłystywać	będziecie się zachłystywały będziecie się zachłystywać
3 os.	będzie się zachłystywał będzie się zachłystywać	będzie się zachłystywała będzie się zachłystywać	będzie się zachłystywało będzie się zachłystywać	będą się zachłystywali będą się zachłystywać	będą się zachłystywały będą się zachłystywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zachłystujmy się
2 os.	zachłystuj się	zachłystujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zachłystywałbym się bym się zachłystywał	zachłystywałabym się bym się zachłystywała	zachłystywałobym się bym się zachłystywało	zachłystywalibyśmy się byśmy się zachłystywali	zachłystywałybyśmy się byśmy się zachłystywały
2 os.	zachłystywałbyś się byś się zachłystywał	zachłystywałabyś się byś się zachłystywała	zachłystywałobyś się byś się zachłystywało	zachłystywalibyście się byście się zachłystywali	zachłystywałybyście się byście się zachłystywały
3 os.	zachłystywałby się by się zachłystywał	zachłystywałaby się by się zachłystywała	zachłystywałoby się by się zachłystywało	zachłystywaliby się by się zachłystywali	zachłystywałyby się by się zachłystywały

bezosobnik: zachłystywano by się

bezokolicznik: zachłystywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: zachłystując się

gerundium: zachłystywanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zachłystywanie się	zachłystywania się
D.	zachłystywania się	zachłystywań się
C.	zachłystywaniu się	zachłystywaniom się
B.	zachłystywanie się	zachłystywania się
N.	zachłystywaniem się	zachłystywaniami się
Ms.	zachłystywaniu się	zachłystywaniach się
W.	zachłystywanie się	zachłystywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: zachłystujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zachłystujący się	zachłystujący się	zachłystujący się	zachłystujące się	zachłystująca się
D.	zachłystującego się	zachłystującego się	zachłystującego się	zachłystującego się	zachłystującej się
C.	zachłystującemu się	zachłystującemu się	zachłystującemu się	zachłystującemu się	zachłystującej się
B.	zachłystującego się	zachłystującego się	zachłystujący się	zachłystujące się	zachłystującą się
N.	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującą się
Ms.	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zachłystujący się	zachłystujący się	zachłystujące się	zachłystujące się
D.	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujących się
C.	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się	zachłystującym się
B.	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujące się
N.	zachłystującymi się	zachłystującymi się	zachłystującymi się	zachłystującymi się
Ms.	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujących się	zachłystujących się

odpowiednik aspektowy: zachłysnąć się

Składnia

+

zachłystywać się

+

CZYM

Pochodzenie

Od dźwiękonaśladowczego *chlyst- (por. ros. chlyst : chlýstát'), spokrewnionego z *chlust- (por. pol. chlustać), *chlast- (pol. chlastać) - oddających dźwięk uderzania, pryskania, pluskania.